Рассматривается актуальность формирования судебно-экологической экспертизы в связи с необходимостью установления фактических обстоятельств экологических правонарушений. Отмечается развитие данного направления экспертных исследований в Российском федеральном центре судебных экспертиз и в Центре судебной экспертизы Республики Казахстан. Ценность судебных экспертиз в большой степени заключается в профилактике общественно опасных деяний. Выявление условий, способствовавших совершению экологических правонарушений и указание, каким образом можно воспрепятствовать их совершению, выступают в качестве профилактических рекомендаций. Приводятся примеры из экспертной практики, иллюстрирующие процессуальную форму профилактической деятельности. Ключевые слова: судебно-экологическая экспертиза, экологические правонарушения, экологическая безопасность, экологический вред, фактические обстоятельства, законодательство, профилактическая деятельность, процессуальная форма, экспертная инициатива, экспертная практика.
Майорова Е.И. Сот-экологиялық сараптамаларды жүргізу кезінде сарапшылық алдын алудың ерекшеліктері. Экологиялық құқық бұзушылықтардың фактілік мән-жайларын анықтау қажеттігіне орай сот-экологиялық сараптамасын қалыптастырудың өзектілігі қарастырылады. Сарапшылық зерттеулердің осы бағытының Ресей федералдық сот сараптамалары орталығында және Қазақстан Республикасының сот сараптамалары орталығында дамуы аталып өтіледі. Сот сараптамаларының құндылығы көп дәрежеде олардың қоғамдық қауіпті әрекеттердің алдын алу әлеуетінен көрінеді. Экологиялық құқық бұзушылықтардың жасалуына себепші болған жағдайларды анықтау және оларды болдырмау жолдарын көрсету алдын алушылық ұсыныс болып табылады. Сарапшылық тәжірибеден алдын алушылық қызметтің процестік нысандарын бейнелейтін мысалдар келтіріледі. Түйін сөздер: сот-экологиялық сараптама, экологиялық құқық бұзушылықтар, экологиялық қауіпсіздік, экологиялық зиян, фактілік мән-жайлар, заңнама, алдын алушылық қызмет.
Maiorova E.I. Peculiarities of expert preventive inspection in the process of judicial ecological expertise. This article considers the significance of establishing judicial ecological expertise necessary to substantiate the facts of environmental offenses.The trend for development of such expertise is noticed in Russian Federal Judicial Expertise Center and the Republic of Kazakhstan Judicial Expertise Center. The value of judicial expertise is significant in crime prevention to a greater extent. Revealing the factors contributing to environmental offenses can serve as further guidance for prevention of such offenses. The author provides some examples from the practice of judicial ecological expertise that explain procedures of crime prevention. Key words: judicial ecological expertise, environmental safety/security, environmental damage, environmental crime, real surcumstance, crime prevention, processual order, legislation, expert initiative, expert practice.
Читать статью

Создание в Республике Беларусь единого органа в сфере судебно-экспертной деятельности направлено на повышение эффективности и качества экспертной работы. В статье рассмотрены основные принципы создаваемой в Республике системы обеспечения качества судебно-экспертной деятельности. Данные работы проводятся в соответствии с требованиями международных стандартов серии ISO 17000, а также опыта зарубежных и международных организаций в области судебной экспертизы, таких как ENFSI и др. Ключевые слова: судебная экспертиза, компетентность, лаборатория, менеджмент  качества, аккредитация, стандарт, технический комитет по стандартизации, Республика Беларусь, экспертная деятельность, международные стандарты.
Евмененко С.А., Нефедов С.Н. СМЖ жұмыс сапасын қамтамасыз ету мен сараптама нәтижелеріне сенім құралы ретінде. Беларус Республикасында сот-сараптама қызметі саласында біртұтас орган құру сараптама қызметінің тиімділігін және сапасын арттыруға бағытталған. Мақалада Республикада құрылатын сот-сараптама қызметінің сапасын қамтамасыз ету жүйесінің негізгі қағидаттары қарастырылған. Бұл жұмыстар ISO 17000 сериялы халықаралық тандарттардың талаптарына, сонымен қатар сот-сараптама саласында шетел және халықаралық ұйымдардың ENFSI сияқты және тағы басқа тәжірибелеріне сәйкес жүргізіледі. Түйінді сөздер: сот сараптамасы, құзыреттілік, зертхана, сапа менеджменті, аккредитация, стандарт, стандарттау бойынша техникалық комитет, Беларус Республикасы, сараптамалық қызмет, халықаралық стандарттар. 
Yeumenenko S., Nefedov  S. Accreditation System Quality Management expert Lab: Tools for Ensuring the Quality of the Work and the Credibility of Results. The establishment in the Republic of Belarus of a single body in the field of forensic activities aimed at enhancing the efficiency and quality of the expert work. The article considers the main principles of quality management system in the forensic activity. These works are carried out in accordance with the requirements of the international standards ISO 170000, and also the experience of foreign and international organization in the sphere of forensic expertise, such as ENFSI etc. Keywords: forensics, competence, laboratory, quality management, accreditation, standards, technical Committee for Standardization, Republic of Belarus, expert activities, international standards.
Читать статью

В статье рассматривается история и объективные предпосылки формирования в 80-е – 90-е годы прошлого века теории судебных экспертиз как междисциплинарной теории. Отмечается, что возрастание роли специальных знаний в судопроизводстве, развитие теории и практики судебной экспертизы в XXI веке, обусловливает необходимость формирования на базе междисциплинарной теории полноценной науки – судебной экспертологии. Автор предлагает определение предмета судебной экспертологии, базирующееся на основных закономерностях, изучаемых данной наукой, а также систему науки. Ключевые слова: судебная экспертология, теория судебной экспертизы, судебная экспертиза, судебно-экспертная деятельность, методология, методика экспертного исследования, эксперт, экспертные технологии.
Е. Р. Россинская: Сот сараптамасының қазіргі заманғы тұжырымдамасы сот сараптамасы мен сот-сараптамалық қызмет жөніндегі ғылым ретінде. Мақалада сот сараптамасының тарихы және сот сараптамасы теориясының өткен ғасырдың 80-90 жылдары пәнаралық теория ретінде қалыптасуының объективті алғышарттары қарастырылады. Сот өндірісінде арнайы білімдер рөлінің артуы, ХХІ ғасырда сот сараптамасы теориясы мен тәжірибесінің дамуы пәнаралық теория базасында толыққанды ғылым – сот сараптама ілімін қалыптастырудың қажеттігін көрсетеді. Автор осы ғылым зерттейтін негізгі заңдылықтарға сүйенетін сот сараптама ілімі пәнінің анықтамасын ұсынады. Түйінді сөздер: сот сараптама ілімі, сот сараптамасы теориясы, сот сараптамасы, сот-сараптамалық қызмет, әдіснама, сараптамалық зерттеу әдісі, сарапшы, сараптама технологиялары. 
Y. Rossinskaya: The modern concept of judicial expertology as the science of forensics and forensic activities. The article examines the history and objective prerequisites for the formation in the 80s - 90s of the last century the theory of forensic examinations as an interdisciplinary theory. It is noted that the role of expertise in legal proceedings, the theory and practice of forensic examination in the XXI century necessitate the formation of interdisciplinary theory based on a complete science - the judicial expertology. The author offers a definition of the subject of judicial expertology, based on the basic laws studied by this science, as well as the system of science. Keywords: judicial expertology, theory of forensic evidence, forensic examination, forensic activities, methodology, expert research methodology, expert, expert technology.
Читать статью

Ғылыми мақалада сараптамалар мен зерттеулердің сапасын арттыру мақсатында сот сарапшыларын дайындау мен қайта даярлауды ұйымдастырудың тиімділігін арттыруға бағытталған ұсыныстар мен нұсқаулар баяндалады. Жоғары кәсіби білім беретін білім беру мекемелерінде «Сот сараптамасы» мамандығы бойынша сот сарапшыларын дайындау, оларды ҚР білім беру мекемелерінде базалық қайта даярлау және сот сараптамасы органдарының қызметкерлерін арнайы бағдарлама бойынша тағылымдамадан өткізу мәселелері қарастырылған. Түйінді сөздер: сот сараптамасы, сарапшы, тәжірибе, біліктілікті жетілдіру, дайындық, қайта даярлау, институт, сот-сараптамалық қызмет, біліктілік, курстар.
К. К.  Сейтенов: О практике подготовки судебных экспертов в Республике Казахстан. В статье изложены предложения и рекомендации, направленные на повышение эффективности организации подготовки и переподготовки судебных экспертов в целях повышения качества проводимых ими экспертиз и исследований. Рассмотрены вопросы подготовки судебных экспертов в образовательных учреждениях высшего профессионального образования по специальности «Судебная экспертиза», их базовая переподготовка в образовательных учреждениях РК и стажировка по специальной программе сотрудников органов судебной экспертизы. Ключевые слова: судебная экспертиза, эксперт, практика, повышение квалификации, подготовка, переподготовка, институт, судебно-экспертная деятельность, квалификация, курсы.
K. Seytenov: on the practice of forensic training in the republic of Kazakhstan. The article contains proposals and recommendations aimed at improving the efficiency of training and retraining of forensic experts in order to improve the quality of their examinations and investigations. The issues of training of forensic experts in educational institutions of higher education on a specialty “Forensics” are studied, their basic retraining in educational institutions of Kazakhstan and the traineeship program for officers of forensics. Keywords: forensic examination, expert, practice, training, retraining, Institute, forensic activities, qualifications, courses.
Читать статью