Основной разновидностью онлайн-договоров, распространенных в предпринимательской деятельности между предпринимателем с одной стороны, и потребителями – с другой,  вляются клик-контракты и браузконтракты. В этой части представляется интересным опыт зарубежного правопорядка и, в частности, англоамериканской правовой системы. В данном обзоре реферируются работы зарубежных авторов, таких как Дж.Т. Смедингофф, М. Гарсиа и Б. Визе. На основе работ данных авторов определены критерии действительности клик- и брауз-контрактов: 1) уведомление о существовании контракта; 2) возможность ознакомиться с договором; 3) четкое и недвусмысленное изложение о том, что означает принятие условий договора; 4) акт согласия или волеизъявление (например, нажатие кнопки «Я принимаю»). В Представьте, что в Google Play Store появляются около 6000 приложений в день (statista.com на 17 ноября 2018 года). Каждое из них предлагает свои услуги, которые вы можете принять одним кликом и не подозревая о том, что одним действием – кликом, вы вступаете в договорные правоотношения, которые чреваты определенными правовыми последствиями. Действие в один клик может привести к возникновению многочисленных обязанностей, о которых вы, возможно, узнаете только после их невыполнения (возможно также по незнанию) и уже наступления ответственности. Введение данном обзоре также приведены основные различия клик- и брауз-контрактов, важность использования их гибридов, а также кейсы на основе зарубежной практики. С учетом критериев действительности клик- и брауз-контрактов, предлагается имплементировать новую конструкцию норм об электронных сделках и онлайн-договорах в Гражданском Кодексе Республики Казахстан. Ключевые слова: электронные сделки, онлайн-соглашения, онлайн-договоры, оферта, акцепт, акцептование кликом, клик-контракты, брауз-контракты, действительность клик-контрактов, условия действительности, критерии действительности.
Садыкова М.М. Бір ғана тетікті басу жəне сол арқылы келісім шартқа отыру немесе келісім шарттарды онлайн жүргізу туралы (шетелдік əдебиетке шолу). Онлайн-келісім шарттар бизнесте кең таралған, демек, бүгінгі таңдағы кəсіпкер мен тұтынушы арасындағы құрылатын келісім шарттың негізгі түріне клик-келісім шарттар жəне брауз-келісім шарттар жатады. Сондықтан, осы жағынан шетелдік құқықтық тəртіптің тəжірибесі, атап айтқанда, ағылшын-американдық құқықтық жүйелері қызықты болып табылады. Бұл шолуда Дж. Т. Смедингофф, М. Гарсиа мен Б. Визе сынды авторлардың жұмыстары қысқаша баяндалады. Осы авторлардың жұмыстарының негізінде, клик- жəне брауз-келісім шарттарының жарамдылық критерилеріне анықтама берілген: 1) келісім шарттың бар екендігі туралы хабарлама; 2) келісім шартпен танысу мүмкіндігі; 3) келісім шарттың талаптарын қабылдау нені білдіретінін нақты жəне бірізділікпен баяндау; 4) келісім актісі немесе ерік білдіру (мысалы, «Мен қабылдаймын» түймесін басу). Сондай-ақ, бұл шолуда клик-келісім шарттар мен брауз-келісім шарттардың арасындағы негізгі айырмашылықтар, олардың гибридтерін қолданудың маңыздылығы жəне шет ел тəжірибесіне негізделген кейстер көрсетілген. Осыған орай, Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне электрондық мəмілелер мен онлайн-келісім шарттар туралы жаңа құқықтық норманың құрылысын дайындап, енгізу қажет. Тірек сөздер: электрондық келісім шарттар, онлайн-келісім шарттар, оферта, акцепт, кликпен акцептеу, клик-келісім шарттар, брауз-келісім шарттар, келісім шарт жарамдылығы, жарамдылық шарттары, жарамдылық критерилері. 
Sadykova M.M. One click or “a trap to agreeing:” ways of online contracting (Review of foreign literature). The main type of online contracts widely used in the business between an entrepreneur and a consumer are click-wrap contracts and browse-wrap contracts. In this regard, the experience of the foreign legal system, particularly, the Anglo-American legal system can be of interest. This literature review conveys works of authors such as J.T. Smedinghoff, M. Garcia and B. Wiese. The literature review gives clarification on the criteria of the enforceability of the click-wrap and browse-wrap contracts: 1) clear notice to the customer that the transaction is governed by terms of a contract; 2) the oррortunity to review terms of а standard form contract before agreeing to them; 3) the сlear and unambiguous statement of what сonstitutes aссeptance of terms of а contraсt; 4) the aсtion of assent (сlicking on an “I Aссept” button). This review also presents the main differences between clickwrap and browse-wrap contracts, the importance of using their hybrids as well as the cases based on foreign practice. There is a need to implement a new legal norm on electronic transactions and online contracts in the Civil Code of the Republic of Kazakhstan. Keywords: electronic transactions, online agreements, offer, acceptance, click-wrap acceptance, click-wrap contract, browse-wrap contract, enforceability of click-wrap contracts, terms of enforceability, criteria of enforceability.
Читать статью