Танымал мақалалар

ҚҰҚЫҚ және МЕМЛЕКЕТ
ПРАВО и ГОСУДАРСТВО
Law and State

Журналдың соңғы нөмірлері

Подозрение в досудебном уголовном судопроизводстве // Право и государство 2019. № 3 (84). С. 131-145.

Автор: Ким К.В

Одним из актуальных направлений совершенствования уголовного судопроизводства является дальнейшее расширение и реализация конституционных принципов правосудия, в частности принципа состязательности. Последние изменения в уголовно-процессуальном законодательстве связаны с совершенствованием процессуального статуса отдельных субъектов доказывания, вчастности, это касается как специально уполномоченных органов и должностных лиц, так и лиц, имеющих личный интерес в уголовном деле. В настоящее время в досудебном производстве по уголовным делам центральным субъектом является подозреваемое лицо, в отношении которого направлено уголовное преследование. Однако, в УПК РК понятие подозрения, его начало не определяется, предусматриваются неоднозначные основания признания лица в качестве подозреваемого. Цель статьи – представление авторского видения формирования процессуального статуса лиц, в отношении которых выдвигается или может быть выдвинуто подозрение. Объект исследования – деятельность органов уголовного преследования по осуществлению подозрения. Предметом исследования выступают теоретические положения и правовые нормы, регламентирующие деятельность по реализации подозрения в уголовном процессе. Их исследование обусловило использование положений общенаучных, частных методов, деятельностного, системного подходов, сравнительно-правового анализа. Новизна статьи обусловлена тем, что впервые после принятия нового УПК РК предложено системное рассмотрение понятия подозрения в качестве основного звена обвинения на досудебном расследовании, его структура, этапы; даны предложения по формированию процессуального статуса подозреваемого лица, как центральной фигуры досудебного производства. Краткие выводы. 1. Уголовное преследование и обвинение не являются равнозначными понятиями, подозрение выступает формой реализации обвинения на досудебном производстве. 2. Совершенствование законодательной регламентации обвинения и подозрения может осуществляться в соответствии с их познавательной структурой. 3. В соответствии с международными и конституционными принципами отправления правосудия не должно быть процессуального участника, занимающего положение промежуточного лица между подозреваемым и свидетелем. Закон должен исчерпывающим образом устанавливать основания, при которых в отношении конкретного лица может выноситься постановление о признании его подозреваемым. Ключевые слова: международные принципы, уголовное судопроизводство, презумпция невиновности, свидетельский иммунитет, состязательность, обвинение, подозрение, свидетель, имеющий право на защиту, подозреваемый.
Ким К.В. Сотқа дейінгі қылмыстық іс жүргізудегі күдік. Қылмыстық сот ісін жүргізуді жетілдірудің өзекті бағыттарының бірі сот төрелігінің конституциялық қағидаттарын, оның ішінде қылмыстық іс жүргізудегі жарыспалылық қағидатын одан əрі кеңейту мен жүзеге асыру болып табылады. Қылмыстық-процестік заңнамадағы соңғы өзгерістер дəлелдеудің жекелеген субектілерінің іс жүргізудегі мəртебесін жетілдіруге, оның ішінде əрі арнайы құзырлы мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдарға, əрі қылмыстық істе өз мүдделері бар адамдарға қатысты болды. Бүгінгі таңда қылмыстық істер бойынша сотқа дейінгі іс жүргізуде өзіне қатысты қылмыстық қудалау жүзеге асатын күдікті мəртебесінің үстемдігі артып отыр. Дегенмен, ҚР ҚПК-де күдік ұғымы, оның басталуы анықталмайды, адамды күдікті ретінде танудың екіұшты негіздері көзделеді. Мақаланың мақсаты – оларға қатысты күдік туындаған немесе туындауы мүмкін адамдардың процестік мəртебесінің қалыптасуына қатысты авторлық көзқараспен бөлісу. Зерттеу объекті – қылмыстық қудалау органдарының күдікті жүзеге асыру жөніндегі қызметі. Зерттеу пəнін теориялық ережелер мен қылмыстық процестегі күдікті іске асыру жөніндегі қызметті реттейтін құқықтық нормалар құрады. Оларды зерделеу қызметтік жəне жүйелік ұстаным, салыстырмалы-құқықтық талдау сынды зерттеудің жалпығылыми жəне жеке əдістеріне жүгінуге себепші болды. Зерттеудің жаңалығы ҚР жаңа ҚПК қабылданғаннан кейінгі кезеңде алғаш рет сотқа дейінгі тергеп-тексерудегі айыптаудың негізгі буыны ретіндегі күдік ұғымын, оның құрылымын, кезеңдерін жүйелі тұрғыдан қарастырудың ұсынылуымен; сотқа дейінгі іс жүргізудің орталық тұлғасы ретіндегі күдікті адамның процестік мəртебесін қалыптастыру жөніндегі ұсыныстардың тұжырымдалуымен айқындалады. Қысқаша қорытынды. 1. Қылмыстық қудалау мен айыптау теңдей ұғым болып табылмайды, күдік сотқа дейінгі іс жүргізуде айыптауды жүзеге асырудың нысаны ретінде қарастырылады. 2. Айыптау мен күдіктенуді заңнамалық реттеуді жетілдіру олардың танымдық құрылымына сəйкес жүзеге асырыла алады. 3.Сот төрелігін жүзеге асырудың халықаралық жəне конституциялық қағидаттарына сəйкес, күдікті мен куə арасындағы өтпелі тұлға болып табылатын процестік қатысушы болмауы керек. Нақты адамды күдікті ретінде тану туралы қаулы шығарудың түпкілікті негіздері заңмен белгіленуі тиіс. Тірек сөздер: халықаралық қағидаттар, қылмыстық сот ісін жүргізу, кінəсіздік презумпциясы, куə иммунитеті, жарыспалылық, айыптау, күдік, қорғалуға құқығы бар куə, күдікті.
Kim K.V. Suspicion in pre-trial criminal proceedings. One of the current areas of improvement and democratization of criminal justice is the further expansion and implementation of the constitutional principles of justice, in particular the principle of adversarial proceedings. Recent changes in the criminal procedure legislation are connected with the improvement of the procedural status of individual subjects of evidence, in particular, this applies to both specially authorized bodies and officials, as well as persons having a personal interest in a criminal case. Currently, pre-trial criminal proceedings are dominated by a suspect who is being prosecuted. However, in the Criminal Procedure Code of the Republic of Kazakhstan, the concept of suspicion does not define its beginning, provides for ambiguous grounds for recognizing a person as a suspect. The purpose of the article is to present the author's vision of the formation of the procedural status of persons in relation to which a suspicion is or may be raised. The novelty of the research is due to the fact that for the first time after the adoption of the new Criminal Procedure Code of the Republic of Kazakhstan, a systematic consideration of the concept of suspicion as the main element of the prosecution during the pre-trial investigation, its structure, stages, has been proposed; Proposals have been made for the formation of the procedural status of the suspect as the central figure of the pre-trial proceedings. The object of the research is the activities of the criminal prosecution authorities in the implementation of suspicion. The subject of the research is the theoreti- cal provisions and legal norms regulating the activities on the implementation of suspicions in the criminal process. Their study led to the use of the provisions of general scientific, particular methods, activity-based, systemic approaches, and comparative legal analysis. Brief conclusions. 1. Criminal prosecution and the prosecution are not equivalent concepts, suspicion is a form of realization of the charges in pre-trial proceedings. 2. Improvement of the legislative regulation of charges and suspicions may be carried out in accordance with their cognitive structure. 3. In accordance with international and constitutional principles of the administration of justice, there should be no procedural participant holding the position of an intermediate person between the suspect and the witness. The law must comprehensively establish the grounds which can be applied for determining a particular person who may be recognized as a suspect. Keywords: international principles, criminal justice, presumption of innocence, evidence of immunity, adversarial proceedings, accusation, suspicion, a witness having the right to defense, suspicion.
Читать статью


Танымал мақалалар

© КАЗГЮУ Университетi, 2024
© "Құқық және мемлекет" журналы, 2024
Материалдарды қолдану кезінде «Құқық және мемлекет» журналына сілтеме жасалу міндетті.
Журналдың материалдарында білдірілген пікірлер редакцияның көзқарасымен сәйкес келе бермейді.
Яндекс.Метрика