Танымал мақалалар

ҚҰҚЫҚ және МЕМЛЕКЕТ
ПРАВО и ГОСУДАРСТВО
Law and State

Журналдың соңғы нөмірлері

№ 1-2 (86-87), 2020

Содержание

№ 1-2 (86-87), 2020. ЖУРНАЛ "ПРАВО И ГОСУДАРСТВО"

ФИЛОСОФИЯ ПРАВА
Варга Ч. (Будапешт, Венгрия) Право: объект природы, предмет мысли, их корреляция? С. 4. 
ПРАВО И ПОЛИТИЧЕСКИЕ СИСТЕМЫ ЗАРУБЕЖНЫХ СТРАН
Bo Ma (Maoming, China), ZhuQi He (Chongqing, China) Construction of a Law System for Green Production in China under the Perspective of System Dynamics Knowledge Pedigree. С. 28.
Сорокин Р.С. (Саратов, Россия) Государственный контроль в современном мире (сравнительно-правовой анализ). С. 41. 
МЕЖДУНАРОДНОЕ ПРАВО И МЕЖДУНАРОДНЫЕ ОРГАНИЗАЦИИ
Rafał Rybicki, Bartosz Ziemblicki (Wrocław, Poland) Peace treaties as sources of international law С. 56.
Мухаметов А.Ф. (Нур-Султан) Международная безопасность. Проблема и реальность. Правовой Армагеддон. С. 67.
Ахметов А.Т. (Нур-Султан) Автономные системы оружия летального действия: необходимость превентивного запрета. С. 93.
МЕЖДУНАРОДНЫЕ СУДЫ: ИХ СТАТУС И ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ
Баишев Р.Ж. (Алматы, Казахстан) Субъекты обращения в суд Евразийского экономического союза, в том числе по вопросам потребительского кредитования. С. 106. 
ГРАЖДАНСКОЕ ПРАВО
Гаврилов В.Н., Черненко В.П. (Саратов, Россия) Институт объявления умершим по гражданскому законодательству Российской Федерации и Республики Казахстан. С. 130. 
ИЗ ИСТОРИИ ПРАВОВОЙ НАУКИ И ЮРИДИЧЕСКОГО ОБРАЗОВАНИЯ
Журунова М.К. (Нур-Султан) Профессор А.М. Нурмагамбетовтың ғылыми шығармашылығы туралы. С. 141.
МАЗМҰНЫ/CONTENTS. С. 158.
ИНФОРМАЦИЯ ДЛЯ АВТОРОВ. С. 159.

Философия права

Варга Ч.. Право: объект природы, предмет мысли, их корреляция? // Право и государство 2020. № 1-2 (86-87). С. 4-27.

В статье автор утверждает, что концепт естественного права есть не что иное как продукт натурализации, выполненной с помощью ряда интеллектуальных методов. Исследуя природу права, мы сталкиваемся с противоречием: с одной стороны, правовые идеи есть результат движения логического ума, поэтому они не находятся нигде за пределами человеческой культуры, атрибутируемой тому или иному локальному сообществу. С другой стороны, содержание этих идей не является произвольным. Более того, столкновение с этими идеями в повседневной социальной практике демонстрирует нам их неотменяемость, в чем-то сходную с плотностью материальных тел. И как физические объекты имеют собственные законы (статика и динамика), так и правовые идеи несут заключенные в себе непреодолимые и неуничтожимые смыслы, оторвавшиеся от источника своего происхождения и получившие самостоятельное бытие в сфере идеального. Это обстоятельство накладывает ряд логико-эпистемологических ограничений на познавательные усилия, предметом которых выступают правовые нормы. Автор тем не менее далек от уверенности в том, что данные ограничения уже можно кодифицировать в виде аксиоматической системы предписаний, вместо этого он призывает читателей продолжить исследование сложной сферы юридических явлений, опираясь как на системно-структурные интуиции, так и на антропологический дискурс о сущности человека и его предназначении. Ключевые слова: естественное право, социальный порядок, социальные нормы, мышление, логика, концептуализация, принцип конвенциональности, юридическое мышление, теория права, юридическая методология.
Варга Ч. Құқық: табиғат объектісі, ойлау пəні, олардың корреляциясы? // Құқық және мемлекет 2020. № 1-2 (86-87). Б. 4-27. Мақалада автор табиғи құқық тұжырымдамасы бірқатар зияткерлік әдістерді қолдана отырып жасалған натурализация өнімі деп мәлімдейді. Құқықтың табиғатын зерттей отырып, біз қарама-қайшылыққа тап боламыз: бір жағынан, құқықтық идеялар логикалық ақыл қозғалысының нәтижесі болып табылады, сондықтан олар белгілі бір жергілікті қауымдастыққа тән адамзат мәдениетінен тыс жерде орын теппейді. Екінші жағынан, бұл идеялардың мазмұны еркін болмайды. Сонымен қатар, күнделікті әлеуметтік тәжірибеде осы идеялармен ұшырасу бізге олардың толығымен материалдық денелерге ұқсас мызғымастығын көрсетеді. Физикалық объектілердің де өз заңдары (статика және динамика) болатыны сияқты, құқықтық идеялар да өздерінің шығу тегінен алшақтап, идеалды салада дербес болмысқа ие болған тойтарылмайтын және жойылмайтын мағыналарға ие. Бұл мән-жай танымдық күш-жігерге пәні құқықтық нормалар болып табылатын бірқатар логикалық-эпистемологиялық шектеулер қояды. Дегенмен автор бұл шектеулерді аксиоматикалық ұйғарымдар жүйесі түрінде кодификациялауға болатынына сенімді емес, оның орнына, ол оқырмандарды әрі жүйелі-құрылымдық түйсіктерге, әрі адамның мәні мен оның мақсаты туралы антропологиялық дискурсқа сүйене отырып, құқықтық құбылыстардың күрделі саласын зерттеуді жалғастыруға шақырады. Тірек сөздер: табиғи құқық, əлеуметтік тəртіп, əлеуметтік нормалар, ойлау, логика, тұжырымдамалау, конвенционалдылық қағидаты, құқықтық ойлау, құқық теориясы, құқықтық əдістеме.
Varga Cs., Center for Social Sciences Academy of Sciences of the Republic of Hungary: Law: natural thing, subject of thought, their correlation? // Law and state 2020. № 1-2 (86-87). Р. 4-27. In this article, the author claims that the concept "natural law" is nothing more than a product of mental naturalization, performed using a dialectic-phenomenological method. Exploring the essence of law, we find a contradiction (or philosophical problem). On the one hand, legal ideas are the result of the movement of the mind (Verstand), so they are nowhere outside the human culture attributed to one or another local community. On the other hand, the content of these ideas is not empty or random. Moreover, a clash with these ideas in everyday social practice shows their spatiotemporal social irreversibility, somewhat similar to the density of material bodies. These ideas just as physical objects have their own properties (statics and dynamics), their meanings are insurmountable and indestructible. Legal ideas have severed themselves from the source of their origin and have gained independent existence in the collective psychic. This fact imposes a few logical and epistemological restrictions on theories, the subject of which are legal norms. Nevertheless, the author is not convinced that these restrictions can be codified in the form of an axiomatic system of prescriptions; instead, he encourages readers to study further the complex sphere of legal phenomena, relying both on system-structural intuitions and on anthropological discourse about the nature of man and its existential purposes. Keywords: natural law, social order, social norms, thinking, logic, conceptualization, the principle of conventionality, legal thinking, theory of law, legal methodology.
Читать статью

Право и политические системы зарубежных стран

Bo Ma, ZhuQi He. Construction of a Law System for Green Production in China under the Perspective of System Dynamics Knowledge Pedigree // Law and state 2020. № 1-2 (86-87). P. 28-40

Industrial production is an essential factor for economic development, while law system is a necessary tool for regulation. How to better guide enterprises toward green production with a law system requires close attention. The purpose of the article is to take system dynamics knowledge pedigree as the analysis frame, guide enterprises to step into green production by legal systems and build the green production legal system with Chinese characteristics. China has issued and implemented such laws and regulations on green production as Law of the People's Republic of China on Promotion of Cleaner Production and Circular Economy Promotion Law which, however, still have the deficiencies in operability and enforceability and cannot resolve problems of environmental pollution from industrial production fundamentally. It is necessary to improve the green production system with the system dynamics knowledge system. Methodology. System dynamics unifies the structural, functional and historical methods. Analytic approaches and Holistic approaches are mainly applied in this article. The analytic approaches focus on individual element in the system and the relationship between elements. It is applied in the analysis on the "lack" of order flow, people flow and money flow system and the "shortage" of equipment flow and material flow system, and stresses on macroscopic problems of individual elements. The holistic approaches emphasize on the whole system and the system structure. This article reviews the operation process for green production legal system from the whole system dynamics knowledge pedigree, innovates the adjustment method, breaks the old discipline system concept, fuses the system dynamics knowledge system into the construction of green production legal system, and focuses on macroscopic problems in system structure. Originality. This article applies system dynamics knowledge pedigree in the study of green production legal system to construct the system in consideration of the whole enterprise production process, and proposes detailed theories like establishing environmental profit and loss account and strategic EIA system as well as green financial system and raw material green production mechanism in enterprises. Findings. System dynamics absorbs the essence of cybernetics and information theory, and is a transverse discipline integrating the natural science and social science to understand and resolve system problems. After studying the system dynamics knowledge system, we find that it is closely related to both production and ecological environmental protection. Its life cycle curve and ecological model theory can be applied in the construction of green production legal system. Practical value. Theoretical study roots in realistic questions. Construction of green production legal system responds to the need for ecology civilization construction system put forth by Chinese government and provides a practical solution for promoting green development. Keywords: Green production; System dynamics; Knowledge pedigree; Regulation; Law system; Cleaner production; Environmental problems; Environmental protection; Feedback loop; Environmental taxation system.
Бо Ма, Чжу-Ци Хэ. Создание правовой системы для зеленого производства в Китае с точки зрения истоков системной динамики знаний // Право и государство 2020. № 1-2 (86-87). С. 28-40. Промышленное производство является важным фактором экономического развития, а правовая система необходимым инструментом регулирования. Необходимость ориентирование предприятий на экологически чистое производство с помощью правовой системы требует более пристального рассмотрения. Цель. Целью статьи является использование этимологии знания системной динамики в качестве основы анализа помощи предприятиям при переходе на экологически чистое производство с помощью правовых систем, а также создать правовую систему экологически чистого производства с учетом требований китайского законодательства. Китай издал и ввел в действие следующие законы и положения о «зеленом» производстве: Закон Китайской Народной Республики о содействии экологически чистому производству, а также Закон о содействии экологический чистой экономике, которые, однако, все еще имеют недостатки в практическом применении и не могут решить проблемы загрязнения окружающей среды от промышленного производства. Методология. Системная динамика объединяет структурный, функциональный и исторический методы. В статье в основном используются аналитический и холистичный подходы. Аналитический подход фокусируется на отдельных элементах системы и взаимосвязи между элементами. Он применяется при анализе "отсутствия" потока заказов, системы потока людей и денежных потоков и "нехватки" потока оборудования и системы материальных потоков, а также акцентирует внимание на микроскопических проблемах отдельных элементов. Целостный подход делает акцент на рассмотрении всей системы и её структуры в целом. В данной статье рассматривается процесс функционирования правовой системы «зеленого производства» из этимологии знаний о динамике всей системы, внедряется инновация в методе корректировки, пересматривается концепция системы дисциплин, объединяется система знаний о динамике системы в построении правовой системы «зеленого производства» и делается акцент на макроскопических проблемах в структуре системы. Новизна. Авторы доказывают необходимость использования этимологии знания системной динамики при изучении правовой системы «зеленого» производства для построения системы с учетом всего производственного процесса предприятия. Авторы предлагают уточнить такие теории, как создание экологического отчета прибылей и убытков, стратегической EIA системы, а также зеленой финансовой системы и механизма зеленого производства сырья на предприятиях. Основные выводы. Системная динамика объединяет в себе сущность кибернетики и теории информации. Она представляет собой дисциплину, объединяющую естественные и общественные науки для понимания и решения системных проблем. Изучив систему знаний о системной динамике, авторы обнаружили, что она тесно связана как с производственной, так и с экологической защитой окружающей среды. Кривая жизненного цикла и теория экологической модели могут быть использованы при построении правовой системы зеленого производства. Практическая ценность. Теоретическое исследование основывается на реалистичных вопросах. Построение правовой системы «зеленого» производства отвечает потребностям системы строительства экологической цивилизации, предложенной правительством Китая, и предоставляет практическое решение для содействия «зеленому» развитию. Ключевые слова: зеленое производство; системная динамика; этимология знания; регулирование; правовая система; чистое производство; проблемы окружающей среды; защита окружающей среды; обратная связь; система экологического налогообложения.
Бо Ма, Чжу-Ци Хэ. Жүйелі білім динамикасының бастауы тұрғысынан Қытайда жасыл өндіріс үшін құқықтық жүйе құру // Құқық және мемлекет 2020. № 1-2 (86-87). Б. 28-40. Өнеркәсіптік өндіріс экономикалық дамудың маңызды факторы, ал құқықтық жүйе реттеудің қажетті құралы болып табылады. Кәсіпорындарды экологиялық таза өндіріске құқықтық жүйенің көмегімен бағыттау қажеттігі мұқият зерделеуді қажет етеді. Мақсат. Мақаланың мақсаты – жүйелік динамика туралы білімнің этимологиясын заңды жүйелерді қолдана отырып, экологиялық таза өндіріске көшу кезінде кәсіпорындарға көмек көрсетуді талдау негізі ретінде пайдалану, сонымен қатар Қытай заңнамасының талаптарын ескере отырып, экологиялық таза өндірістің құқықтық жүйесін құру. Қытай «жасыл» өндіріс туралы келесі заңдар мен ережелерді қабылдады және қолданысқа енгізді: Қытай Халық Республикасының Экологиялық таза өндіріске жәрдемдесу туралы Заңы, сондай-ақ Экологиялық таза экономикаға жәрдемдесу туралы Заңы, алайда, олар әлі де практикалық қолдануда кемшіліктерге ие және қоршаған ортаны өнеркәсіптік өндірістен ластау мәселелерін шеше алмауда. Әдістеме. Жүйелік динамика құрылымдық, функционалдық және тарихи әдістерді біріктіреді. Мақалада негізінен талдау және тұтастау тәсілдері қолданылады. Талдау тәсілі жүйенің жекелеген элементтеріне және элементтер арасындағы байланысқа назар аударады. Ол тапсырыс ағынының «болмауын», адамдар ағыны мен ақша ағындарының жүйесін, жабдық ағынының «жетіспеушілігін» және материалдық ағындар жүйесін талдауда қолданылады, сонымен қатар жекелеген элементтердің микроскопиялық проблемаларына екпін салады. Тұтастау тәсілі бүкіл жүйені және оның құрылымын тұтастай қарастыруға баса назар аударады. Бұл мақалада «жасыл өндірістің» құқықтық жүйесінің жұмыс істеу процесі бүкіл жүйенің динамикасы туралы білімнің этимологиясы тұрғысынан қарастырылады, түзету әдісінде инновация енгізіледі, пәндер жүйесінің тұжырымдамасы қайта қаралады, «жасыл өндірістің» құқықтық жүйесін құрудағы жүйенің динамикасы туралы білімдер жүйесі біріктіріледі және жүйе құрылымындағы макроскопиялық проблемаларға екпін салынады. Жаңашылдығы. Авторлар кәсіпорынның бүкіл өндірістік процесін ескере отырып, жүйені құру үшін «жасыл» өндірістің құқықтық жүйесін зерттеуде жүйелік динамика туралы білімнің этимологиясын қолдану қажеттігін дәлелдейді. Авторлар пайда мен шығындардың экологиялық есебін, стратегиялық EIA жүйесін, сондай-ақ жасыл қаржы жүйесін және кәсіпорындарда жасыл шикізат өндіру механизмін құру сияқты теорияларды нақтылауды ұсынады. Негізгі қорытындылар. Жүйелік динамика кибернетика мен ақпарат теориясының мәнін біріктіреді. Ол – жүйелік мәселелерді түсіну және шешу үшін жаратылыстану және әлеуметтік ғылымдарды біріктіретін пән. Жүйелік динамика туралы білімдер жүйесін зерттей отырып, авторлар оның қоршаған ортаны әрі өндірістік, әрі экологиялық қорғаумен тығыз байланысты екенін анықтады. Жасыл өндірістің құқықтық жүйесін құруда өмірлік цикл қисығы мен экологиялық модель теориясын қолдануға болады. Тәжірибелік құндылығы. Теориялық зерттеу шынайы проблемаларға негізделген. «Жасыл» өндірістің құқықтық жүйесін құру Қытай үкіметі ұсынған экологиялық өркениеттің құрылыс жүйесінің қажеттіліктеріне жауап береді және «жасыл» дамуды алға жылжыту үшін практикалық шешім ұсынады. Тірек сөздер: жасыл өндіріс; жүйелі динамика; білім этимологиясы; реттеу; құқықтық жүйе; таза өндіріс; қоршаған орта проблемалары; қоршаған ортаны қорғау; кері байланыс; экологиялық салық салу жүйесі. 
Читать статью

Сорокин Р.С. Государственный контроль в современном мире (сравнительно-правовой анализ) // Право и государство 2020. № 1-2 (86-87). С. 41-55.

В статье рассматривается государственный контроль через структурные компоненты механизма реализации функций государства, проведен сравнительно-правовой анализ зарубежного опыта, выявлены модели организации контрольной деятельности государства в контексте осуществления государственных функций. В современном мире особую актуальность приобретают вопросы сбалансированного государственного управления и результативного механизма реализации функций государства, важной составляющей которого является государственный контроль. Эффективная реализация контроля должна способствовать повышению доверия общества и личности к институтам публичной власти, унификации и повышению степени законности в деятельности органов государственной власти при реализации тех или иных функций государства. Целью статьи является общетеоретическая характеристика места и роли государственного контроля в современном мире. Научная новизна статьи обусловлена проведением сравнительно-правового анализа государственного контроля в современном мире, как внутрисистемного элемента механизма реализации функций государства. При написании статьи использовались различные методы изучения государственного контроля, в частности: метод сравнения, примененный при рассмотрении различных классификаций государственного контроля и формально-юридический метод, использовавшийся при формулировании основных понятий, применяемых в рамках исследования, анализе действующих нормативных правовых актов. Объектом исследования являются общественные отношения, связанные с организацией, осуществлением и правовым обеспечением государственного контроля. Предметом исследования – выступают общетеоретические аспекты государственного контроля как внутрисистемного элемента механизма реализации функций государства в современном мире. Краткие выводы. 1) в основе государственного контроля должна быть заложена система необходимых принципов, которые, в свою очередь, должны коррелироваться, с одной стороны, с принципами права, а с другой – с принципами организации и деятельности государственного аппарата; 2) совокупность нормативных правовых актов, которые регулируют контрольную деятельность и определяют порядок осуществления контрольных мероприятий и юридических прецедентов, которые не являются источниками права, но вместе с тем разъясняют и уточняют действующее законодательство, следует считать проявлением государственного контроля в нормативно-правовом компоненте механизма реализации функций государства; 3) контроль может опосредоваться как в правовых, так и в организационных формах осуществления функций государства на любых этапах деятельности государства. Ключевые слова: государственный контроль, публичная власть, система, функция, законодательство, управление, законность, полномочие, компетенция, механизм, деятельность, фактор.
Сорокин Р.С.  Қазіргі əлемдегі мемлекеттік бақылау (салыстырмалы-құқықтық талдау) // Құқық және мемлекет 2020. № 1-2 (86-87). Б. 41-55. Мақалада мемлекеттік бақылау мемлекет функцияларын іске асыру тетігінің құрылымдық компоненттері арқылы қарастырылады, шетелдік тәжірибеге салыстырмалы-құқықтық талдау жасалады, мемлекеттік функцияларды жүзеге асыру тұрғысынан мемлекеттің бақылау қызметін ұйымдастырудың модельдері анықталады. Қазіргі әлемде теңгерімді мемлекеттік басқару және маңызды құрамдас бөлігі мемлекеттік бақылау болып табылатын мемлекеттік функцияларды іске асырудың нәтижелі тетігі мәселелері ерекше өзектілікке ие болып отыр. Бақылауды тиімді іске асыру қоғам мен жеке тұлғаның мемлекеттік билік институттарына деген сенімін арттыруға, мемлекеттің қандай да бір функцияларын жүзеге асыруда мемлекеттік органдардың қызметіндегі заңдылық дәрежесін біріздендіруге және арттыруға ықпал етуі керек. Мақаланың мақсаты – қазіргі әлемдегі мемлекеттік бақылаудың орны мен рөлін жалпы теориялық сипаттау. Мақаланың ғылыми жаңалығы қазіргі әлемдегі мемлекеттік бақылауды мемлекет функцияларын іске асыру тетігінің ішкі жүйелік элементі ретінде салыстырмалы-құқықтық талдаумен айқындалады. Мақаланы жазу кезінде автор мемлекеттік бақылауды зерттеудің әртүрлі әдістеріне жүгінді, атап айтқанда: мемлекеттік бақылаудың әртүрлі жіктеулерін қарастыруда салыстыру әдісі және зерттеу аясында қолданылған негізгі ұғымдарды қалыптастыруда, күші жүріп тұрған нормативтік құқықтық актілерді талдауда формальдық-құқықтық әдіс қолданылды. Зерттеу объектісі – мемлекеттік бақылауды ұйымдастырумен, жүзеге асырумен және құқықтық қамтамасыз етумен байланысты қоғамдық қатынастар. Зерттеу пәні– қазіргі әлемде мемлекеттік функцияларды жүзеге асыру тетігінің ішкі жүйелік элементі ретінде мемлекеттік бақылаудың жалпы теориялық аспектілері. Қысқаша қорытындылар: 1) мемлекеттік бақылаудың негізіне қажетті қағидаттар жүйесі қалануы тиіс, олар өз кезегінде, бір жағынан, құқық қағидаттарымен, екінші жағынан – мемлекеттік аппаратты ұйымдастыру және оның қызметі қағидаттарымен сабақтастық байланыста болуы тиіс; 2) бақылау қызметін реттейтін және бақылау іс-шараларын жүзеге асыру тәртібін айқындайтын нормативтік құқықтық актілердің және құқықтың қайнар көзі болып табылмайтын, бірақ сонымен бірге қолданыстағы заңнаманы түсіндіретін және нақтылайтын құқықтық прецеденттердің жиынтығын мемлекет функцияларын іске асыру тетігінің нормативтік-құқықтық құрамдас бөлігінде мемлекеттік бақылаудың көрінісі деп есептеген жөн;  3) бақылау мемлекет қызметінің кез келген кезеңдерінде мемлекет функцияларын жүзеге асырудың әрі құқықтық, әрі ұйымдық нысандарында делдал бола алады. Тірек сөздер: мемлекеттік бақылау; жария билік; жүйе; функция, заңнама; басқару; заңдылық; өкілеттік; құзырет; тетік; қызмет, фактор.
Roman Sorokin. The state control in the modern world (comparative legal analysis) // Law and state 2020. № 1-2 (86-87). P. 41-55. The author of the article considers the state control through the structural components of the mechanism of the state functions realization. The author has compared foreign law experience and has discovered the models of state verification activities organization in the context of state functions realization. The issues of the balanced public administration and the effective mechanism of the state functions realization are becoming actual in the modern world. The effective realization of the control should promote the increase of the public confidence to the public authority institutions, unification and the increase of the degree of legality in public authorities' activity at the realization of certain state functions. The purpose of the article is to provide a general theoretical characteristic of the place and role of state control in the modern world. The scientific novelty of the article is framed by conducting the comparative legal analysis of state control in the modern world, as an internal element of the mechanism of implementation of the functions of the state. When writing the article, various methods of studying state control were used, in particular: the method of comparison used in the consideration of various classifications of state control and the formal legal method used in the formulation of the basic concepts used in the study, the analysis of existing regulations. The object of the study is social relations related to the organization, implementation, and legal support of state control. The subject of the research is the general theoretical aspects of state control as an intra-system element of the mechanism of implementation of the functions of the state in the modern world. Brief conclusion. 1) state control should be based on a system of necessary principles, which, in turn, should be correlated, on the one hand, with the principles of law, and on the other-with the principles of organization and activity of the state apparatus; 2) a set of normative legal acts that regulate control activities and determine the order of implementa-tion of control measures, and legal precedents are not sources of law, but nevertheless explain and clarify current legislation should be considered as a manifestation of state control in the legal component of the mechanism of realization of state functions; 3) control can carried out both through legal and organizational forms of implementation of state functions at all levels of the state. Key words: state control, public authority, system, function, legislation, administra-tion, legality, authority, competence, mechanism, activity, factor.
Читать статью

Международное право и международные организации

Rafał Rybicki, Bartosz Ziemblicki. Peace treaties as sources of international law // Law and state 2020. № 1-2 (86-87). P. 56-66.

This article discusses the position of peace treaties within the system of international law. The article includes analysis of  terms “peace treaty” and “peace agreement” in the context of international agreements treated as one of the major sources of international law (currently an international agreement is the most commonly used instrument for creating norms of international law). The authors believe that the topic itself, as well as the approach proposed by them deserve broader discussion. A peace agreement (peace treaty) is an international agreement concluded by the fighting parties, which aims for the final and lasting conclusion of the armed conflict, the establishment of peace and the restoration of normal relations between the parties. Peace treaties might be concluded by states, as well as by other entities of international law. The question of the modern peace treaties and their role in the system of international law should be treated with great attention as there are several armed conflicts ongoing around the world. In many cases, peace talks are conducted in parallel to the actual fights, with strong support of international community. Knowledge about the position of peace treaties as sources of international law is important in the process of implementation and execution of contemporary and possible future peace treaties. The article discusses several types of most common contemporary peace agreements, including both those quali-fied as 'proper' international agreements as well as other agreements that could not be treated as sources of international law (e.g. intra-state agreements between political parties). The authors conclude that that the factor that makes it possible to qualify particular international agreement as a peace treaty is the aim of final and lasting conclusion of the armed conflict, establishment of peace and the restoration of normal relations between the parties. Keywords: international law, public international law, international agreement, peace, peace treaty, peace agreement, peace-making, sources of law, sources of international law, law of treaties.
Рафал Рыбицкий, Бартош Земблицкий. Бейбіт шарттар халықаралық құқықтың қайнар көзі ретінде // Құқық және мемлекет 2020. № 1-2 (86-87). Б. 56-66. Мақалада бейбіт шарттардың халықаралық құқық жүйесіндегі орны қарастырылады. Халықаралық құқықтың негізгі қайнар көздерінің бірі ретінде қарастырылатын халықаралық келісімдер (қазіргі кезде халықаралық келісім халықаралық құқық нормаларын жасау үшін ең жиі қолданылатын құрал болып табылады) аясында «бейбіт шарт» және «бейбіт келісім» терминдері талданады. Авторлар бұл тақырып, сондай-ақ олар ұсынып отырған тәсіл әлдеқайда кең талқылауға лайық деп санайды. Бейбіт келісім (бейбіт шарт) – бұл соғысушы тараптар жасасқан, қарулы қақтығысты түпкілікті және тұрақты аяқтауға, бейбітшілік орнатуға және тараптар арасындағы қалыпты қатынастарды қалпына келтіруге бағытталған халықаралық келісім. Бейбіт шарттарды мемлекеттер де, халықаралық құқықтың басқа субъектілері де жасай алады. Қазіргі заманғы бейбіт шарттар мәселесі және олардың халықаралық құқық жүйесіндегі рөлі үлкен зейінмен қарастырылуы керек, өйткені әлемде көптеген қарулы қақтығыстар бар. Көптеген жағдайларда бейбіт келіссөздер халықаралық қоғамдастықтың табанды қолдауы арқасында нақты шайқастармен қатар жүргізіледі. Халықаралық құқықтың қайнар көзі ретінде бейбіт шарттардың жағдайын білу қазіргі және болашақ бейбіт шарттарды іске асыру және орындау процесінде маңызды. Мақалада қазіргі заманғы ең кең тараған бейбіт келісімдердің бірнеше түрі, соның ішінде «тиісті» халықаралық келісімдер, сондай-ақ халықаралық құқықтың қайнар көзі ретінде таныла алмайтын басқа келісімдер (мысалы, саяси партиялар арасындағы мемлекетішілік келісімдер) қарастырылады. Авторлар белгілі бір халықаралық келісімді бейбіт шарт ретінде анықтауға мүмкіндік беретін фактор – қарулы қақтығысты түпкілікті және тұрақты аяқтау, бейбітшілік орнату және тараптар арасындағы қалыпты қатынастарды қалпына келтіру мақсаты болып табылады деген қорытындыға келеді. Тірек сөздер: халықаралық құқық; халықаралық жария құқық; халықаралық келісім; бейбітшілік; бейбіт шарт; бейбіт келісім; бітімгершілік, құқықтың қайнар көздері; халықаралық құқықтың қайнар көздері; шарттар құқығы.
Рафал Рыбицкий, Бартош Земблицкий. Мирные договоры как источники международного права // Право и государство 2020. № 1-2 (86-87). С. 56-66. В статье рассматривается место мирных договоров в системе международного права. Анализируются термины «мирный договор» и «мирное соглашение» в контексте международных соглашений, рассматриваемых как один из основных источников международного права (в настоящее время международное соглашение является наиболее часто используемым инструментом для создания норм международного права). Авторы считают, что данная тема, а также предложенный ими подход заслуживают более широкого обсуждения. Мирное соглашение (мирный договор) это международное соглашение, заключённое воюющими сторонами, которое направлено на окончательное и прочное завершение вооружённого конфликта, установление мира и восстановление нормальных отношений между сторонами. Заключать мирные договоры могут как государства, так и другие субъекты международного права. Вопрос современных мирных договоров и их роль в системе международного права следует рассматривать с большим вниманием, так как в мире происходит много вооружённых конфликтов. Во многих случаях мирные переговоры ведутся параллельно с реальными боями при решительной поддержке международного сообщества. Знание положения мирных договоров как источников международного права имеет важное значение в процессе осуществления и исполнения современных и возможных будущих мирных договоров. В статье рассматриваются несколько типов наиболее распространённых современных мирных соглашений, в том числе те, которые квалифицируются как «соответствующие» международные соглашения, а также другие соглашения, которые не могут рассматриваться как источники международного права (например, внутригосударственные соглашения между политическими партиями). Авторы приходят к выводу, что фактором, который позволяет квалифицировать конкретное международное соглашение в качестве мирного договора, является цель окончательного и прочного завершения вооруженного конфликта, установления мира и восстановления нормальных отношений между сторонами. Ключевые слова: международное право, публичное международное право, международное соглашение, мир, мирный договор, мирное соглашение, миротворчество, источники права, источники международного права, право договоров.
Читать статью

Мухаметов А.Ф. Международная безопасность. Проблема и реальность. Правовой Армагеддон // Право и государство 2020. № 1-2 (86-87). С. 67-92.

Целью статьи является критическая оценка сложившейся системы международной безопасности. Раскрыто содержание проблемы международной безопасности, в том числе, её правового аспекта. Показаны различия научно-правовых категорий «национальная безопасность» и «международная безопасность», их сопряжение с категорией «коллективная безопасность». Сформулированы и сгруппированы по приоритетности условия достижения международной безопасности. Критически рассмотрены ведущие международные организации, используемые человечеством в качестве инструментов обеспечения международной безопасности, в результате чего резюмировано их недостаточное соответствие реалиям обеспечения безопасности. Дан структурированный анализ угроз международной безопасности, в том числе, трансформации места государства в системе факторов международных отношений, дефицита ресурсов, атомной, экологической и других угроз. Внимание читателя обращается на роль СМИ в вопросах обеспечения безопасности. В завершающей части статьи уточняются принципы, предлагаемые к включению в современное международное правое поле. Показано, какими способами можно обеспечить международную безопасность в современном мире. Затронут вопрос об установлении и продвижении верховенства права в международных отношениях. Вместе с тем признается, что глобальная многоликость не позволит в XXI веке преодолеть малопредсказуемость и определенную анархичность в сфере международных отношений. Статья адресована учёным, экспертам и специалистам, занимающимся вопросами национальной и международной безопасности, международного права. Ключевые слова: государство, безопасность, национальная безопасность международная безопасность, коллективная безопасность, международные организации, угрозы международной безопасности, принципы международной безопасности, способы обеспечения международной безопасности.
Мухаметов А.Ф. Халықаралық қауіпсіздік. Проблема жəне шындық. Құқықтық Армагеддон // Құқық және мемлекет 2020. № 1-2 (86-87). Б. 67-92. Мақаланың мақсаты – халықаралық қауіпсіздіктің қалыптасқан жүйесін сыни бағалау. Халықаралық қауіпсіздік проблемасының мазмұны, оның ішінде оның құқықтық аспектісі ашылады. «Ұлттық қауіпсіздік» және «халықаралық қауіпсіздік» ғылыми-құқықтық категорияларының айырмашылықтары, олардың «ұжымдық қауіпсіздік» категориясымен ұштасуы көрсетіледі. Халықаралық қауіпсіздікке қол жеткізу шарттары басымдылығы бойынша тұжырымдалады және топтастырылады. Адамзат халықаралық қауіпсіздікті қамтамасыз ету құралы ретінде пайдаланатын жетекші халықаралық ұйымдар сыни тұрғыдан қарастырылады, нәтижесінде олардың қауіпсіздікті қамтамасыз ету шындықтарына жеткіліксіз сәйкестігі қорытындыланады. Халықаралық қауіпсіздікке төнетін қатерлерге, оның ішінде халықаралық қатынастар факторлары жүйесіндегі мемлекет орнының өзгеруіне, ресурстардың тапшылығына, атомдық, экологиялық және басқа қауіптерге құрылымдық талдау жасалады. Оқырманның назары қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі БАҚ рөліне аударылады. Мақаланың соңғы бөлімінде қазіргі заманғы халықаралық құқық алаңына енгізуге ұсынылатын қағидаттар нақтыланады. Қазіргі әлемде халықаралық қауіпсіздікті қалай қамтамасыз етуге болатындығы көрсетіледі. Сонымен бірге, жаһандық әркелкілік ХХІ ғасырда халықаралық қатынастар саласындағы болжамсыздықты және белгілі бір анархизмді жеңуге мүмкіндік бермейтіні мойындалады. Мақала ұлттық және халықаралық қауіпсіздік, халықаралық құқық мәселелерімен айналысатын ғалымдарға, сарапшыларға және мамандарға арналған. Тірек сөздер: мемлекет, қауіпсіздік, ұлттық қауіпсіздік, халықаралық қауіпсіздік, ұжымдық қауіпсіздік, халықаралық ұйымдар, халықаралық қауіпсіздікке төнген қатерлер, халықаралық қауіпсіздік қағидаттары, халықаралық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жолдары.
Mukhametov A.F. International security. The prob lem and the reality. Legal Armageddon // Law and state 2020. № 1-2 (86-87). P. 67-92. The aim of the article is a critical assessment of the existing system of international security. The content of the problem of international security, including its legal aspect, is disclosed. The differences of the scientific and legal categories of "national security" and "international security", their conjugation with the category of "collective security" are shown.The conditions for achieving international security are formulated and grouped according to priority. Leading international organizations used by mankind as instruments to ensure international security are critically examined, as a result, their insufficient compliance with security realities is summarized. The material provides an in-depth and structured analysis of threats to international security, accents are made, including the transformation of the place of the state in the system of factors of international relations, lack of resources, nuclear, environmental and other threats. The reader's attention is drawn to the role of the media in security matters. The final part of the article clarifies the principles proposed for inclusion in the modern international legal field. It is shown by what methods it is possible to ensure international security in the modern world, including the establishment and promotion of the unconditional rule of law in international relations. At the same time, it is summarized that global diversity will not allow in the 21st century to overcome the unpredictability and anarchism in the field of international relations. The article is addressed to scientists and experts, who deal with issues of national and international security, international law, as well as specialists engaged in research in this field. Keywords: state, security, national security, international security, collective security, international organizations, threats to international security, principles of international security, ways to ensure international security.
Читать статью

Ахметов А.Т.. Автономные системы оружия летального действия: необходимость превентивного запрета // Право и государство 2020. № 1-2 (86-87). С. 93-105.

В статье рассмотрена история обсуждения вопроса автономных систем оружия летального действия (АСОЛД) на площадке ООН, рассмотрены позиции государств, выступающих как за запрет данного вида оружия, так и затягивающих рассмотрение данного вопроса. Обоснована необходимость превентивного запрета АСОЛД, показаны имеющиеся необходимые для этого правовые предпосылки, рассмотрены различные определения данного вида оружия. В статье впервые в казахстанском научном пространстве даны рекомендации по выработке позиции Казахстана по запрету АСОЛД, в частности, о принятии активного участия в работе Группы правительственных экспертов по вопросу АСОЛД и о выступлении в защиту необходимости превентивного запрета АСОЛД. Ключевые слова: автономные системы оружия летального действия (АСОЛД), автономный, искусственный интеллект, разоружение, оружие, значимый человеческий контроль, ООН, международное право, Группа правительственных экспертов (ГПЭ), Конвенция о негуманном оружии (КНО).
Ахметов Ə.Т. Өлімге əкелетін қару-жарақтың автономды жүйелері: превентивті тыйым салу қажеттігі // Құқық және мемлекет 2020. № 1-2 (86-87). Б. 93-105. Мақалада өлімге әкелетін қару-жарақтың автономды жүйелері (АСОЛД) мәселесін БҰҰ алаңында талқылау тарихына шолу жасалады, қарудың осы түріне тыйым салуды жақтайтын да, осы мәселені қарастыруды кешіктіріп отырған да мемлекеттердің ұстанымдары қарастырылады. АСОЛД-қа превентивті тыйым салудың қажеттігі негізделеді, осы үшін қажетті құқықтық алғышарттар көрсетіледі, қарудың осы түрінің әртүрлі анықтамалары талданады. Мақалада қазақстандық ғылыми кеңістікте алғаш рет Қазақстанның АСОЛД-қа тыйым салу жөніндегі ұстанымын әзірлеу бойынша, атап айтқанда, АСОЛД мәселесі бойынша үкіметтік сарапшылар тобының жұмысына белсенді қатысу туралы және АСОЛД-қа превентивті тыйым салу қажеттігін қорғау туралы ұсыныстар тұжырымдалады. Тірек сөздер: өлімге əкелетін қару-жарақтың автономды жүйелері (АСОЛД), автономды, жасанды интеллект, қарусыздандыру, қару, маңызды адами бақылау, БҰҰ, халықаралық құқық, үкіметтік сарапшылар тобы (ҮСТ), Ізгіліксіз қару туралы Конвенция (ІҚК).
Alimzhan Akhmetov. Lethal autonomous weapons systems: need forpreemptive prohibition // Law and state 2020. № 1-2 (86-87). P. 93-105. The article considers the history of the discussion of the issue of lethal autonomous weapons systems (LAWS) at the UN, considers the positions of states advocating both a ban of this type of weapons and delaying the consideration of this issue. The need for a preemptive prohibition of LAWS, the necessary legal prerequisites for this, and the various definitions of this type of weapon are considered and substantiated. For the first time in the Kazakhstani scientific space, the article gives recommendations on developing 104 Kazakhstan's position on the LAWS prohibition, in particular, to take an active part in the work of the Group of Governmental Experts on LAWS and to advocate for the need for a preemptive prohibition of LAWS. Keywords: lethal autonomous weapons systems (LAWS), autonomous, artificial intelli-gence, disarmament, weapons, meaningful human control, UN, international law, Group of Governmental Experts (GGE), Convention on Certain Conventional Weapons (CCW).
Читать статью

Международные суды: их статус и деятельность

Баишев Р.Ж. Субъекты обращения в суд Евразийского экономического союза, в том числе по вопросам потребительского кредитования // Право и государство 2020. № 1-2 (86-87). С. 106-129.

Договором о Евразийском экономическом союзе от 29 мая 2014 года учрежден Евразийский экономический союз. Поскольку Союз – молодое интеграционное объединение, которое находится в процессе своего становления и развития, вопросы, освещенные в статье, являются актуальными и востребованными. Предмет настоящего исследования – Суд Союза, один из постоянно действующих органов Союза, его компетенция, а также субъекты обращения по вопросам договорных отношений, в частности, потребительского кредитования. Автор описывает порядок назначения судей, субъекты обращения и компетенцию Суда, приводит примеры рассмотренных Судом дел по обращениям уполномоченных органов и хозяйствующих субъектов Республики Казахстан. Новизна публикации заключается в том, что существующие в настоящее время исследования в этой области в основном фрагментарны и затрагивают только отдельные аспекты деятельности Суда и его компетенции, в то время как архиважным представляется комплексное изучение норм права Союза, в том числе защиты экономических правоотношений. Только сделав общий анализ статуса Суда Евразийского экономического союза можно понять специфику и возможность защиты прав сторон кредитных отношений. Проблема потребительского кредитования обычно рассматривается только в рамках одного государства, тогда как в данной статье автор считает ее актуальной для всего Союза. Особо выделяются экономические и юридические проблемы потребительского кредитования физических лиц – граждан Союза, судебная практика Казахстана по данной категории дел. В завершение исследования автор приходит к выводам о том, что в Казахстане необходимо принять отдельный закон о потребительском кредитовании, в целях обеспечения полноценной защиты интересов заемщиков, как изначально «слабой» стороны в договоре потребительского кредита, а также законодательно урегулировать вопрос о договорной подсудности в договорах потребительского кредитования. Ключевые слова: Евразийский экономический союз, Суд ЕАЭС, компетенция Суда ЕАЭС, субъекты обращения в Суд ЕАЭС, хозяйствующий субъект, кредитный договор, кабальный договор, судебная практика Суда ЕАЭС, микрокредитная организация, защита прав заемщиков.
Баишев Р.Ж. Еуразиялық экономикалық одақ Сотына жүгінетін субъектілер, соның ішінде тұтынушылық несие мəселелері бойынша // Құқық және мемлекет 2020. № 1-2 (86-87). Б. 106-129. Еуразиялық экономикалық одақ 2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартпен құрылды. Одақ қалыптасу мен даму үрдісіндегі жас интеграциялық құрылым болғандықтан, мақалада қарастырылған мәселелер өзекті және сұранысқа ие болып табылады. Осы зерттеудің пәні – Одақтың тұрақты қызмет атқаратын органдарының бірі – Одақ Соты, оның құзыреті, сонымен қатар Сотқа келісімшарттық қатынастар мәселелері бойынша, атап айтқанда тұтынушылық несие бойынша жүгіну құқығы бар субъектілер. Автор судьяларды тағайындау тәртібін, Сотқа жүгіну құқығы бар субъектлерді және Сот құзыретін сипаттайды, Қазақстан Республикасының құзыретті органдары мен заңды тұлғаларының өтініштері бойынша қаралған Сот істерінен мысалдар келтіреді. Жарияланымның жаңашылдығы бүгінгі таңда осы салада жүргізілген зерттеулердің толымсыздығымен және Сот пен оның құзыретінің жекелеген қырларын ғана қамтитындығымен айқындалады, алайда Одақ құқығын, соның ішінде экономикалық құқықтық қатынастардың қорғалуын кешенді зерттеу аса маңызды болып табылады. Еуразиялық экономикалық одақ Сотының мәртебесіне жалпы талдау жасай отырып қана несиелік қатынастар тараптарының құқықтарын қорғаудың ерекшелігі мен мүмкіндігін түсінуге болады. Әдетте тұтынушылық несиелендіру мәселесі бір мемлекет шеңберінде ғана қарастырылса, мақала авторы бұл сұрақтың бүкіл Одақ үшін өзекті екендігін тілге тиек етеді. Одақ азаматтары – жеке тұлғаларға тұтынушылық несие берудің экономикалық және құқықтық мәселелеріне, аталған санаттағы істер бойынша Қазақстанның сот тәжірибесіне ерекше тоқталады. Зерттеуді қорытындылай келе автор тұтынушылық несие шартының әуел бастан «әлсіз» тарапы ретінде қарыз алушының мүдделерін толықтай қорғау мақсатында, әрі тұтынушылық несие шарттарында шарттық соттылық туралы сұрақты заңнамалық реттеу үшін Қазақстанда тұтынушылық несие туралы жеке заңның қабылдануында қажеттілік бар екендігін тұжырымдайды. Тірек сөздер: Еуразиялық экономикалық одақ, ЕАЭО Соты, ЕАЭО Сотының құзыреті, ЕАЭО Сотына жүгіну субъектілері, шаруашылық жүргізетін субъект, несие шарты, кіріптарлық шарт, ЕАЭО Сотының сот тəжірибесі, микрокредиттік ұйым, қарыз алушылардың құқықтарын қорғау.
Baishev R.Zh. Entities that has standing at the Court of the Eurasian economic union including issues on customer credit // Law and state 2020. № 1-2 (86-87). P. 106-129.  Treaty on the Eurasian Economic Union dated May 29, 2014 has constituted the Eurasian Economic Union. The Union is a new integration association which is in a process of establishment and development problems raised in this article are of immediate interest and strongly sought-for. The topic being analyzed in this article is a Court of the Union, one of permanently functioning bodies of the Union, its jurisdiction, and entities that have a right to bring the action before the Court on protection of contractual arrange-ments, including, in particular, customer credits. The author describes the order of judges' appointment, entities that have a right to bring the action before the Court and jurisdiction of the Court, provides examples of cases considered by the Court on requests of govern-ment authorities and economic entities of the Republic of Kazakhstan. The novelty of the publication is that existing researches in mentioned area mainly fragmentary and cover only separate aspects of Court's activities and its jurisdiction, whereas in contrast compre-hensive study of EAEU law norms is of paramount importance, including protection of economic relations. Only after general analysis of the status of the Court of the Eurasian Economic Union, it is possible to understand the specifics and the possibility of protecting the rights of the parties to credit relations. Consumer loans' problem usually considered within one state, whereas in this article the author claims that it has an importance for whole Union. Economic and legal problems of consumer loans of individuals who are the citizens of the Union are particularly distinguished, and the judicial practice of Kazakhstan on mentioned categories of cases is described. Summarizing the study, the author con-cludes that in Kazakhstan it is necessary to adopt a separate law on consumer loans to provide full protection of debtors' interests as initially “weak” party of consumer loan agreement, and to provide legislative arrangement of contractual jurisdiction in consumer loan agreements. Keywords: Eurasian Economic Union, the Court of the EAEU, jurisdiction of the Court of the EAEU, entities that have a right to bring the action before the Court of the EAEU, economic entity, loan agreement, one-sided contract, judicial practice of the Court of the EAEU, microcredit organization, protection of debtors' rights.
Читать статью

Гражданское право

Гаврилов В.Н., Черненко В.П. Институт объявления умершим по гражданскому законодательству Российской Федерации и Республики Казахстан // Право и государство 2020. № 1-2 (86-87). С. 130-140.

В современном мире изучение института объявления умершим особенно актуально, так как всегда существовала проблема исчезновения огромного количества граждан, и настала необходимость обеспечить полноценное правовое регулирование в данной сфере. Предметом исследования являются нормы права, образующие институт объявления умершим по законодательству Российской Федерации и Республики Казахстан. Целью исследования является сравнительно-правовой анализ института объявления умершим по законодательству Российской Федерации и Республики Казахстан и ряда других стран (Франции, Великобритании, Соединенных Штатов Америки), а также выявление проблем в данной области в Российской Федерации. Рассмотрен вопрос в отношении срока при объявлении лица умершим, установленного в законодательстве Российской Федерации. Предложен способ решения рассмотренных проблем путем внесения изменений в законодательство Российской Федерации. Методы научного исследования: анализ, синтез, индукция, дедукция, исторический, сравнительно-правовой, описательный, формально-юридический. Научная новизна статьи определяется тем, что в данном сравнительно-правовом анализе выявляются теоретические и практические пробелы института объявления умершим на современном этапе в Российской Федерации, а также анализ законодательства Российской Федерации и Республики Казахстан по вопросу объявления умершим, который ранее в науке не проводился. Основные выводы:1) В Российской Федерации необходимо установить общий трехлетний срок для объявления лица умершим; 2) закрепить нормы об условиях возврата объявившемуся гражданину, ранее объявленного умершим, суммы от реализации его имущества и перехода этого имущества по праву наследования государству; 4) необходимо прописать исключительный случай, когда брак с лицом, ранее объявленным умершим, может быть восстановлен. Ключевые слова: объявление умершим; признание гражданина безвестно отсутствующим; правоспособность; последствия явки гражданина, объявленного умершим; сроки для объявления умершим; представитель отсутствующего гражданина; процедура объявления умершими граждан; восстановление брака в случае явки супруга, объявленного умершим; признание должника по алиментам безвестно отсутствующим; процессуальная презумпция.
Гаврилов В.Н., Черненко В.П. Ресей Федерациясының жəне Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасы бойынша өлген деп жариялау институты // Құқық және мемлекет 2020. № 1-2 (86-87). Б. 130-140. Қазіргі әлемде өлген деп жариялау институтын зерттеу ерекше өзекті, өйткені көптеген азаматтардың жоғалып кету проблемасы әрқашан болған және осы салада толыққанды құқықтық реттеуді қамтамасыз ету қажет. Зерттеу пәні – Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өлген деп жариялау институтын құрайтын құқық нормалары. Зерттеудің мақсаты Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасының және басқа да бірқатар елдердің (Франция, Ұлыбритания, Америка Құрама Штаттары) заңнамасы бойынша өлген деп жариялау институтын салыстырмалы-құқықтық талдау, сондай-ақ Ресей Федерациясындағы осы саладағы проблемаларды анықтау болып табылады. Адамды өлген деп жариялаудың Ресей Федерациясының заңнамасында белгіленген мерзіміне қатысты  мәселе қаралады. Ресей Федерациясының заңнамасына өзгерістер енгізу арқылы қарастырылған мәселелерді шешу тәсілі ұсынылады. Ғылыми зерттеу әдістері: талдау, синтездеу, индукция, дедукция, тарихи, салыстырмалы-құқықтық, сипаттамалық, формальды-құқықтық. Мақаланың ғылыми жаңалшылдығы осы салыстырмалы-құқықтық талдау Ресей Федерациясында қазіргі кезеңде өлген деп жариялау институтының теориялық және практикалық ақаулықтарын ашатандығымен, сондай-ақ бұрын ғылымда жүргізілмеген өлген деп жариялау мәселесі бойынша Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасының заңнамасын талдаумен айқындалады. Негізгі қорытындылар: 1) Ресей Федерациясында адамды өлген деп жариялау үшін жалпы үш жылдық мерзім белгілеу қажет; 2) бұрын өлген деп жарияланып, кейіннен тірі екендігі анықталған азаматқа оның мүлкін сатудан және мұрагерлік құқығымен мемлекетке өткізуден түскен соманы қайтару шарттары туралы ережелерді бекіту; 3) бұрын өлген деп жарияланған адаммен некені қалпына келтіруге болатын ерекше жағдайды бекіту қажет. Тірек сөздер: өлген деп жариялау; азаматты хабар-ошарсыз кетті деп тану; құқық қабілеттілік; өлген деп жарияланған азаматтың тірі оралуының салдары; өлген деп жариялау мерзімдері; жоқ азаматтың өкілі; азаматтарды өлген деп жариялау тəртібі; өлген деп жарияланған жұбайы тірі оралған жағдайда некені қалпына келтіру; алимент бойынша борышкерді жоқ деп тану; процестік презумпция.
Gavrilov V.N., Chernenko V.P. Institute of declaring dead in the civil legislation of the Russian Federation and the Republic of Kazakhstan // Law and state 2020. № 1-2 (86-87). P. 130-140. In the modern world, the study of the institution of declaring the deceased is especially relevant, since there has always been a problem of the disappearance of a huge number of citizens, and it has become necessary to ensure full legal regulation in this area. The subject of the study is the rule of law that forms the institution of declaring the deceased under the laws of the Russian Federation and the Republic of Kazakhstan. The purpose of the study is to conduct a comparative legal analysis of the institution of declaring the deceased according to the legislation of the Russian Federation and the Republic of Kazakhstan and a number of other countries (France, Great Britain, the United States of America), as well as to identify problems in this area in the Russian Federation. The issue of the time for declaring a person deceased as established in the legislation of the Russian Federation is considered. A method is proposed for solving the problems considered by amending the legislation of the Russian Federation. The methods of scientific research applied in the study are analysis, synthesis, induction, deduction, historical, comparative legal, descriptive, and formal legal one. The scientific novelty of the article is determined by the fact that this comparative legal analysis identifies the theoretical and practical gaps of the institution of declaring the deceased at the present stage in the Russian Federation, as well as an analysis of the legislation of the Russian Federation and the Republic of Kazakhstan on the issue of declaring deceased, which was not previously carried out in legal sscience. Key findings: 1) In the Russian Federation, it is necessary to establish a general three-year period for declaring a person dead; 2) to fix the rules on the conditions for the return to the declared citizen, previously declared dead, of the amount from the sale of his property and the transfer of this property by right of inheritance to the state; 4) it is necessary to register an exceptional case when a marriage with a person previously declared dead can be restored. Keywords: declaration of death; recognition of a citizen as missing; legal capacity; the consequences of the appearance of a citizen declared dead; deadlines for declaring dead; representative of an absent citizen; procedure for declaring deceased citizens; restoration of marriage in the event of the appearance of the spouse, declared dead; recognition of the alimony debtor missing; presumption of procedure.
Читать статью

Из истории правовой науки и юридического образования

Журунова М.К. Профессор А.М. Нурмагамбетовтың ғылыми шығармашылығы туралы // Құқық және мемлекет 2020. № 1-2 (86-87). Б. 141-157.

Ғылыми мақала тақырыбының өзектілігі: Мақала еңбек құқығы және әлеуметтік қамсыздандыру құқығының дамуына үлес қосқан белгілі ғалым, заң ғылымдарының докторы, профессор, Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университетінің кафедра меңгерушісі, «Құқық және мемлекет» журналының редакция алқасының мүшесі, 2020 жылы 70 жасқа толған Аманжол Мағзұмұлы Нұрмағамбетовке арналған. Аманжол Мағзұмұлының еңбектері толық зерттелмегендігі мақаланың ғылыми жаңалығы болмақ, ал басты мақсаты профессордың ғылыми шығармашылығы, жаңашылдығы мен көрегендігі, Қазақстан ғылымының дамуына қосқан үлесі туралы ашып көрсету. Мұнда ғалымның еңбек құқығы саласындағы ғылыми туындыларын зерттеу барысында тарихи, догматикалық, биографиялық әдістері, талдау және синтездеу тәсілдері орнымен қолданылған. Құқықтық саясатқа, еңбек туралы заңнама нормаларына және бүгінгі күні қолданыстағы консенсусқа қатысты ғылыми-практикалық түсіндірмелердің құндылығы көрсетілген. Автор ғалымның еңбек құқығы ғылымының дамуына қосқан елеулі үлесі туралы тұжырымға келеді. Профессор «Еңбек нарығы: құқықтық мәселелер және перспективалар» монографиясын, «Право социального обеспечения Республики Казахстан» оқулығын, «Қазақстан Республикасындағы еңбек туралы» ҚР Заңына түсініктеме (бірлескен авторлықта), Қазақстан Республикасының Конституциясына ғылыми-практикалық ұсыныс (бірлескен авторлықта), еңбек заңнамасы мен еңбек көші-қонының өзекті мәселелері бойынша 150-ден астам ғылыми мақалалар жазды. Көрнекті ғалым және конституциялық, еңбек құқығы саласынының маманы, монографиялардың, заңнамаларға пікірлердің, көптеген ғылыми мақалалардың авторы, патриот, философ, кең көзқарасты адам ретінде А.М. Нұрмағамбетов ғылыми кадрлардың (аспиранттар мен докторанттар) және жас мамандардың (студенттер мен магистранттар) бірнеше буынын дайындауға елеулі үлес қосты. Ғалым Қазақстанның заң білімінің мақтанышы, болашақ өскелең ұрпақ үшін жоғары үлгі тұтар тұлға болып табылады. Тірек сөздер: заң ғылымы, А.М. Нұрмағамбетов, заң ғылымдарының докторы, профессор, еңбек құқығы, әлеуметтік қамсыздандыру құқығы, мерейтой, ҚР Конституциялық Кеңесі, Л. Н. Гумилев атындағы ЕҰУ, М.С. Нарикбаев атындағы ҚАЗГЮУ Университеті.
Журунова М.К. О научном творчестве профессора А.М. Нурмагамбетова // Право и государство 2020. № 1-2 (86-87). С. 141-157. Статья посвящена вкладу в развитие науки трудового права и права социального обеспечения известного ученого, доктора юридических наук, профессора, заведующего кафедрой Евразийского национального университета им. Л.Н. Гумилева, члена редколлегии журнала «Право и государство», Аманжола Магзумовича Нурмагамбетову, которому в 2020 г. исполнилось 70 лет. Научная новизна статьи заключается в том, что научные труды Аманжола Магзумовича в полной мере исследованы недостаточно. Целью данной статьи является изучение научного творчества профессора Аманжола Магзумовича Нурмагамбетова, выявление новаторства и дальновидности ученого, а также его вклада в развитие науки Казахстана. В статье использованыисторический, догматический, биографический методы, методы анализа и синтеза для исследования научных трудов профессора в области трудового права. Показана ценность научно-практических разъяснений, касающихся правовой политики, норм законодательства о труде. Автор приходит к выводу о значительном вкладе ученого в развитие науки трудового права. Профессором были написаны научно-практический коментарий к закону о труде, учебники по трудовому праву и по праву социального обеспечения, также опубликованы 150 научных статей по актуальным вопросам данной отрасли права. Как видный ученый, специалист в области конституционного и трудового права, автор монографий, комментариев к законодательству, многих научных статей, патриот, философ, человек широких взглядов, А.М. Нурмагамбетов внес также значительный вклад в подготовку научных кадров (аспирантов и докторантов) и нескольких поколений молодых специалистов (студентов и магистрантов), является гордостью юридического образования Казахстана, высоким примером для подрастающего поколения. Ключевые слова: юридическая наука, А.М. Нурмагамбетов, доктор юридических наук, профессор, трудовое право, право социального обеспечения, юбилей, Конституционный Совет РК, ЕНУ им. Л.Н. Гумилева, Университет КАЗГЮУ им. М.С. Нарикбаева.
Zhurunova M.K. The scientific work of Professor A.M. Nurmagambetov // Law and state 2020. № 1-2 (86-87). P. 141-157. The article is devoted to the contribution to the development of the science of labor law and social security law of a famous scientist, doctor of law, professor, head of the department of Eurasian National University named after L.N. Gumilev, a member of the editorial board of the journal «Law and State« Professor Amanzhol Magzumovich Nurmagambetov who turned 70 in 2020. The scientific novelty of the article lies in the fact that the scientific works of Amanzhol Magzumovich are not fully studied. The purpose of this article is to study the scientific work of Professor Amanzhol Magzumovich Nurmagambetov to identify the scientist's innovation and foresight, as well as his contribution to the development of science in Kazakhstan. The article uses historical, dogmatic, biographical, analysis and synthesis methods to study the scientific works of professor in the field of labor law. The value of scientific and practical explanations regarding legal policy, labor legislation and the current consensus are shown. The author comes to the conclusion that the scientist has made a significant contribution to the development of the science of labor law on different problems. The professor wrote the monograph «Labor Market: Legal Problems and Prospects», textbook «The Law of Social Security of the Republic of Kazakhstan», commentary on the Law of the Republic of Kazakhstan «On Labor in the Republic of Kazakhstan» (co-authored), scientific and practical commentary on the Constitution of the Republic of Kazakhstan (co-authored), more than 150 scientific articles on current issues of labor law and labor migration. As a prominent scientist, a specialist in the field of constitutional and labor law, the author of monographs, comments on the law, many scientific articles, patriot, philosopher, person with wide views, A.M. Nurmagambetov also made a significant contribution to the training of scientific personnel (graduate students and doctoral students) and several generations of young specialists (students and undergraduates), he is the pride of legal education in Kazakhstan, a high role model for the future young generation. Key words: legal science, A.M. Nurmagambetov, Doctor of Law, Professor, Labor Law, Social Security Law, Anniversary, Constitutional Council of the Republic of Kazakhstan, ENU named after L.N. Gumilyov, University KAZGUU named after M.S. Narikbaev.
Читать статью

Танымал мақалалар

© КАЗГЮУ Университетi, 2024
© "Құқық және мемлекет" журналы, 2024
Материалдарды қолдану кезінде «Құқық және мемлекет» журналына сілтеме жасалу міндетті.
Журналдың материалдарында білдірілген пікірлер редакцияның көзқарасымен сәйкес келе бермейді.
Яндекс.Метрика