(k_kim@kazguu.kz)
В статье рецензируется учебник Понкина И.В. и Лаптевой А.И. «Методология научных исследований и прикладной аналитики». Исходя из задачи, как научить правильно реализовать научную идею, авторы учебника определили тематический горизонт методологии научных исследований и прикладной аналитики. В работе подробно рассмотрены методы научного поиска и прикладной аналитики, даны рекомендации по их использованию в процессе научной деятельности. Заслуживают внимания и вызывают интерес исследования проблемы академического научного языка и научного стиля письма, определения основных параметров оценки научного продукта. Учебник предназначен для юридических критиков, профессиональных аналитиков, соискателей кандидатских, докторских ученых степеней и их научных руководителей и консультантов, профессорско-преподавательского состава, магистрантов. Ключевые слова: методология, наука, методы научных исследований, прикладная аналитика, право, академическое письмо, диссертация, параметры исследовательского труда.

Ким К.В. И.В. Понкиннің жəне А.И. Лаптеваның «Методология научных исследований и прикладной аналитики» кітабына (Оқулық. 2-шығарылым, толықтырылған жəне қайта өңделген. М.: Буки Веди, 2021. – 567 б.) рецензия. Мақалада И.В. Понкиннің жəне А.И. Лаптеваның «Методология научных исследований и прикладной аналитики» атты оқулығына сын пікір беріледі. Оқулық авторлары ғылыми зерттеулер мен қолданбалы талдау əдістемесінің тақырыптық көкжиегін ғылыми идеяны дұрыс жүзеге асыруға үйрету міндетіне сүйене отырып анықтаған. Жұмыста ғылыми ізденіс жəне қолданбалы талдау əдістері егжей-тегжейлі қарастырылған, оларды ғылыми қызмет барысында пайдалану жөнінде ұсыныстар берілген. Академиялық ғылыми тіл жəне жазудың ғылыми стилі мəселелерінің зерттелуі, ғылыми өнімді бағалаудың негізгі параметрлерінің анықталуы назар аударуға тұрады жəне қызығушылық тудырады. Оқулық құқық сыншыларына, кəсіби талдаушыларға, кандидаттық, докторлық ғылыми дəрежелерді ізденушілерге жəне олардың ғылыми жетекшілері мен кеңесшілеріне, профессорлық-оқытушылық құрамға, магистранттарға арналған. Тірек сөздер: əдістеме, ғылым, ғылыми зерттеу əдістері, қолданбалы талдау, құқық, академиялық жазу, диссертация, зерттеу жұмысының параметрлері.

Kim K.V. Book review: Ponkin, I.V. and Lapteva, A.I. Methodology of scientific research and applied analytics: Textbook. 2nd edition, rev. M.: Buki Vedi, 2021. – 567 p. The review is written on the textbook prepared by Ponkin, I.V. and Lapteva, A.I. "Methodology of scientific research and applied analytics". Taking into account the task to teach how to correctly implement a research idea, the authors of the textbook defined the thematic horizon of the methodology of scientific research and applied analytics. The paper discusses in detail the methods of scientific research and applied analytics, and provides recommendations for their use in the process of scientific activity. The study of the problems of the academic scientific language and the scientific style of writing, the determination of the main parameters of the evaluation of the scientific product, deserves attention and is of certain interest. The textbook is intended for legal critics, professional analysts, applicants for PhD and doctoral degrees and their supervisors and consultants, faculty members, master students. Keywords: methodology, science, research methods, applied analytics, law, academic writing, dissertation, parameters of research work.

Для цитирования и библиографии: Ким К.В. Рецензия на книгу: Понкин И.В. и Лаптева А.И. Методология научных исследований и прикладной аналитики: Учебник. Изд. 2-е, доп. и перераб. М.: Буки Веди, 2021. – 567 с. // Право и государство. 2021. № 2 (91). – С. 138-145. DOI: 10.51 634/2307-5201_2021_2_138

Читать статью

(a_abylaiuly@kazguu.kz)
The article reviews a monograph under the name «Shanghai Cooperation Organization. Exploring new horizons», written by an international team of authors edited by Doctor of Law, Professor Marochkin S.Yu. and Doctor of Law, Professor Bezborodov Yu.S. This international team consists of 32 scientists: 2 researchers from India (A. Bava, K. Dvivedi), 7 scientists from Kazakhstan (Zh. Busurmanov, Zh. Iskakova, Zh. Kulzhabayeva, A. Oynarova, A. Ospanova, M. Sarsembayev, A. Khamzin), 3 analysts from China (K. Meng, G. Nan, K. Tianbao), 2 experts from Kyrgyzstan (A. Orozobekova, K. Ramankulov), 16 scientists from Russia (A. Abashidze, O. Arkhipova, Yu. Bezborodov, O. Bogatyreva, A. Chukreev, E. Gladun, M. Lagutina, T. Luzina, S. Marochkin, K. Lyabakh, E. Mikhailenko, O. Porshneva, S. Razinkov, A. Solntsev, O. Vinnichenko, L. Zaitseva), 2 researchers-representatives of Uzbekistan (A. Mukhamedzhanov, M. Rakhimov). This book is devoted to historical, legal, economic and political issues of the functioning of the Shanghai Cooperation Organization (SCO). Justification by the authors of the monograph of the possibility of combining the potentials of the SCO and the EAEU gives it the status of a special book. Published by the famous London publishing house, it is largely addressed to the Western reader: that is why the authors sought to show the possibility of combining certain Eastern and Western political views, which distinguishes the book from the general series of similar books. The content of the book, in particular, is revealed through the analysis of the development of the Eurasian space through regional cooperation, which can be carried out by searching for new ways. The authors scrupulously investigate the roots and foundations of the SCO. The analytical study of the formation and institutional development of the SCO, the international legal framework and aspects of interaction between the SCO member states contributes to the disclosure of the contents of the book. The book pays considerable attention to the issues of cooperation in the field of security of the SCO. The SCO member states consider the settlement of border conflicts and countering extremism to be important tasks of their organization, which is clearly reflected in the pages of the peer-reviewed monograph. One of the interesting facets of the study is the desire to bring together Western and Asian legal values in the perspective of the SCO activities. The authors of the monograph offer rational ideas for the rapprochement of the positions of China and India in order to establish closer business and friendly relations between them. The SCO is a unique international organization in its own  way, which, as it further develops and improves, could contribute to deepening trade and economic cooperation between countries in the Asian and Eurasian space, could more professionally resist terrorism in this space. Keywords: Shanghai Cooperation Organization, security, counteraction to extremism, humanitarian cooperation, human rights, mutual trade, SCO platform, fight against terrorism, legislation, mutual action.

Абылайұлы А. Кітапқа шолу: Шанхай ынтымақтастық ұйымы. Жаңа көкжиектерді зерттеу / жауапты редакторлар Марочкин С., Безбородов Ю. Лондон: Routledge Taylor & Francis, 2022. - 262 бет. Мақалада халықаралық авторлар ұжымының з.ғ.д., профессор Марочкин С.Ю. және з.ғ.д., профессор Безбородов Ю.С. редакциясымен жазған монографиясы «Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы. Жаңа көкжиектерді зерттеу» атымен рецензияланады. Бұл халықаралық ұжымның құрамына 32 ғалым кіреді: Үндістаннан 2 зерттеуші (А. Бава, К. Двиведи), Қазақстаннан 7 ғалым (Ж. Бұсырманов, Ж. Ысқақова, Ж. Құлжабаева, А. Ойнарова, А. Оспанова, М. Сәрсембаев, А. Хамзин), Қытайдан 3 аналитик (К. Менг, Г. Нан, К. Тиянбао), Қырғызстаннан 2 сарапшы (А. Орозобекова, К. Раманқұлов), Ресейден 16 ғалым (А. Абашидзе, О. Архипова, Ю. Безбородов, О. Богатырева, А. Чукреев, Е. Гладун, М. Лагутина, Т. Лузина, С. Марочкин, К. Лябах, Е. Михайленко, О. Поршнева, С. Разинков, А. Солнцев, О. Винниченко, Л. Зайцева), Өзбекстанның 2 зерттеуші-өкілі (А. Мұхамеджанов, М. Рахимов). Бұл кітап Шанхай ынтымақтастық ұйымы қызметінің тарихи, құқықтық, экономикалық және саяси мәселелеріне арналған. ШЫҰ мен ЕАЭО әлеуетін біріктіру мүмкіндігінің негіздемесі оған ерекше кітап мәртебесін береді. Лондонның әйгілі баспасы шығарған, ол батыстық оқырманға көп көңіл бөледі: сондықтан авторлар шығыс және батыс саяси көзқарастарының бір-біріне қосылу мүмкіндігін көрсетуге тырысты, бұл кітапты ұқсас кітаптардың жалпы қатарынан ерекшелейді. Кітаптың мазмұны аймақтық ынтымақтастық арқылы Еуразиялық кеңістіктің дамуын талдау мен жаңа жолдарды іздеумен, атап айтқанда, жүзеге асырылуы арқасында ашылады. Авторлар ШЫҰ-ның құрылуы мен негізін мұқият зерттеген. Кітаптың мазмұнын ашуға ШЫҰ-ның қалыптасуы мен институционалдық дамуын, халықаралық құқықтық базаны және ШЫҰ-ға мүше мемлекеттердің өзара іс-қимыл аспектілерін аналитикалық зерттеу ықпал етеді. Кітапта ШЫҰ қауіпсіздігі саласындағы ынтымақтастық мәселелеріне көп көңіл бөлінеді. ШЫҰ-ға мүше мемлекеттер шекаралық қақтығыстарды реттеу мен экстремизмге қарсы іс-қимылды өз ұйымдарының маңызды міндеттері деп санайды, бұл рецензияланған монография беттерінде өзінің нақты көрінісін тапты. Зерттеудің қызықты қырларының бірі ШЫҰ қызметінің перспективасындағы батыс және азиялық құқықтық құндылықтарды жақындастыруға ұмтылыс болып табылады. Монография авторлары олардың арасында тығыз іскерлік және достық қарым-қатынас орнату мақсатында Қытай мен Үндістанның ұстанымдарын жақындастырудың ұтымды идеяларын ұсынады. ШЫҰ өзінің одан әрі дамуы мен жетілуіне қарай Азия, Еуразия кеңістігіндегі елдер арасындағы сауда-экономикалық ынтымақтастықты тереңдетуге жәрдемдесетін, осы  кеңістіктегі  терроризмге  неғұрлым  кәсіби  түрде  қарсы  тұра  алатын  бірегей  халықаралық ұйым. Оқырманға монография ШЫҰ-ға ішкі жағынан сыни көзқараспен қарауға және оның әлеуетін білуге мүмкіндік береді. Кітап ғылыми қызметкерлер мен заңгерлерге, экономистерге, саясаттанушыларға, әлеуметтанушыларға, өңірлік интеграция және ШЫҰ мәселелеріне қызығушылық танытқандарға арналады. Тірек сөздер: Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы, қауіпсіздік, экстремизмге қарсы іс-қимыл, гуманитарлық ынтымақтастық, адам құқықтары, өзара сауда, ШЫҰ платформасы, терроризмге қарсы күрес, заңнама, өзара іс-қимыл.

Абылайұлы А. Рецензия на книгу: Шанхайская организация сотрудничества. Исследование новых горизонтов / отв. ред. Марочкин С., Безбородов Ю. Лондон: Routledge Taylor & Francis, 2022. - 262 с. Рецензируется монография под названием «Шанхайская организация сотрудничества. Исследуя новые горизонты», написанная международным коллективом авторов под редакцией д.ю.н., профессора Марочкина С.Ю. и д.ю.н., профессора Безбородова Ю.С. В состав этого международного коллектива входят 32 ученых: 2 исследователя из Индии (А. Бава, К. Двиведи), 7 ученых из Казахстана (Ж. Бусурманов, Ж. Искакова, Ж. Кулжабаева, А. Ойнарова, А. Оспанова, М. Сарсембаев, А. Хамзин), 3 аналитика из Китая (К. Менг, Г. Нан, К. Тиянбао), 2 эксперта из Кыргызстана (А. Орозобекова, К. Раманкулов), 16 ученых от России (А. Абашидзе, О. Архипова, Ю. Безбородов, О. Богатырева, А. Чукреев, Е. Гладун, М. Лагутина, Т. Лузина, С. Марочкин, К. Лябах, Е. Михайленко, О. Поршнева, С. Разинков, А. Солнцев, О. Винниченко, Л. Зайцева), 2 исследователя - представителя Узбекистана (А. Мухамеджанов, М. Рахимов). Книга посвящена историческим, правовым, экономическим и политическим вопросам функционирования Шанхайской организации сотрудничества (ШОС). Обоснование авторами возможности объединения потенциалов ШОС и ЕАЭС придает ей статус особенной книги. Изданная известным лондонским издательством, она в значительной мере обращена к западному читателю: поэтому авторы стремились показать возможность соединения тех или иных восточных и западных политических взглядов, что выделяет книгу из общего ряда подобных книг. Содержание книги раскрывается, в частности, благодаря анализу развития евразийского пространства через региональное сотрудничество, которое может быть осуществлено поиском новых путей. Авторы достаточно скрупулезно исследуют корни и основания ШОС. Раскрытию содержания книги содействует аналитическая проработка формирования и институционального развития ШОС, международно-правовых основ и аспектов взаимодействия государств-членов ШОС. В книге уделяется значительное внимание вопросам сотрудничества в области безопасности ШОС. Государства-члены ШОС считают важными задачами своей организации урегулирование пограничных конфликтов и противодействие экстремизму, что нашло свое четкое отражение на страницах рецензируемой монографии. Одной из интересных граней исследования является стремление сблизить западные и азиатские правовые ценности в перспективе деятельности ШОС. Авторы монографии предлагают рациональные идеи сближения позиций Китая и Индии в целях установления более тесных деловых и дружественных отношений между ними. ШОС по-своему - уникальная международная организация, которая по мере своего дальнейшего развития и совершенствования могла бы содействовать углублению торгово-экономического сотрудничества  между  странами  на  азиатском,  евразийском пространстве, могла бы более профессионально противостоять терроризму на данном пространстве. Внимательное чтение монографии позволяет читателю критически взглянуть на ШОС изнутри и лучше познать ее потенциал. Книга адресуется научным работникам и практикам - юристам, экономистам, политологам, социологам, всем тем, кто интересуется вопросами региональной интеграции и ШОС. Ключевые слова: Шанхайская организация сотрудничества, безопасность, противодействие экстремизму, гуманитарное сотрудничество, права человека, взаимная торговля, платформа ШОС, борьба с терроризмом, законодательство, взаимодействие.

Читать статью

Настоящая статья – рецензия на книгу профессора Ильяса Козыбаева: «Салык Зиманов. Материалы к биографии», Астана, 2014. – 320 с. Книга открывает читателю жизненный путь известного академика, доктора юридических наук, профессора Зиманова Салык Зимановича. Материалы к биографии, изложенные в сборнике, охватывают научную, общественную и личную стороны жизни выдающегося ученого. Особое внимание уделено личным воспоминания С.З. Зиманова. Продуманная подборка документов, расположенность материалов в хронологическом порядке, удачная тематическая сортировка, считает рецензент, делают книгу интересной и удобной для чтения. Многие материалы опубликованы впервые. Ключевые слова: Зиманов С.З., Сектор права, Алма-Атинский юридический институт, Институт философии и права, Президиум АН КазССР, Институт государства и права НАН, Верховный Совет Республики Казахстан, теория и история государства и права, история политических и правовых учений, конституционное право.
Темірбеков Ж.Р. Белгілі академиктің өмірінің белгісіз жақтарын ашатын кітап. Мақала профессор Іляс Қозыбаевтың: «Салык Зиманов. Материалы к биографии», Астана, 2014. 320 б. атты кітабына рецензия болып табылады. Кітап оқырманға белгілі академик, заң ғылымдарының докторы, профессор Зиманов Салық Зиманұлының өмірлік ғұмырын ашады. Жинақта баяндалған биографиялық материалдар көрнекті ғалымның ғылыми, қоғамдық және жеке өмірінің жақтарын қамтиды. Салық Зиманұлының естеліктеріне ерекше көңіл бөлінген. Құжаттарды іріктеп алуды мұқият ойластыру, материалдардың хронологиялық түрде орналасуы, сәтті тақырыптық іріктеу, рецензенттің ойынша кітапты қызықты, әрі оқуға ыңғайлы етеді. Сондай-ақ, зерттеу ішіндегі көптеген материалдар алғаш рет жарияланып отыр. Түйінді сөздер: С.З. Зиманов, құқық секторы, Алматы заң институты, Философия және құқық институты, ҚазССР ҒА Президиумы, ҰҒА Мемлекет және құқық институты, Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі, мемлекет және құқық теориясы мен тарихы, саясиқұқықтық ілімдер тарихы, конституциялық құқық.
Temirbekov Zh.  The book opening unknown aspects of life of the famous academician. The present article is the review of the book of professor Ilyas Kozybayev: Salyk Zimanov. Materials to biography, Astana, 2014. 320 pages. The book tells the reader a course of life of the famous academician, doctor of juridical science, professor – Zimanov Salyk Zimanovich. The materials to the biography stated in the collection cover scientific, public and personal aspects of life of the outstanding scientist. The special attention is paid to personal Salyk Zimanovich's memoirs. An elaborate collection of documents, disposition of materials in chronological order, good thematic sorting of, says the reviewer, make the book interesting and easy to read. Many materials are published for the first time. Keywords: Zimanov S. Z., the law branch, the Alma-ATA Institute of law, Institute of philosophy and law, the Presidium of the Kazakh SSR, the Institute of state and law of national Academy of Sciences, the Supreme Council of the Republic of Kazakhstan, theory and history of state and law, history of political and legal doctrines, constitutional law.
Читать статью

Бұл мақала келесі кітапқа рецензия болып табылады: Bartosz Brożek, Julia Stanek, Jerzy Stelmach: «Russian Legal Realism», Springer. 2018. – 176 p. Кітап кейбір ресейлік көрнекті ізашар-ғалымдардың мемлекет пен құқықтың негізінен əлеуметтік жəне психологиялық теориялары саласындағы идеяларына, теорияларына жəне тұжырымдамаларына заманауи көзқарасты көрсететін бірегей басылым болып табылады. Рецензияланатын жұмыста өз заманының көрнекті ғалымы Лев Иосифович Петражицкийдің құқық теориясындағы психологиялық ұстанымына жəне негізін қалаушысы əйгілі ресейлік əлеуметтанушы-позитивист – Сергей Андреевич Муромцев саналатын əлеуметтік ұстанымға ерекше көңіл бөлінеді. Сонымен қатар, кітапта Николай Коркунов, Михаил Рейснер, Моисей Лазерсон, Александр Круглевский, Питирим Сорокин, Николай Тимашев жəне тағы басқа Тірек сөздер: ресейлік құқықтық реализм, құқықтық мəдениет, құқықтың психологиялық теориясы, Л. Петражицкий құқықтық идеялары, құқықтың əлеуметтік теориясы, құқықтық сана, С. Муромцевтың құқықтық идеялары, Н. Коркуновтың құқықтық идеялары, М. Рейснердің көзқарастары, əлеуметтік мəдениет. ғалымдардың мемлекет пен құқық жайлы саяси-құқықтық ойлары келтірілген. Сондай-ақ, басылымнан Эдмунд Гуссерл, Евгений Эрлих, Джон Сирл жəне басқа да танымал зерттеушілердің əлеуметтану жəне психология саласындағы қызықты пайымдаулары мен ойларын таба аласыз. Кейбір мақалаларда ресейлік құқықтық реализм өкілдері мен олардың шетелдік əріптестерінің идеялары арасында терең салыстырмалы талдаудың жүргізілуі бұл жинаққа енген жұмыстарға қосымша құндылық береді. Мақалалардың сəтті таңдалған тақырыптары кітапты тек құқық философиясына қызығушылық білдіретіндер үшін ғана емес, кез келген оқырманға қызықты əрі танымды етеді. 
Темирбеков Ж.Р.  Рецензия на сборник статей «RUSSIAN LEGAL REALISM». Настоящая статья является рецензией на книгу под редакцией Bartosz Brożek, Julia Stanek и Jerzy Stelmach: «Russian Legal Realism», Springer. 2018. – 176 с. Книга является уникальным изданием, отражающим современный взгляд на идеи, теории и концепции некоторых видных российских ученых-первопроходцев преимущественно в сфере социологической и психологической теорий права и государства. В рецензируемой работе особе внимание уделено психологическому подходу в теории права выдающегося ученого своего времени Льва Иосифовича Петражицкого и социологическому подходу, основоположником которого считается видный российский социолог-позитивист – Сергей Андреевич Муромцев. Кроме того, в книге анализируются политико-правовые идеи о государстве и праве таких ученых как Николай Коркунов, Михаил Рейснер, Моисей Лазерсон, Александр Круглевский, Питирим Сорокин, Николай Тимашев и некоторых других. Также можно найти интересные утверждения и мысли в сфере социологии и психологии, высказанные Эдмундом Гуссерлем, Евгением Эрлихом, Джоном Сёрлом и другими известными исследователями. Дополнительную ценность работам, входящим в данный сборник придает проведение в некоторых статьях довольно глубокого сравнительного анализа между идеями представителей российского правового реализма и их зарубежными коллегами. Удачно подобранная тематика статей делает книгу интересной и познавательной для чтения не только для интересующихся философией права, но и для любого читателя. Ключевые слова: российский правовой реализм, правовая культура, психологическая теория права, правовые идеи Л. Петражицкого, социологическая теория права, правовое сознание, правовые идеи С. Муромцева, правовые идеи Н. Коркунова, взгляды М. Рейснера, социальная культура.
Temirbekov Zh.R.  Review of the collection of articles «RUSSIAN LEGAL REALISM». This article is a review of a book edited by Bartosz Brożek, Julia Stanek and Jerzy Stelmach: Russian Legal Realism, Springer. 2018. – 176 p. The book is a unique publication that reflects a modern view of the ideas, theories and concepts of some prominent Russian pioneers predominantly in the field of sociological and psychological theories of law and the state. In the reviewed work, the special attention is paid to the psychological approach in the theory of law of the outstanding scientist of his time Leon Iosifovich Petrażycki and the sociological approach, the founder of which is considered to be the prominent Russian sociologist-positivist – Sergey A. Muromtsev. In addition, the book reflects the political and legal thoughts about the state and law of such scientists as Nikolai Korkunov, Mikhail Reisner, Moses Lazerson, Alexander Kruglevsky, Pitirim Sorokin, Nikolai Timashev and some others. One can also find interesting statements and thoughts in the field of sociology and psychology made by Edmund Husserl, Eugen Ehrlich, John Searle and other famous researchers. An additional value to the works included in this collection is given by providing in some articles of a rather in-depth comparative analysis between the ideas of represen-tatives of Russian legal realism and their foreign colleagues. Well-chosen topics of the articles make the book interesting and informative for reading, not only for those interested in the philosophy of law, but also for any other reader. Keywords: Russian legal realism, legal culture, psychological theory of law, legal ideas of L. Petrażycki, sociological theory of law, legal consciousness, legal ideas of S. Muromtsev, legal ideas of N. Korkunov, views of M. Reisner, social culture.
Читать статью

В статье рецензируется книга «Императивы государственной этнополитики Республики Казахстан. Аналитические материалы и методические рекомендации для государственных органов» (Астана, 2012. Под общей ред. д. политич. н. Е. Л. Тугжанова). Цель автора обратить внимание научной общественности на издание научно-методического труда, подготовленного группой ученых разных специальностей —  олитологов, историков, юристов, филологов, социологов, представителей научно-экспертного сообщества, государственных служащих и затрагивающего актуальные вопросы теории и практики государственной этнополитики Республики Казахстан в современный период. Ключевые слова: государственная этнополитика, Ассамблея народа Казахстана (АНК), Научно-экспертный совет (НЭС), методические рекомендации, теория и практика, стандарты, межэтнические отношения, конституционные нормы, государственные органы, государственный язык.
Ш. Тлепина: Мемлекеттің этносаясатын жүзеге асыру. Ғылыми жұмыста «Қазақстан Республикасының мемлекеттік этносаясатынын императивтері. Мемлекеттік органдарға арналған аналитикалық мәліметтер және әдістемелік нұсқаулар» атты кітапқа пікірсарап ұсынылған. (Астана, 2012) / саясаттану ғылымдарының докторы Е. Л. Тоғжановтың жалпы редакциясымен). Аталмыш жұмыс мемлекеттік этникалық саясатты іске асыратын мемлекеттік органдар мен қызметкерлер үшін өзекті. Пікірсараптың мақсаты бір топ ғалымдардың — заңгер, саясаттанушылар, тарихшылар, филологтар, социологтар, ғылыми сарапшылардың өкілдері мен мемлекеттік қызметшілер т.б. — дайындаған ғылыми-әдістемелік еңбекке ғылыми қоғамның назарын аудару болып табылады. Ғылыми жұмысты Қазақстандағы қазіргі кезеңдегі мемлекеттік этносаясаттың кейбір теориялық және практикалық мәселелері сарапталады. Түйінді сөздер: мемлекеттік этносаясат, Қазақстан халқы ассамблеясы (ҚХА), Ғылыми-сараптамалық кеңес (ҒСК), әдістемелік нұсқаулар, теория және тәжірибе, стандарттар, этносаралық қатынастар, адам және азаматтың құқықтары мен бостандығы туралы конституциялық нормалар, мемлекеттік органдар, мемлекеттік тіл. 
Sh. Tlepina: Implementation of state ethnic policy. The article presents a review of a book named «The imperatives of state ethnic policy of the Republic of Kazakhstan. Analytical data and methodical guidelines for state bodies» (Astana, 2012) / Edited by Tugzhanov Y.L., Doctor of political sciences). The work is relevant and essential to state bodies and officials, implementing the state ethnic policy. The purpose of the review is to draw attention of the scientific community to the scientific and methodical work, written by a group of scientists – lawyers, political scientists, historians, linguists, sociologists, representatives of scientific expert community, state officials, etc. Some aspects of theory and practice of state ethnic policy in contemporary Kazakhstan are reviewed. Keywords: state ethnic policy, Assembly of People of Kazakhstan (APK), Scientific Expert Council (NEС), methodical guidelines, theory and practice, standards, interethnic relations, constitutional norms on human and citizen rights and freedoms, state bodies, state language.
Читать статью

Мақалада Қазақстан Республикасының Заңнама Институтының мамандары жариялаған «Заңды тұлғалар туралы заңнаманы сараптау: теория жəне іс жүзінде қолдану тəжірибесі». Жауапты редакторы Ж.У. Тлембаева, Астана. 2018. – 198 б. ғылыми басылымы жайлы автордың жекелеген ойлары сипатталған. Ғылыми басылымның авторлары іскерлік айналымның көкейкесті мəселелерін айқындау бағытында орасан үлкен шаруаны атқарған жəне жан-жақты мұқият талдау арқылы аталған мəселелерді шешу жолдарын ұсынған. Бұл ғылыми басылымның құндылығын арттыра түскендігі даусыз. Сонымен бірге, мақала авторы ғылыми басылымның баяндау құрлымының ыңғайлы ойластырылғанына да оң баға береді. Жалпылай алғанда, автор бұл ғылыми еңбекке жоғары оң баға бере тұрғанымен, ұсыныс сипатындағы бірнеше ескертпелерді де білдіреді. Атап айтқанда, автор «корпоративтік дау» ұғымымен байланысты сауалдарды бұдан да əрі тереңірек талдай түсу қажет еді, деп пайымдайды. Тірек сөздер: заңды тұлға, коммерциялық ұйым, коммерциялық емес ұйым, акционерлік қоғам, жауапкершілігі шектеулі серіктестік, иесіз акциялар, корпоративтік дау.
Естемиров М.А. Отдельные мысли о научном издании на тему «Мониторинг законодательства о юридических лицах: теория и практика применения». В статье изложены отдельные мысли автора о книге «Мониторинг законодательства о юридических лицах: теория и практика применения: Научное издание / Под ред. Ж.У. Тлембаевой – Астана: ГУ «Институт законодательства Республики Казахстан», 2018. – 198 с.», опубликованной сотрудниками Института законодательства Республики Казахстан. Авторы данного научного издания провели колоссальную работу по выявлению наиболее актуальных вопросов правоприменительной практики и на основе всестореннего анализа предложили пути решения проблем правоприменительной практики. Это безусловно увеличивает научную ценность данного труда. Также автор положительно оценивает продуманную структуру изложения данного научного издания. В целом, автор, высоко оценивая данный научный труд, в то же время выражает несколько замечаний рекомендательного характера. Например, автор полагает, что следовало бы более детально проанализировать вопросы, а связанные с понятием «корпоративный спор». Ключевые слова: юридическое лицо, коммерческая организация, некоммерческая организация, акционерное общество, товарищество с ограниченной ответственностью, бесхозяйные акции, корпоративный спор.
Yestemirov M.A. Some thoughts on the scientific publication on the topic «Monitoring of legislation on legal entities: theory and practice of application». The article presents some thoughts of the author about the scientific publication on "Monitoring of legislation on legal entities: theory and practice of application: Scientific publication / Ed. Zh.U. Tlembayeva – Astana: "Institute of legislation of the Republic of Kazakhstan", 2018. – 198 p.", published by the Institute of Legislation of the Republic of Kazakhstan. The authors of this scientific publication, have done a great job to identify the most pressing issues of law enforcement practice and on the basis of a thorough and comprehensive analysis proposed solutions to these issues. This certainly increases the cientific value of this work. Also, the author appreciates the well-thought-out structure of the presentation of this scientific publication. In General, the author highly appreciating this scientific work, at the same time makes several recommendations on the content. For example, the author believes that it would be necessary to analyze in more detail the issues related to the concept of "corporate dispute". Keywords: legal entity, commercial organization, non-commercial organization, jointstock company, limited liability company, ownerless shares, corporate disputes.
Читать статью

В статье представлена рецензия на книгу известного российского ученого, юриста и писателя Л.С. Симкина, посвященную истории и развитию в царской России и Советском Союзе пятидесятничества, как одного из направлений протестантизма. В рецензии подчёркивается важность понимания реальной истории взаимоотношений между государством и религиозными объединениями и объективного взгляда на религиозные учения и практики. Автор показывает созвучность исторических проблем деятельности многих религиозных объединений. В частности, в статье отмечается, что в Казахстане исламские служители культа и объединения перенесли похожие с пятидесятниками испытания. В рецензии указывается на необходимость учета исторического опыта во избежание повторения трагических исторических ошибок. Ключевые слова: религия, религиозные объединения, пятидесятники, государственно-конфессиональные отношения, законодательство о религиозных объединениях.
Подопригора Р.А. Тарих сабақтары (мемлекет пен діни бірлестіктер арасындағы қарым-қатынас тəжірибесінен). Л.С. Симкиннің «Аспанға қарай жүгіруші» кітабына сын-пікір. Мақалада əйгілі ресей ғалымы, заңгер жəне жазушы Л.С. Симкиннің патшалық Ресей мен Кеңес Одағында протестантизмнің бір бағыты ретіндегі елулікшілдіктің тарихы мен дамуына арналған кітабына сын-пікір беріледі. Сын-пікрде мемлекет пен діни бірлестіктер арасындағы қарым-қатынастың шынайы тарихын түсінудің жəне діни ілімдер мен тəжірибеге объективті көзқарастың маңыздылығы баса айтылады. Автор көптеген діни бірлестіктердің қызметіндегі тарихи мəселелердің үндестігін көрсетеді. Атап айтқанда, мақалада Қазақстанда ислам дінін ғибадат етушілер мен бірлестіктердің елулікшілдер сияқты сынақтарға ұшырағаны айтылған. Сын-пікірде тарихи қайғылы оқиғалардың қайталануын болдырмау үшін тарихи тəжірибені ескеру қажеттігі көрсетіледі. Тірек сөздер: дін, діни бірлестіктер, елулікшілдер, мемлекеттік-конфессиялық қатынастар, діни бірлестіктер туралы заңнама.
Podoprigora R.A. The Lessons of History (lessons from the experience of relations between the state and religious associations). Book review: Lev Simkin. Running to the Sky. This paper is a review of the book written by Lev Simkin, the famous Russian scholar, lawyer, and writer dedicated to the history and development of the Pentecostal Church as one of the protestant branches in Tsarist Russian and the Soviet Union. The review underlines the importance of understanding of the real history of relations between the state and religious associations, objective view on religious teachings and practices. The author shows the similarities of historical problems of activity of many religious associations. In particular, the article states that Islamic religious servants and associations in Kazakhstan suffered the same problems similar to Pentecostals. Review notes that it is necessary to pay attention to historical experience in order to avoid tragic historical mistakes. Kew words: religion, religious associations, Pentecostals, state-church relations, legislation on religious associations.
Читать статью

(zh_temirbekov@kazguu.kz)
Актуальность статьи связана с необходимостью исследования проблем и вопросов в сфере правового регулирования систем искусственного интеллекта. Цель исследования - выполнить обзор нескольких современных научных статей, посвященных общим вопросам и проблемам правового регулирования систем искусственного интеллекта. В процессе подготовки статьи применялись такие методы исследования, как сравнительный метод, дедуктивный и индуктивный методы, методы анализа и синтеза и некоторые другие. В результате обзора можно сделать вывод, что с развитием технологий, искусственного интеллекта их влияние на основные права человека будет только усиливаться. Кроме того, в юридическом сообществе обсуждаются вопросы о возможном признании роботов на базе искусственного интеллекта носителями моральных и юридических прав. Отмечается необходимость усиления нормативного регулирования, акселерации правовых академических исследований, мониторинга негативных последствий в сфере использования и применения систем искусственного интеллекта. Что касается применения искусственного интеллекта в сферах юридической деятельности, то на сегодняшний день данная технология успешно реализуется лишь в юридических задачах, которые связаны с механическими или повторяющимися действиями. Задачи, связанные с абстрагированием и концептуализацией, где необходимо познание и мышление, для искусственного интеллекта все еще трудновыполнимы. Как выяснилось, отдельные попытки применения искусственного интеллекта для «умной» профилактики преступности не всегда приводят к желаемому результату. В сфере юридической ответственности - можно утверждать на примере беспилотных автомобилей, что с распространением технологий искусственного интеллекта ответственность от пользователей будет смещаться «вверх» к производителям. Ключевые слова: искусственный интеллект и право; искусственный интеллект; право; распознавание лиц; беспилотные автомобили; основные права человека; правосубъектность; алгоритмы; программный код; машинное обучение.

Темірбеков Ж.Р. Жасанды интеллект жəне құқық: қысқаша шолу. Мақаланың өзектілігі жасанды интеллект жүйелерін құқықтық реттеу саласындағы сұрақтар мен мəселелерді зерттеу қажеттілігімен байланысты. Зерттеудің мақсаты - жасанды интеллект жүйелерін құқықтық реттеудің жалпы мəселелері мен сұрақтарын қарастыруға арналған бірнеше заманауи ғылыми мақалаларға шолу жасау. Мақаланы дайындау барысында салыстырмалы əдіс, дедуктивті жəне индуктивті əдістер, анализ жəне синтез əдістері жəне басқа да зерттеу əдістері қолданылды. Шолу нəтижесінде жасанды интеллект технологиясының дамуы қазірдің өзінде адамның негізгі құқықтарына əсер ету деңгейіне жетті деген қорытынды жасауға болады. Сонымен қатар, заңгерлік қауымдастық жасанды интеллектке негізделген роботтарды адамгершілік жəне заңды құқықтардың иесі ретінде тану мүмкіндігін талқылауда. Нормативтік реттеуді күшейту, құқықтық академиялық зерттеулерді жеделдету, жасанды интеллект жүйесін қолдану кезіндегі жағымсыз салдарларды бақылау қажеттілігі атап өтіледі. Құқықтық қызмет саласында жасанды интеллектті қолдануға келетін болсақ, қазіргі кезде бұл технология механикалық немесе қайталанатын əрекеттермен байланысты қызметте ғана сəтті қолданылады. Таным мен ойлау қажет болатын абстракция мен концептуалдаумен байланысты тапсырмаларды орындау жасанды интеллект үшін əлі де қиынға соғады. Қазіргі кезде жасанды интеллектті қылмыстың «ақылды» алдын-алу үшін қолдануға тырысу əрекеттері əрқашан ойдағыдай нəтижелерді қамтамасыз етпейтіндігі белгілі болды. Заңи жауапкершілік саласында пилотсыз көлік құралдарының үлгісі негізінде, жасанды интеллект технологиялары көбейген сайын жауапкершілік қолданушылардан «өндірушілерге» ауысады деп пайымдауға болады. Тірек сөздер: жасанды интеллект жəне құқық; жасанды интеллект; құқық; бетті тану; ұшқышсыз көлік; адамның негізгі құқықтары; құқықсубъектілік; алгоритмдер; бағдарламалық код; машиналық оқыту.

Temirbekov Zh.R. Artificial intelligence and law: brief overview. Актуальность статьи связана с необходимостью исследования проблем и вопросов в сфере правового регулирования систем искусственного интеллекта. Цель исследования - выполнить обзор нескольких современных научных статей, посвященных общим вопросам и проблемам правового регулирования систем искусственного интеллекта. В процессе подготовки статьи применялись такие методы исследования, как сравнительный метод, дедуктивный и индуктивный методы, методы анализа и синтеза и некоторые другие. В результате обзора можно сделать вывод, что с развитием технологий, искусственного интеллекта их влияние на основные права человека будет только усиливаться. Кроме того, в юридическом сообществе обсуждаются вопросы о возможном признании роботов на базе искусственного интеллекта носителями моральных и юридических прав. Отмечается необходимость усиления нормативного регулирования, акселерации правовых академических исследований, мониторинга негативных последствий в сфере использования и применения систем искусственного интеллекта. Что касается применения искусственного интеллекта в сферах юридической деятельности, то на сегодняшний день данная технология успешно реализуется лишь в юридических задачах, которые связаны с механическими или повторяющимися действиями. Задачи, связанные с абстрагированием и концептуализацией, где необходимо познание и мышление, для искусственного интеллекта все еще трудновыполнимы. Как выяснилось, отдельные попытки применения искусственного интеллекта для «умной» профилактики преступности не всегда приводят к желаемому результату. В сфере юридической ответственности - можно утверждать на примере беспилотных автомобилей, что с распространением технологий искусственного интеллекта ответственность от пользователей будет смещаться «вверх» к производителям. Keywords: artificial intelligence and law; artificial intelligence; law; face recognition;
self-driving cars; basic human rights; legal personality; algorithms; program code; machine learning.

Для цитирования и библиографии: Темирбеков Ж.Р. Искусственный интеллект и право: краткий обзор // Право и государство. 2021. № 3 (92). – С. 142-156. DOI: 10.51634/2307-5201_2021_3_142 

Читать статью

29 октября 2018 г. Министерство Иностранных Дел Республики Казахстан и Международный Комитет Красного Креста представили первый перевод на казахский язык Женевских конвенций 1949 г. о защите жертв войны и Дополнительных протоколов к ним. К сожалению, по мнению рецензента, текст содержит ряд недостатков,указывающих на нецелесообразность его практического или академического применения. Рецензент выделяет наиболее значительные ошибки перевода и приводит рекомендации по их устранению и недопущению в дальнейшем. Ключевые слова: Женевские конвенции 1949 г. о защите жертв войны, Дополнительные протоколы к Женевским конвенциям 1949 г. о защите жертв войны, юридический перевод, право вооруженных конфликтов.
Ешниязов Н.С. 1949 ж. Женева конвенциялары мен оларға қосымша хаттамалардың қазақ тіліне алғашқы аудармасына рецензия. 2018 ж. 29 қазанда Қазақстан Республикасының Сыртқы Істер Министрлігі мен Қызыл Крест Халықаралық Комитеті 1949 ж. Женева конвенциялары мен оларға Қосымша хаттамалардың қазақ тіліне алғашқы аудармасын жария етті. Өкінішке орай, мəтінде оны тəжірибелік немесе академиялық мақсаттарда қолдану қажетсіздігін айқындайтын бірқатар кемшілік қамтылған. Рецензент аударманың ең елеулі қателерін көрсетіп, оларды жою мен болашақта болдырмауға байланысты ұсыныстар келтіреді. Тірек сөздер: соғыс құрбандарын қорғау туралы 1949 ж. Женева конвенциялары, соғыс құрбандарын қорғау туралы 1949 ж. Женева Конвенцияларына Қосымша хаттамалар, құқықтық аударма, қарулы қақтығыстар құқығы.
Yeshniyazov N.S. The Review on the First Translation of the Geneva Conventions on the Protection of Victims of War and their Additional Protocols into Kazakh. On October 29, 2018, the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kazakhstan and the International Committee of the Red Cross presented the first translation of the 1949 Geneva Conventions on the Protection of Victims of War and their Additional Protocols into Kazakh. Unfortunately, the text contains a number of defects indicating the inexpediency of its practical or academic application. The reviewer sums up the most significant mistakes of the translation errors and provides some recommendations for their elimination and anticipation in the future. Keywords: Geneva Conventions on the protection of victims of war, Protocols Additional to the Geneva Conventions on the protection of victims of war, legal translation, the law of armed conflicts.
Читать статью

В настоящей работе2 дается развернутая рецензия на недавнюю книгу сотрудника Института государства и права РАН А.М. Михайлова. Автор рецензии разбирает философские основания проведенного А.М. Михайловым анализа взаимосвязи идеологии и правоведения. В рецензии подчеркивается значимость рассматриваемой книги, но при этом обращается внимание на некоторые спорные положения. Эти положения, в частности, касаются определения и функций идеологии, описания базовых тезисов нормативизма, социологизма и других типов правопонимания. Ключевые слова: методология, философия права, идеология, теория права, ценности, аксиомы, методы познания, естественное право, правовые принципы, нормативность права.
Антонов М.В. «Құқықтық идеология теориясының және құқықтану әдістемесінің өзекті сұрақтары» атты А.М. Михайловтың кітабына сын пікір. Бұл жұмыста Ресей Ғылым Академиясы мемлекет және құқық Институтының қызметкері А.М.Михайловтың жақында жарық көрген кітабына толыққанды сын пікір беріледі. Сын пікір авторы А.М. Михайловтың идеология мен құқықтанудың өзара байланыстылығына қатысты жүргізген талдауының философиялық негіздерін ашып көрсетеді. Сын пікірде кітаптың маңыздылығы, сондай-ақ кейбір даулы тұстары да қатыстырылады. Бұл ережелер идеологияның анықтамалары мен функцияларына, нормативизм, социологизм және құқық түсінуінің өзге де типтерінің негізгі тезистеріне қатысты. Түйін сөздер: әдістемелік, құқық философиясы, идеология, құқық теориясы, құндылықтар, аксиомалар, тану әдістері, табиғи құқық, құқықтық қағидалар, құқықтың нормативтілігі.
Antonov M. Review of the book: Mikhailov «Actual Questions of Theory of Legal Ideology and Methodology». This paper is a review of the recent book written by Anton M. Mikhailov, the member of the Institute of State and Law of the Russian Academy of Sciences. The author of the review considers the philosophical premises of the correlation between ideology and science of law that was analysed by Mikhailov. The review underscores the relevance of the book in question, and at the same time it draws attention to certain disputable issues. Among these issues are such as the definition and the fuctions of ideology, the description of the basic tenets of normative jurisprudence, sociological jurisprudence and other approaches to law. Key words: Methodology, legal philosophy, ideology, legal theory, values, axioms, methods of cognition, natural law, legal principles, normativity of law.
Читать статью