Статья посвящена проблемам прецедентного права. Качественным показателем новизны данной статьи является ее междисциплинарная направленность, что проявляется в охвате различных отраслей правосудия. Особенностью проведенного исследования также можно назвать применение сравнительно-правовой методологии. Объектом изучения статьи является французское правосудие, предметом – конкретные правовые акты судов различных инстанций и правоотношения, обусловленные французским процессуальным законодательством. Цель статьи – выявить или опровергнуть наличие существенных проявлений прецедентного права во французской правовой системе. Задачами исследования были определены: 1) раскрыть существующие проблемы в понимании прецедентного права; 2) определить методологические критерии оценки проведенного исследования; 3) провести эмпирический анализ конкретных правовых актов; 4) сформулировать выводы и предложения для практического внедрения. В статье затронуты все сферы французского правосудия: суды общей юрисдикции, административные суды, трибунал по конфликтам, конституционный совет. Методологической базой проведенного исследования было определено эмпирическое рассмотрение конкретных судебных решений. Авторы приходят к выводу о том, что несмотря на отсутствие прямых запретов на отсылку в судебном акте на предшествующие правоприменительные акты, французские правоприменители делают это довольно редко. Тем не менее, значение таких предшествующих актов нельзя недооценивать. Эти акты зачастую формируют недостающий правовой материал, а в отдельных случаях становятся шаблонным примером применения той или иной законодательной нормы. Кроме того, примеры цитирования более ранних решений можно найти во всех отраслях правосудия и деятельности отдельных квазисудебных органов. На основе анализа открытых электронных правовых ресурсов сформулированы предложения по совершенствованию ведения аналогичных баз данных в Республике Казахстан. Ключевые слова: прецедент, прецедентное право, французская судебная система, французская правовая система, электронные правовые базы данных, судебное решение, суды общей юрисдикции, административные суды, трибунал по конфлик там, конституционный совет.
Қаудыров Т.Е., Шакенов М.А. Француз сот төрелігінде прецеденттік құқықтың болу мəселесі жөнінде. Мақала прецеденттік құқық мəселелеріне арналған. Осы мақаланың жаңалығының сапалық көрсеткіші оның пəнаралық бағыттылығы болып табылады, ол сот төрелігінің түрлі салаларының кеңінен қамтылуынан көрініс береді. Жүргізілген зерттеудің маңызды ерекшелігі ретінде салыстырмалы-құқықтық əдістеменің қолданылуын атауға болады. Мақаланың зерттеу объектісі француздық сот төрелігі болып табылады, ал пəні – түрлі соттардың нақты құқықтық актілері жəне француздық процессуалдық заңнамадан туындайтын құқықтық қатынастар. Осы мақаланың мақсаты – француз құқықтық жүйесінде прецеденттік құқықтың елеулі көріністерінің болуын анықтау немесе жоққа шығару. Зерттеудің міндеттері ретінде мыналар анықталды: 1) прецеденттік құқықты түйсінудегі проблемаларды ашу; 2) жүргізілген зерттеуді бағалаудың əдіснамалық критерилерін анықтау; 3) нақты құқықтық актілерге эмпирикалық талдау жасау; 4) қорытындылар мен тəжірибеге енгізуге арналған ұсыныстарды тұжырымдау. Мақалада француз сот төрелігінің барлық салалары қамтылды: жалпы юрисдикциядағы соттар, əкімшілік соттар, қақтығыстар трибуналы, конституциялық кеңес. Жүргізілген зерттеудің əдістемелік негізі ретінде нақты сот шешімдерін эмпирикалық талдау айқындалды. Авторлар сот актісінде алдыңғы құқық қолдану актілеріне сілтеме жасауға тікелей тыйымдардың болмауына қарамастан, француз құқық қолданушылары бұл əрекетті сирек жасайды деген қорытынды жасайды. Дегенмен, мұндай актілердің маңыздылығын бағаламауға болмайды. Көбінесе бұл актілер жетіспейтін құқықтық материалды құрайды, ал кейбір жағдайларда белгілі бір заңнамалық норманы қолданудың шаблондық үлгісі болып танылады. Сонымен қатар, бұрын қабылданған шешімдерге сілтеме жасау мысалдарын сот төрелігінің барлық салаларында жəне жекелеген квази-сот органдарының қызметінде кездестіруге болады. Авторлар Франциядағы ашық электрондық құқықтық ресурстарды талдау негізінде Қазақстан Республикасында ұқсас деректер қорын жүргізуді жетілдіру жөнінде ұсыныстар тұжырымдайды. Тірек сөздер: прецедент, прецеденттік құқық, француз сот жүйесі, француз құқықтық жүйесі, электрондық құқықтық деректер базасы, сот шешімі, жалпы юрисдикция соттары, əкімшілік соттар, қақтығыс трибуналы, конституциялық кеңес.
Kaudyrov T.E., Shakenov M.A. The Question of the Presence in the French Case Law Justice. The article is devoted to case law issues. A qualitative indicator of the novelty of this article is its interdisciplinary focus, which is manifested in the wide coverage of various branches of justice. A significant feature of the study can also be called the use of comparative legal methodology. The object of the study of this article is French justice, the subject is the specific legal acts of courts of various instances and legal relations arising from French procedural legislation. The purpose of this article is to identify or disprove the existence of significant manifestations of case law in the French legal system. The objectives of the study were: 1) to reveal the existing problems in the understanding of case law, 2) to determine the methodological criteria for evaluating the study, 3) to conduct an empirical analysis of the specific legal acts, 4) to formulate conclusions and suggestions for practical implementation. The article covered all areas of French justice: courts of general jurisdiction, administrative courts, the Tribunal for conflicts, and the Constitutional Council. In the introductory part, the article discusses the theoretical problems of sources of law. The methodological basis of the study was determined as empirical consideration of specific court decisions. The authors conclude that despite the absence of any direct prohibitions in a judicial act to refer to previous law enforcement acts, French law enforcers do this quite rarely. Nevertheless, the significance of such previous acts cannot be underestimated, these acts often form the missing legal material, and in some cases become templates for the application of a particular legislative norm. In addition, citing examples of earlier decisions can be found in all branches of justice and in the activities of particular quasi-judicial bodies. On the basis of analysis of open electronic legal resources, the authors formulated the proposals for improving the maintenance of similar databases in the Republic of Kazakhstan. Keywords: precedent, case law, French judicial system, French legal system, electronic legal databases, court decision, courts of general jurisdiction, administrative courts, tribunal for conflicts, constitutional council.
Читать статью