На рубеже ХХ-ХХI веков в международных отношениях в сфере энергетики основными направлениями дальнейшего развития определены: энергетическое равенство (обеспечение равных прав доступа к энергоснабжению всех граждан страны), энергетическая безопасность (обеспечение эффективности и устойчивости энергоснабжения страны в данный момент и на перспективу), а также экологическая состоятельность (развитие возобновляемой энергетики и энергосбережения). Наиболее успешным в реализации означенных направлений является опыт таких зарубежных стран, как Великобритания, страны Северной Европы и некоторых других стран, отдельные аспекты их опыта рассмотрены в данной статье. Ключевые слова: энергоснабжение, оптовый рынок, розничный рынок, конкурентный рынок, электрическая энергия, теплоснабжение, возобновляемые источники энергии, энергопередающая организация, потребители, распределительная компания, Международное энергетическое агентство, энергетика Англии и Уэльса, электроэнергетическая биржа Nord Pool.
Идрышева С.К. Шет елдердегі энергиямен жабдықтаудың ерекшеліктері. ХХ-ХХІ ғасырлар аралығында энергетика саласында халықаралық қатынастардың ілгерідегі дамуының негізгі бағыттары анықталды: энергетикалық теңдік (елдің барлық азаматтарының энергиямен жабдықталуына теңдей қолжетімділік құқығын қамтамасыз ету), энергетикалық қауіпсіздік (елдің қазіргі жағдайдағы және келешектегі энергиямен қамтамасыз етілуінің тиімділігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету), сонымен қатар, қоршаған ортаға зиян келтірмеушілік (жаңартылатын энергетика мен энергияны үнемдеудің дамуы). Аталған бағыттарды жүзеге асырудың ең табыстысы Ұлыбритания, Солтүстік Европа елдері сияқты шетелдердің тәжірибесі болып табылады, олардың тәжірибелерінің кейбір аспектілері осы мақалада қарастырылған. Түйінді сөздер: энергиямен қамтамасыз ету, көтерме сауда, бөлшек сауда, бәсекелестік сауда, электр энергиясы, жылумен қамтамасыз ету, жаңартылатын энергия көздері, энергия беруші ұйым, тұтынушылар, таратушы мекеме, Халықаралық энергетикалық агенттік, Англия мен Уэльс энергетикасы, Nord Pool электр қуатының биржасы.
Idrysheva S. Sprecial aspects of energy supply in foreign countries. At the turn of XX-XXI centuries in international relations concerning energy sector the next main areas for further development were identified: energy equality (equal rights of access to energy for all citizens of the country), energy security (ensuring the effectiveness and sustainability of energy supply abilities of the country at the moment and in the future), and ecological consistency (the development of renewable energy and energy efficiency). The most successful in the implementation of the above mentioned directions are the experience of foreign countries, like the UK, the Northen European countries and some other countries. Certain aspects of their experiences discussed in this article. Keywords: energy supply, the wholesale market, the retail market, a competitive market, electricity, heat, renewable energy sources, energy transferring companies, consumers, distribution company, International Energy Agency, energy in England and Wales, energy exchange market Nord Pool. 
Читать статью

В статье рассмотрены некоторые вопросы правого регулирования дочерних организаций в зарубежных странах. Проанализированы особенности определения понятия дочерней организации в европейских государствах, США, странах СНГ, исследованы вопросы налогообложения, ответственности, возможности перекрестного участия, а также создания ею своих дочерних организаций. На основе проведенного анализа выработаны рекомендации, направленные на совершенствование действующего законодательства в рассматриваемой сфере. Ключевые слова: дочерняя организация, основная организация, холдинг, контроль, участие в уставном капитале, перекрестное участие, налогообложение, субсидиарная ответственность, солидарная ответственность, консолидированный отчет.
Елеусізова И.Қ., Тұрлыбек Д.М. Шет елдердегі еншілес ұйымдардың құқықтық реттемесі және Қазақстан Республикасындағы заңнаманы жетілдіру. Мақалада шет елдердегі еншілес ұйымдарды құқықтық реттеудің кейбір мәселелері қарастырылған. Еуропа мемлекеттерінде, АҚШ-та, ТМД елдерінде еншілес ұйым ұғымын анықтаудың ерекшеліктеріне талдау жасалған, салық салу, жауапкершілік, тоғыспалы қатысу, сондай-ақ өзінің еншілес ұйымдарын құру мүмкіндігі мәселелері зерттелген. Жүргізілген талдаудың негізінде қарастырылатын салада қолданыстағы заңнама нормаларын жетілдіруге бағытталған ұсыныстар әзірленген. Түйінді сөздер: еншілес ұйым, негізгі ұйым, холдинг, бақылау, жарғылық капиталға қатысу, тоғыспалы қатысу, салық салу, субсидиарлық жауапкершілік, ортақ жауапкершілік, шоғырландырылма есеп.
Yeleussizova I., Turlybek D. Normative consolidation of subsidiaries in foreign countries and improvement of legislation of the Republic of Kazakhstan. The article discusses some issues of legal regulation of subsidiaries in foreign countries. The features of the definition of a subsidiary in the European countries, USA, CIS countries were analyzed, the questions of taxation, liability, possibility of cross-participation, as well as creating her own subsidiaries were explored. On the basis of the analysis recommendations aimed at improving the current legislation in this sphere were made. Keywords: subsidiary, the main organization, holding, control, participation in the share capital, cross-participation, taxation, vicarious liability, joint and several liability, the consolidated statement.
Читать статью

This article covers different aspects of the UK patent system, international patent registration process and issues of legal defense of patent. Patents are seen as the most reliable and effective tool of intellectual property (IP) protection, and supported by exhaustive legislation. This article however, using theoretical approaches, applicable laws, historical and current data, as well as practical examples, shows that despite all the advantages of patents, they cannot genuinely protect rights of authors and patent holders. By the results of conducted research the author proposes potential solutions to the recent problems of managing of rights, protected by patents. Keywords: UK patent system, international patent registration, patent, intellectual property, exclusive right, invention, result of intellectual activity, authors, patent holders, managing patent rights.
Будяков О.Е. Халықаралық патенттеу зияткерлік меншік құқықтарын кәдеге жарату механизмдерінің бірі ретінде. Мақалада Біріккен Королдіктің патенттік жүйесінің әр түрлі аспектілері, халықаралық патенттеудің және патенттерді құқықтық қорғаудың мәселелері ашып көрсетілген. Патенттер зияткерлік меншікті (ЗМ) қорғаудың ең сенімді және тиімді құралы ретінде қарастырылған. Сонымен қатар, теориялық тәсілдерді пайдалану, қолданылатын құқық, тарихи ақпараттар, сондай-ақ тәжірибедегі мысалдар сияқты барлық артықшылықтарға қарамастан, патенттер авторлар мен патент иелерінің құқықтарын лайықты дәрежеде қорғай алмайды. Жүргізілген зерттеулердің қорытындысы бойынша, автор патенттермен қорғалған құқықтарды кәдеге асырудың соңғы кезде анықталған проблемаларын шешудің тәсілдерін ұсынады. Ключевые слова: Біріккен Королдіктің патенттік жүйесі, халықаралық патенттеу, патент, зияткерлік меншік, айрықша құқық, өнертабыс, зияткерлік қызметтің нәтижесі, авторлар, патент иелері, патенттік құқықтарды кәдеге жарату.
Будяков О.Е. Международное патентование как один из механизмов распоряжения правами интеллектуальной собственности. В статье раскрываются различные аспекты патентной системы Соединенного Королевства, международного патентования и вопросы правовой защиты патентов. Патенты рассматриваются как наиболее надежный и эффективный инструмент защиты интеллектуальной собственности (ИС). Вместе с тем, используя теоретический подход, применимое законодательство, исторические сведения, а также примеры из практики, доказывается, что несмотря на все преимущества, патенты не могут в должной степени защитить права авторов и патентовладельцев. По результатам проведенного исследования автор предлагает возможные способы решения выявившихся в последнее время проблем распоряжения правами, защищенных патентами. Ключевые слова: Патентная система Соединенного Королевства, международное патентование, патент, интеллектуальная собственность, исключительное право, изобретение, результат интеллектуальной деятельности, авторы, патентовладельцы, распоряжение патентными правами.
Читать статью

Актуальность темы связана с мерами, принимаемыми Республикой Казахстан по вхождению в число передовых государств мира, привлечению всё большего числа инвестиций в экономику государства, внедрению принципов открытости и прозрачности ведения бизнеса, по максимальному соответствию лучшим международным практикам в сфере правового регулирования корпоративных отношений. Одной из таких мер было введение в 2007 г. в акционерное законодательство института публичных компаний (Public Company), широко распространенных в странах англо-американской правовой системы. Однако нормы о публичных компаниях, принципах корпоративного управления так и не были реализованы и через 11 лет были, по мнению автора, необоснованно исключены из действующего законодательства. Предметом исследования являются свойства публичных компаний как особых субъектов, обязанных действовать на принципах открытости, прозрачности ведения бизнеса, раскрытия информации о доходах учредителей и менеджеров высшего звена, соблюдения прав всех  участников данной компании и т.д. Целью исследования является рассмотрение вопросов о понятии и правовой природе публичных компаний с тем, чтобы определить – насколько обоснованным и соответствующим достижению цели правовой политики является исключение норм о публичных компаниях из законодательства Республики Казахстан. Из методов научного исследования использовались как общенаучные, так и специальные частнонаучные методы, применяемые в юриспруденции. В том числе исторический и логический методы, системно-структурный; сравнительно-правовой, формально-юридический метод и другие. Новизна темы связана с тем, что в юридической науке Казахстана практически отсутствуют научные исследования по заявленной автором теме, в связи с чем статья является одной из первых публикаций о публичных компаниях в Казахстане. Основные выводы: автор приходит к выводу о необходимости сохранения института публичной компании в законодательстве РК. Действующее ныне законодательство Республики Казахстан регулирует корпоративные отношения только в организациях с преобладающей долей участия государства, тогда как, соблюдение принципов ОЭСР должно быть обязательным для всех акционерных обществ и хозяйственных товариществ, независимо от формы собственности. Следующим выводом является необходимость введения принципов открытости и прозрачности ведения бизнеса в качестве обязательных не на уровне подзаконных актов, а на уровне законов. Ключевые слова: публичная компания, акционерное общество, прозрачность ведения бизнеса, права акционеров, отчетность, совет директоров, Public Limited Company (PLC), Кодекс корпоративного управления, акции.
Климова Т.В. Қазақстан Республикасының жəне шетелдердің заңнамасындағы Public Company (жария компания). Тақырыптың өзектілігі Қазақстан Республикасының əлемдегі алдыңғы қатарлы елдердің санатына қосылуына, мемлекет экономикасына инвестициялардың артуына жəне бизнесті жүргізудегі ашықтық пен жариялылық қағидаттарын іске асыруға, корпоративтік құқықтық реттеу саласындағы озық халықаралық практиканы барынша сақтауға бағытталған шаралармен байланысты. Мұндай шаралардың бірі 2007 жылы акционерлік заңнамаға ағылшын-американдық құқықтық жүйедегі кең таралған жария компания (Public Company) институтының енгізілуі болды. Дегенмен, жария компаниялар туралы нормалар, корпоративтік басқарудың үздік шетелдік тəжірибесіне негізделген қағидаттары сол бойы жүзеге асырылмады жəне 11 жыл өткеннен кейін, автордың пікірінше, қолданыстағы заңдардан негізсіз алынып тасталды. Зерттеудің пəні – жария компаниялардың жариялылық, ашықтық, құрылтайшылардың жəне аға менеджерлердің табыстары туралы ақпараттарды ашу, осы компанияның барлық қатысушыларының құқықтарын құрметтеу жəне т.б. қағидаттарына сəйкес əрекет етуге міндетті ерекше субъектілер ретіндегі қасиеттері. Осыған байланысты, зерттеудің мақсаты жария компаниялардың түсінігін, құқықтық табиғатын зерделеу арқылы осы ұйымдарға қатысты нормаларды Қазақстан Республикасының заңнамасынан алып тастау мемлекеттің құқықтық саясатының мақсатына қаншалықты негізделген жəне орынды екенін анықтау болып табылады. Ғылыми зерттеулердің əдістерінен жалпы ғылыми жəне арнайы жеке ғылыми əдістер қолданылды. Олардың ішінде тарихи жəне логикалық əдістерді, жүйелі-құрылымдық; салыстырмалы-құқықтық, формалды-құқықтық əдіс жəне басқалар. Тақырыптың жаңалығы Қазақстанның құқықтық ғылымында автор жариялаған тақырып бойынша ешқандай ғылыми зерттеулер болмағандықтан, мақала Қазақстандағы жария компаниялар туралы алғашқы жарияланымдардың бірі болып табылады. Негізгі тұжырымдар: автор Қазақстан Республикасының заңнамасында жария компания институтын сақтау қажет деп тұжырымдайды. ЭЫДҰ-ның корпоративтік басқарудың жалпыға бірдей қабылданған қағидаттарынан жария мүдделі ұйымдарға қаржы есептілігінің ашықтығы ғана талап етіледі, ал жария компаниялар үшін бекітілген қалған қағидаттар орындалмай қалады. Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасы корпоративтік қарымқатынастарды мемлекеттің қатысуы басым үлесі бар ұйымдарда ғана реттейді, ал ЭЫДҰ қағидаттарына сəйкестік барлық акционерлік қоғамдар мен шаруашылық серіктестіктер үшін меншік нысанына қарамастан, міндетті болып табылады. Келесі қорытынды – бизнестің жариялылығы мен ашықтығы қағидаттарын заңға тəуелді актілердің деңгейінде емес, заңдар деңгейінде міндетті түрде енгізу қажеттілігі. Тірек сөздер: жария компания, акционерлік қоғам, кəсіпкерліктің ашықтығы, акционерлердің құқықтары, есептілік, директорлар кеңесі, Public Limited Company (PLC), Корпоративтік басқару кодексі, акциялар.
Klimova T. Public Company in the legislation of the Republic of Kazakhstan. The topic is based on actions taken by the Republic of Kazakhstan to enter the most competitive economies in the world, attract more and more investments in Kazakhstan and to achieve the set goals – implementation of openness and transparency of business, maximum compliance with international best practices in the legal regulation of corporate relations. One of these actions taken in 2007 is the introduction of the Institute of Public Company into the corporate legislation which is common in the countries of the Anglo-American legal system. However the rules governing public companies and corporate management principles based on foreign practices had not been implemented and after 11 years were, in the author's opinion, unreasonably excluded from the effective legislation. The subject of the study is properties of public companies as special objects committed to acting on the principles of openness and transparency of business, disclosure of information on founders' and top management's income, respect for rights of all the company participants, etc. With this regard, the goal of the present investigation is to review understanding and legal nature of public companies in order to determine whether the exclusion of public company rules from the legislation of the Republic of Kazakhstan is reasonable and comply with the targets of legal policy. We used both general and specific scientific research methodologies applicable in jurisprudence. These include historical and logical methods, systematic and structural, rather-legal analysis, technical method, etc. The topic novelty is that there are virtually no scientific researches of the subject in the legal science of Kazakhstan. Therefore, our paper is one of the first publications on public companies in Kazakhstan. Key findings: The author concludes that there is a need in maintaining the institute of public companies in the legislation of the Republic of Kazakhstan since transparency of financial statements is the only condition from among the generally accepted OECD principles of corporate management to be met by organizations of public interest. Other principles set for public companies still remain unimplemented. The effective legislation of the Republic of Kazakhstan governs corporate relations only in organizations with the majority stake held by the government while compliance with OECD principles should be binding for all joint-stock companies and partnerships regardless of their ownership. Also, it could be concluded that there is a need in the introduction of business openness and transparency principles as a binding condition at a low level rather than by-law acts level. Keywords: public company, joint stock company, business transparency, shareholders' rights, statements, Board of directors, Public Limited Company (PLC), Corporate Management Code, shares.
Читать статью

This article is devoted to the researching of basic peculiarities of PPP as a type of public management in Ukraine. The necessity of the Code in PPP legal relations adoption is substantiated. The system of public management in PPP is analyzed. The wide and narrow approaches to the understanding of the “public management” definition are learned. The international experience of public management of PPP legal relations is analyzed (in particular, in such countries as the USA, Saudi Arabia, and others). It is proved that Ukraine needs to improve economic ways of financing public-private partnership projects by means of attracting sponsors, international banks and other institutions in order to achieve the best “value for money” effect. Keywords: public-private partnership; public management; investment policy; aim; international experience; financial institutions; development.
Сороченко А.В. Украинадағы жария басқару мəнмəтініндегі мемлекеттік-жекешелік əріптестік. Украинадағы жария басқарудың түрі ретіндегі мемлекеттік-жекешелік əріптестіктің (МЖƏ) негізгі ерекшеліктері зерттеледі. МЖƏ саласындағы құқықтық қатынастардың Украиналық кодексін заңнамалық бекіту қажеттігі негізделеді. МЖƏ саласындағы құқықтық қатынастарды мемлекеттік басқару жүйесі, «жария басқаруды» түйсінудегі кең жəне тар ұстанымдар талданады. МЖƏ құқықтық қатынастарын мемлекеттік басқарудың халықаралық тəжірибесі (атап айтқанда, АҚШ, Сауд Аравиясы жəне т.б. елдердің) қарастырылады. «Баға мен сапа ара қатынасында» ең тиімді нəтижеге қол жеткізу үшін демеушілерді, халықаралық банктерді жəне өзге де мекемелерді тарту жолымен Украинада мемлекеттік-жекешелік əріптестік жобаларын қаржыландырудың экономикалық тəсілдерін жетілдіру қажеттігі көрсетіледі. Тірек сөздер: мемлекеттік-жекешелік əріптестік; жария басқару; инвестициялық саясат; мақсат; халықаралық тəжірибе; қаржылық ұйымдар; даму.
Сороченко А.В. Государственно-частное партнерство в контексте публичного управления в Украине. Исследуются основные особенности государственно-частного партнерства (ГЧП) как вида публичного управления в Украине. Обоснована необходимость законодательного утверждения Кодекса Украины в сфере правоотношений ГЧП. Анализируется система государственного управления правоотношениями в сфере ГЧП, широкий и узкий подходы к пониманию определения «публичного управления». Анализируется международный опыт государственного управления правоотношениями ГЧП (в частности, в таких странах, как США, Саудовская Аравия и др.). Показано, что Украине необходимо улучшить экономические способы финансирования проектов государственно-частного партнерства путем привлечения спонсоров, международных банков и других учреждений для достижения наилучшего эффекта «соотношение цены и качества». Ключевые слова: государственно-частное партнерство; публичное управление; инвестиционная политика; цель; международный опыт; финансовые организации; развитие.
Читать статью

(m_estemirov@kazguu.kz)
Мақалада сыйға тарту шартының күшін жою негіздерінің сот практикасындағы қолданысы талданған. Зерттеу пəні ретінде сыйға тарту шартының күшін жоюдың отандық Азаматтық кодексте бекітілген негіздері алынды. Сыйға тарту шартының күшін жою негіздерінің отандық сот практикасындағы қолданысына талдау жүргізу, осы сауалға қатысты сот практикасындағы қайшылықтардың бар-жоқтығын анықтау, өзара кереғар сот ұстанымдары айқындалған ретте ортақ бір ұстанымды қалыптастыру жəне сыйға тарту шартының күшін жою негіздерін реттейтін отандық заңнаманы кемелдендіруге бағытталған нақты ұсыныстарды əзірлеу осы зерттеудің мақсаты ретінде белгіленді. Сыйға тарту шартының күшін жою негіздерінің қолданысына қатысты отандық сот практикасындағы бірізділік талабының сақталмауы, жекелеген сауалдарды құқықтық реттеуді кемелдендіру қажеттілігі зерттеу тақырыбының өзектілігін айшықтай түседі. Отандық сот практикасына жүргізілген шолу нəтижесінде келесілер айқындалды. Біріншіден, ҚР АК-нің 512-бабының 1-тармағындағы негіз бойынша сыйға тарту шартының күшін жою үшін сый алушының осы тармақта көрсетілген əрекеттері үшін қылмыстық не əкімшілік тəртіпте жауаптылыққа тартылғандығы жайлы фактінің талап етілетіндігі белгілі болды. Сонымен бірге, сыйға тартушыға дене жарақатын салмай, алайда, сый алушы тарапынан жиі қайталанатын балағаттау жəне т.с.с. өзге де құрмет көрсетпеу арқылы сыйға тартушыны ауыр азапқа ұшырату жағдайлары бұл тармақпен қамтылмай қалғандығы белгілі болды. Бұл олқылықтың орнын толтыру мақсатында автор заң шығарушыға сыйға тартудың күшін жою негіздерінің бірі ретінде «жасалған жақсылықтың қадірін білмеу» ұғымын енгізу мүмкіндігін қарастыруды ұсынады. Екіншіден, ҚР АК-нің 512-бабының 2-тармағында қолданылатын «үлкен мүліктік емес құндылық» ұғымы талданып, аталған ұғымның аясына мүліктік құны өте қымбат заттарды енгізуге қатысты отандық сот практикасында екі ұстанымның қалыптасқандығы мəлім болды. Бұл ретте, автор мүліктік құны қымбат заттардың да «үлкен мүліктік емес құндылық» бола алатындығы жайлы пайыммен келісетіндігін алға тартады. Үшіншіден, сыйға тарту шартының күшін жою салдарына қатысты ҚР АК-нің 48-тарауының «Негізсіз баю салдарынан туындайтын міндеттемелер» ережесін қолдану жөнінде ұсыныс жасалған. Тірек сөздер: сыйға тарту шарты, сыйға тарту шартының күшін жою, сый беруші, сый алушы, қасақана дене жарақаты, өміріне қастандық жасау, үлкен мүліктік емес құндылық, банкроттық, заң шығарушы, сот шешімі, азаматтық кодекс, сот практикасы, сыйға тарту шартының күшін жою салдары.

Естемиров М.А. Применение оснований отмены договора дарения в отечественной судебной практике. В статье проанализировано применение оснований отмены договора дарения в судебной практике. Основания отмены договора дарения, закрепленные в отечественном Гражданском кодексе, определены в качестве предмета исследования. Цель исследования - провести анализ применения оснований отмены договора дарения в отечественной судебной практике, определить наличие либо отсутствие противоречий в судебной практике, при определении противоречий в судебной практике, подготовить конкретные рекомендации по формированию единой судебной практики, разработать предложения, направленные на дальнейшее совершенствование института отмены договора дарения. Отсутствие единой позиции в отечественной судебной практике по применению отдельных оснований отмены договора дарения, необходимость дальнейшего совершенствования правового регулирования отдельных вопросов определяют актуальность данного исследования. В результате проведенного анализа отечественной судебной практики автором сделаны следующее выводы. Во-первых, для отмены договора дарения по основанию п. 1 ст. 512 ГК РК необходимо наличие установленного факта привлечения одаряемого к уголовной либо административной ответственности за совершение действий, описанных в вышеуказанном пункте. Вместе с тем, известны случаи, когда дарителю не причиняются телесные повреждения, но в отношении него имеют место часто повторяющиеся оскорбления и неуважительное отношение со стороны одаряемого. Жизненные ситуации такого рода не охвачены действующей редакцией ст. 512 ГК РК. Для восполнения данного пробела автор предлагает законодателю рассмотреть возможность введения в качестве одного из оснований отмены договора дарения понятия «неблагодарность дарителя». Во-вторых, проанализировано понятие «большая неимущественная ценность», применяемое в п. 2 ст. 512 ГК РК, выявлено, что в отечественной судебной практике сложились две позиции относительно включения в данное понятие предметов с высокой имущественной стоимостью. При этом автор соглашается с суждением о том, что ценное имущество также в состоянии представлять для дарителя большую неимущественную ценность. В-третьих, автором в отношении последствий отмены договора дарения предложено применить положение главы 48 ГК РК «обязательства, возникающие вследствие неосновательного обогащения». Ключевые слова: договор дарения, отмена договора дарения, даритель, одаряемый, умышленное причинение телесного повреждения, совершение покушения на жизнь, большая неимущественная ценность, банкротство, законодатель, судебное решение, гражданский кодекс, судебная практика, последствия отмены договора дарения.

Yestemirov M.A. Application of grounds for cancellation of the gift agreement in the local judicial practice. The article analyzes the application of the grounds for cancellation of the gift agreement in judicial practice. The grounds for the cancellation of the gift agreement fixed in the Civil Code are defined as the subject of research. The purpose of the study is to analyze the application of the grounds for cancellation of the gift agreement in local judicial practice, to determine the presence or absence of contradictions in judicial practice in cases determining of contradictions in judicial practice, to prepare specific recommendations for the formation of a unified judicial practice, to develop proposals aimed at further improving the institution of cancellation of the gift agreement. The lack of a unified position in local judicial practice on the application of certain grounds for the cancellation of the gift agreement, the need for further improvement of the institution of cancellation of the gift agreement shows the relevance of this study. As a result of the analysis of local judicial practice, the author made the following conclusions. Firstly, in order to cancel the gift agreement on the basis of paragraph 1 of Article 512 of the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, it is necessary to have an established fact of bringing the donee to criminal or administrative responsibility for committing the actions described in the above paragraph. However, there may be situations when the donee, without attempting for murdering of the donor or any of his family members or close relatives, or without causing intentional bodily injury to the donor, at the same time, by his actions, for example, regularly using obscene expressions, etc., can cause mental suffering to the donor. This kind of situations are not covered by the current version of Article 512 of the Civil Code of the Republic of Kazakhstan. To fill the gap in this issue, the author suggests considering the possibility of supplementing the content of paragraph 1 of Article 512 of the Civil Code of the Republic of Kazakhstan with a new basis for canceling the gift agreement, as “ingratitude of the donor”. Secondly, the existence of two contradictory positions in judicial practice on the application of paragraph 2 of Article 512 of the Civil Code of the Republic of Kazakhstan has been determined, i.e. there are two positions regarding the possibility of assigning valuable property to the categories of property “representing great non-property value for the donor”. The author comes to the conclusion that valuable assets are also able to represent a great non-property value for the donor. Thirdly, it is proposed to consolidate the application of the provisions of Chapter 48 of the Civil Code of the Republic of Kazakhstan to the consequences of the cancellation of the gift agreement. Keywords: gift agreement, cancellation of the gift agreement, donor, donee, intentional
causing of bodily injury, attempting for murder, great non-property value, bankruptcy, legislator, court decision, Civil Code, judicial practice, consequences of cancellation of the gift agreement.

Для цитирования и библиографии: Естемиров М.А. Сыйға тарту шартының күшін жою негіздерінің отандық сот практикасындағы қолданысы // Право и государство. 2021. № 3(92). – С. 86-97. DOI: 10.51634/2307-5201_2021_3_86

Читать статью

(kairat.alimzhan@yahoo.com)
Целью статьи является постановка проблемы регулирования законодательством РК права аренды на железнодорожные вагоны применительно к складывающейся практике железнодорожных перевозок грузов в Казахстане. Указанная проблема исследуется на примере конкретного судебного спора. Автор анализирует как действующее законодательство по предмету исследования, так и законодательство в историческом плане, т.е. ранее регулировавшие эту сферу, ныне утратившие силу национальные нормативные акты, а также регламентирующие проблему регистрации вагонов на международном уровне нормативные акты, принятые в рамках Совета по железнодорожному транспорту государств-участников СНГ (и ряда других соседних стран). Также в сравнительном плане рассматривается проблема правового регулирования регистрации вагонов по законодательству Российской Федерации и в ее судебной практике. Дается обзор мнений по данному вопросу в научно-методической литературе Казахстана. Научная новизна состоит в том, что данная проблема впервые детально рассматривается в исследовательской литературе Казахстана с точки зрения правового регулирования. Автором применяются общеизвестные теоретические (логические) методы исследования (анализ, синтез, аналогия, сравнение). Предметом исследования являются в основном нормативные и правоприменительные документы, как национальные, так и международные и иностранные. Основные выводы: 1. Регистрация договоров аренды железнодорожных вагонов не является обязательной по действующему законодательству РК. 2. Судебная практика РК складывается таким образом, что права арендаторов вагонов, не зарегистрированные уполномоченным государственным органом, не защищаются судами под предлогом отсутствия регистрации. 3. Существующее в научно-методической литературе доктринальное толкование считает обязательной регистрацию договоров аренды вагонов. 4. Для решения выявленных проблем уполномоченным нормотворческим субъектам следует принять меры по устранению противоречивости и неясности законодательства. Ключевые слова: аренда вагонов; аренда подвижного состава; вагон; государственная регистрация подвижного состава; государственная перерегистрация подвижного состава; государственный реестр подвижного состава; железнодорожный транспорт; подвижной состав; регистрация вагонов, регистрация аренды вагонов.

Əлімжан Қ.Ә. Қазақстан заңнамасы бойынша теміржол вагондары жалдауды құқықтық реттеу (салыстырмалы талдау). Мақаланың мақсаты Қазақстанда теміржол жүк тасымалының қалыптасқан тəжірибесіне қатысты теміржол вагондарын жалға алу құқығын ҚР заңнамасымен реттеу проблемасын көтеру болып табылады. Бұл проблема нақты сот дауының мысалында зерттеледі. Автор зерттеу пəні бойынша қолданыстағы заңнаманы да, бұрын осы саланы реттеген, қазір күші жойылған ұлттық нормативтік актілерді тарихи тұрғыдан да талдайды, сондай-ақ ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің (жəне басқа да бірқатар көрші елдердің) Теміржол көлігі жөніндегі кеңесі аясында қабылданған вагондарды тіркеу мəселесін халықаралық деңгейде реттейтін нормативтік актілерді зерделейді. Сонымен қатар, Ресей Федерациясының заңнамасында жəне сот тəжірибесінде вагондарды тіркеуді құқықтық реттеу проблемасы салыстырмалы түрде қарастырылады. Қазақстанның ғылыми-əдістемелік əдебиетінде аталған мəселе бойынша пікірлерге шолу жасалады. Мақаланың ғылыми жаңалығы - бұл проблеманың Қазақстанның ғылыми-зерттеу əдебиетінде құқықтық реттеу тұрғысынан алғаш рет егжей-тегжейлі қарастырылуында. Автор белгілі теориялық (логикалық) зерттеу əдістерін (талдау, синтездеу, ұқсастық, салыстыру) қолданады. Мақаланың зерттеу пəні ұлттық та, халықаралық жəне шетелдік те нормативтік жəне құқық қолдану құжаттары болып табылады. Негізгі қорытындылар: 1. Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасы бойынша теміржол вагондарын жалдау келісімшартын тіркеу міндетті емес. 2. Вагон жалдаушылардың құқығы уəкілетті мемлекеттік органда тіркелмеген жағдайда соттар олардың құқығын тіркеуі жоқ деген сылтаумен қорғамайды, Қазақстан Республикасында сот тəжірибесі осындай бағытта қалыптасып дамып келеді. 3. Ғылыми-əдістемелік əдебиеттерде көрініс тапқан доктриналдық түсінік вагон жалдау келісімшартын міндетті түрде тіркеу керек деп санайды. 4. Анықталған проблемаларды шешу үшін нормашығарушы уəкілетті субъектілер заңнаманың қарама-қайшылығы мен түсініксіздігін жою бағытында тиісті шаралар қабылдауы керек. Тірек сөздер: вагондарды жалдау, жылжымалы құрам жалдау, вагон, жылжымалы құрамды мемлекеттік тіркеу, жылжымалы құрамды мемлекеттік қайта тіркеу, жылжымалы құрамның мемлекеттік тізілімі, теміржол көлігі, жылжымалы құрам, вагондарды тіркеу, вагондарды жалдауды тіркеу.

Alimzhan K.A. Legal regulation of the lease of railway wagons under the legislation of Kazakhstan (a comparative analysis). The main goal of the article is to identify the problem of the registration of the wagon lease right under the legislation of the Republic of Kazakhstan in relation to the emerging practice of railway transportation of goods in Kazakhstan. This problem is scrutinized on the basis of a specific litigation case. The author analyzes both the current legislation on the subject of research and the legislation in the historical context, i.e. previously regulating this area, now no longer in force national normative acts, as well as regulating the problem of registration of wagons at the international level normative acts adopted within the framework of the Council for Railway Transport of the CIS member states (and a number of other neighboring countries). In addition, in a comparative perspective, the problem of legal regulation of registration of wagons under the legislation of the Russian Federation and in its judicial practice is considered. An overview of opinions on this issue in the scholarly and methodological literature of Kazakhstan is narrated. The novelty is that this problem is for the first time considered in detail in the research literature of Kazakhstan from the legal point of view. The author uses well-known theoretical (logical) research methods (analysis, synthesis, analogy, comparison). The subject of the research is mainly statutory and judicial documents, both national and international and foreign. Main conclusions: 1. Registration of contracts for the lease of railway wagons is not mandatory under the current legislation of the Republic of Kazakhstan. 2. Judicial practice of the Republic of Kazakhstan is developing in such a way that the rights of wagon lessees not registered by an authorized state body are not protected by the courts under the pretext of lack of registration. 3. The doctrinal interpretation existing in the scholarly and methodological literature considers the registration of contracts for the lease of wagons obligatory. 4. To solve the identified problems, the authorized rule-making bodies should take necessary measures to eliminate the inconsistency and ambiguity of the legislation. Keywords: wagon lease; rental of railway rolling stock; wagon; state registration of railway rolling stock; state re-registration of railway rolling stock; state register of railway rolling stock; railway transport; railway rolling stock; wagon registration; wagon hire registration.

Для цитирования и библиографии: Алимжан К.А. Правовое регулирование аренды железнодорожных вагонов по законодательству казахстана (сравнительный анализ) // Право и государство. 2021. № 3 (92). – С. 98-127. DOI: 10.51634/2307-5201_2021_3_98 

Читать статью

В современном представлении понятие «инвестиции» имеет формулировку, которая не вполне соответствует, по мнению автора, развитию современных общественных отношений. Современная классификация инвестиций должна основываться на формах естественной классификации правовых реалий, а не экономических основаниях. Формулировка понятия инвестиций как «вложение капитала и получение прибыли» не способна привести к формированию качественной классификации. Возникает необходимость, считает автор, в выделении так называемого «мерона» в классификации инвестиций, понятие которого призвано служить целостности представлений о классификации в рамках методологии философии и законов формальной логики. Ключевые слова: инвестиции, классификация, естественная классификация, капитал, прибыль, абстракция, предпринимательская деятельность, инвестор, вложение.
Джаналеева А. А.: Инвестицияның көріністі сипатының жіктелу белгілерін анықтау проблемаласы. Автор қазіргі түсінік бойынша «инвестиция» ұғымы заманауи қоғамдық қатынастардың толыққанды дамуына жауап бере алмайтын тұжырымға ие. Инвестицияның қазіргі кезде жіктелуі экономикалық негіздерге емес, құқықтың нақты табиғи жіктелу формаларына негізделуі тиіс. Инвестиция ұғымының «капитал салып, пайда табу» ретінде тұжырымдалуы сапалы жіктелуге алып келмейді. Автор инвестицияны жіктеуде «мерон» деп аталатынды бөліп алудың қажеттігі пайда болады деп санайды, бұл ұғым философия әдіснамасы мен формальды логика заңдарының шеңберіндегі жіктеу туралы түсініктің тұтастығын қамтамасыз етеді. Түйінді сөздер: инвестициялар, жіктеу, табиғи жіктеу, капитал, пайда, абстракция, кәсіпкерлік қызмет, инвестор, ақша салу.
Djanaleyeva А.: Problem of determining the classification criteria of investment characteristics types. In nowadays understanding of the concept of investment has definition which due to the author doesn’t correspond to the modern development of public relations. Modern classification of investments should be based on natural forms of classification of legal realities rather than economic bases. Definition of the investment concept as a “capital investment and making a profit” can not lead to the formation of high-quality classification. And here according to the author appears necessity to define so called “meron” in the classification of the investment, the concept of which is intended to provide a holistic view of classification in the philosophy and methodology of the laws of formal logic. Keywords: investment, classification, natural classification, capital, profit, abstraction, logic, entrepreneurial activity, investment, invest.
Читать статью

Мақалада цифрлық ортаға көшумен байланысты ақпараттық технологиялардың көмегімен орын алған қоғамдық қатынастарды сотта дəлелдеу мəселесі қарастырылады. Соттарда күннен күнге дəлелдеменің қағаз жеткізгіштен гөрі, электронды түрін, атап айтқанда аудио-бейне жазбаны, скриншотты ұсыну жағдайлары жиі орын алуда. Аталған дəлелдемелердің іске қатыстылығы жəне жарамдылығына байланысты елімізде сот тəжірибесі бірізді қалыптаспай отыр. 2020 жылғы 30 қазанда бейне-конференция форматында өткен Шанхай Ынтымақтастық Ұйымына мүше мемлекеттердің Жоғарғы соттар төрағаларының XV кеңесінде онлайн-соттар мен интернет сот төрелігін дамытудың маңызы жаңа деңгейге шығып отырғаны талқыланды. Сонымен қатар, цифрлық экономика мен электрондық сауданың мүмкіндіктері ескеріле отырып, қазіргі интернет арқылы орын алып жатқан қоғамдық қарым-қатынастарды реттеудің құқықтық тетігін жандандыру жəне мүше мемлекеттер арасында өзара тəжірибе алмасу мəселелері қарастырылды. Бұл мəселенің əлемдік деңгейде көтерілуі мақала тақырыбының өзектілігін көрсетеді. Мақаланың негізгі мақсаты – сот ісін жүргізуде дəлелдемелерді электронды түрде ұсынуға жəне бағалауға байланысты мəселелерді түсіндіретін Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының нормативтік қаулысының қажеттілігін көрсету. Мақаланың жаңашылдығы – азаматтық сот ісін жүргізудегі электрондық дəлелдемелер мəселесінің негізгі қырларын айқындайтын алғашқы жұмыстардың бірі болуында. Мақала отандық жəне шетелдік заңнама мен сот тəжірибесіне салыстырмалы-құқықтық талдау, логикалық талдау жəне құқықтық модельдеу əдістерін қолдану арқылы жазылған. Сот тəжірибесін талдай отырып, автор электрондық дəлелдемелер заңнамалық деңгейде толық реттелмеген жəне жеткілікті дəрежеде зерттелмеген деген қорытындыға келеді. Жүргізілген зерттеу жұмысының нəтижесі ретінде автор сот ісін жүргізудің бірізділігін қамтамасыз ететін арнайы нормативтік қаулыда қаралауы керек сұрақтарды ұсынады. Тірек сөздер: электрондық дəлелдеме, электрондық материал, сотта дəлелдемені бағалау, дəлелдемені қолданудың тəжірибесі, сот жұмысының заманауи форматы, электрондық құжат, аудио-бейне жазба, скриншот, компьютер экранының бейнесі, дəлелдемелерді бағалаудың арнайы нұсқаулығы.

Для цитирования и библиографии: Жетибаев Ж.К. Электрондық дəлелдемелердің азаматтық іс жүргізудегі ерекшеліктері // Право и государство. 2020. № 3-4. – С. 118-137. DOI: 10.51634/2307-5201_2020_34_118

Жетибаев Ж.К. Особенности электронных доказательств в гражданском судопроизводстве // Право и государство 2020. № 3-4 (88-89). С. 118-137. В статье рассматривается проблема доказывания в суде общественных отношений, возникающих с помощью применения новых технологий, в условиях перехода в цифровую среду. В суды все чаще предоставляют электронные доказательства, в частности, аудио-видео записи, скриншоты, чем доказательства на бумажных носителях. В связи с особенностями относимости и допустимости таких доказательств в стране не сформирована единообразная судебная практика. На XV совещании председателей Верховных судов государств-членов Шанхайской организации сотрудничества, состоявшемся 30 октября 2020 года в формате видеоконференции, обсуждалось значение развития онлайн-судов и интернет правосудия на новом уровне. Кроме того, были рассмотрены вопросы активизации правового механизма регулирования общественных отношений через современный интернет и обмена опытом между государствами-членами с учетом возможностей цифровой экономики и электронной коммерции. Обсуждение данной темы на глобальном уровне, еще раз доказывает ее актуальность. Основная цель статьи – показать необходимость нормативного постановления Верховного Суда Республики Казахстан, разъясняющего вопросы, связанные с представлением и оценкой доказательств в электронном виде в судопроизводстве. Новизна статьи заключается в том, что она является одной из первых работ, определяющих основные аспекты проблемы электронных доказательств в гражданском судопроизводстве. Статья написана с использованием методов сравнительно-правового анализа, логического анализа и правового моделирования отечественного и зарубежного законодательства и судебной практики. Анализируя судебную практику, автор приходит к выводу, что электронные доказательства не полностью регламентированы на законодательном уровне и недостаточно изучены. В качестве результата проведенной исследовательской работы автор предлагает вопросы, которые должны быть рассмотрены в специальном нормативном постановлении, обеспечивающем единообразие судопроизводства. Ключевые слова: электронные доказательства, электронный материал, оценка доказательств в суде, опыт использования доказательств, современный формат судебной работы, электронный документ, аудио-видео запись, скриншот, изображение экрана компьютера, специальные инструкции по оценке доказательств.
Zhetibaev Zh.K.  Features of electronic evidences in civil proceedings // Law and state 2020. № 3-4 (88-89). Р. 118-137. The article deals with the problem of proving public relations in court that have arisen through the use of new technologies in connection with the transition to the digital environment. Electronic evidence, such as audio-video recordings and screenshots, is increasingly provided to the courts, rather than paper evidence. Due to the peculiarities of relativity and admissibility of such evidence, judicial practice in the country is not formed consistently. The XV meeting of the presidents of the Supreme courts of the Shanghai cooperation organization member States, held on October 30, 2020 in a videoconference format, discussed the importance of developing online courts and online justice, where issues of enhancing the regulatory framework for regulating relations via the Internet and exchanging experience between member countries, taking into account the opportunities of the digital economy and e-Commerce were considered. Raising this topic at the global level once again proves its relevance. The main purpose of this article is to provide justification for the need for the adoption of a regulatory resolution by the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan, explaining the issues related to the presentation and evaluation of electronic evidence in court proceedings. The novelty of the article lies in the fact that the author has identified and comprehensively studied the main issues of the chosen topic and proposed reasonable solutions. The article is written using the methods of comparative legal analysis and logical analysis of domestic and foreign legislation and judicial practice. Analyzing judicial practice, the author comes to the conclusion that electronic evidence is not fully regulated and studied at the legislative level. Based on the results of the research, the author proposed a number of questions, the answers of which should be reflected in the regulatory decision, which will ensure uniform judicial practice. Keywords: electronic evidence, electronic material, evaluation of evidence in court, experience in using evidence, modern format of judicial work, electronic document, audiovideo recording, screenshot, computer screen image, special instructions for evaluating evidence.
Читать статью

Основной разновидностью онлайн-договоров, распространенных в предпринимательской деятельности между предпринимателем с одной стороны, и потребителями – с другой,  вляются клик-контракты и браузконтракты. В этой части представляется интересным опыт зарубежного правопорядка и, в частности, англоамериканской правовой системы. В данном обзоре реферируются работы зарубежных авторов, таких как Дж.Т. Смедингофф, М. Гарсиа и Б. Визе. На основе работ данных авторов определены критерии действительности клик- и брауз-контрактов: 1) уведомление о существовании контракта; 2) возможность ознакомиться с договором; 3) четкое и недвусмысленное изложение о том, что означает принятие условий договора; 4) акт согласия или волеизъявление (например, нажатие кнопки «Я принимаю»). В Представьте, что в Google Play Store появляются около 6000 приложений в день (statista.com на 17 ноября 2018 года). Каждое из них предлагает свои услуги, которые вы можете принять одним кликом и не подозревая о том, что одним действием – кликом, вы вступаете в договорные правоотношения, которые чреваты определенными правовыми последствиями. Действие в один клик может привести к возникновению многочисленных обязанностей, о которых вы, возможно, узнаете только после их невыполнения (возможно также по незнанию) и уже наступления ответственности. Введение данном обзоре также приведены основные различия клик- и брауз-контрактов, важность использования их гибридов, а также кейсы на основе зарубежной практики. С учетом критериев действительности клик- и брауз-контрактов, предлагается имплементировать новую конструкцию норм об электронных сделках и онлайн-договорах в Гражданском Кодексе Республики Казахстан. Ключевые слова: электронные сделки, онлайн-соглашения, онлайн-договоры, оферта, акцепт, акцептование кликом, клик-контракты, брауз-контракты, действительность клик-контрактов, условия действительности, критерии действительности.
Садыкова М.М. Бір ғана тетікті басу жəне сол арқылы келісім шартқа отыру немесе келісім шарттарды онлайн жүргізу туралы (шетелдік əдебиетке шолу). Онлайн-келісім шарттар бизнесте кең таралған, демек, бүгінгі таңдағы кəсіпкер мен тұтынушы арасындағы құрылатын келісім шарттың негізгі түріне клик-келісім шарттар жəне брауз-келісім шарттар жатады. Сондықтан, осы жағынан шетелдік құқықтық тəртіптің тəжірибесі, атап айтқанда, ағылшын-американдық құқықтық жүйелері қызықты болып табылады. Бұл шолуда Дж. Т. Смедингофф, М. Гарсиа мен Б. Визе сынды авторлардың жұмыстары қысқаша баяндалады. Осы авторлардың жұмыстарының негізінде, клик- жəне брауз-келісім шарттарының жарамдылық критерилеріне анықтама берілген: 1) келісім шарттың бар екендігі туралы хабарлама; 2) келісім шартпен танысу мүмкіндігі; 3) келісім шарттың талаптарын қабылдау нені білдіретінін нақты жəне бірізділікпен баяндау; 4) келісім актісі немесе ерік білдіру (мысалы, «Мен қабылдаймын» түймесін басу). Сондай-ақ, бұл шолуда клик-келісім шарттар мен брауз-келісім шарттардың арасындағы негізгі айырмашылықтар, олардың гибридтерін қолданудың маңыздылығы жəне шет ел тəжірибесіне негізделген кейстер көрсетілген. Осыған орай, Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне электрондық мəмілелер мен онлайн-келісім шарттар туралы жаңа құқықтық норманың құрылысын дайындап, енгізу қажет. Тірек сөздер: электрондық келісім шарттар, онлайн-келісім шарттар, оферта, акцепт, кликпен акцептеу, клик-келісім шарттар, брауз-келісім шарттар, келісім шарт жарамдылығы, жарамдылық шарттары, жарамдылық критерилері. 
Sadykova M.M. One click or “a trap to agreeing:” ways of online contracting (Review of foreign literature). The main type of online contracts widely used in the business between an entrepreneur and a consumer are click-wrap contracts and browse-wrap contracts. In this regard, the experience of the foreign legal system, particularly, the Anglo-American legal system can be of interest. This literature review conveys works of authors such as J.T. Smedinghoff, M. Garcia and B. Wiese. The literature review gives clarification on the criteria of the enforceability of the click-wrap and browse-wrap contracts: 1) clear notice to the customer that the transaction is governed by terms of a contract; 2) the oррortunity to review terms of а standard form contract before agreeing to them; 3) the сlear and unambiguous statement of what сonstitutes aссeptance of terms of а contraсt; 4) the aсtion of assent (сlicking on an “I Aссept” button). This review also presents the main differences between clickwrap and browse-wrap contracts, the importance of using their hybrids as well as the cases based on foreign practice. There is a need to implement a new legal norm on electronic transactions and online contracts in the Civil Code of the Republic of Kazakhstan. Keywords: electronic transactions, online agreements, offer, acceptance, click-wrap acceptance, click-wrap contract, browse-wrap contract, enforceability of click-wrap contracts, terms of enforceability, criteria of enforceability.
Читать статью