В статье отмечаются отличительные черты английского права: его консерватизм, отсутствие деления права на публичное и частное, на отдельные отрасли права, заметная роль процессуального права, некодифицированное право. Несмотря на заметное усиление роли законов (статутов), актов делегированного законодательства в регулировании общественных отношений, английское право – это, прежде всего, право прецедентов. Напротив, в континентальной Европе основным источником права является нормативный акт, хотя при этом наблюдается заметное развитие и применения судебной практики. Автор выделяет отдельные положения английского договорного права, которые заслуживают повышенного внимания и при определенных обстоятельствах могут быть использованы в континентальной правовой системе, в том числе в России и Казахстане. В любом случае вопрос об имплементации англо-саксонского права должен быть взвешенным, с тем, чтобы не навредить. Ключевые слова: правовая система, система права, отрасль права, англо-саксонская правовая семья, правовая система континентальной Европы, общие тенденции развития двух правовых систем, особенности развития, нормативный правовой акт, судебный прецедент, публичное и частное право.
Белых В. С.  Англо-саксондық және континенттік құқықтық жүйені дамытудың ерекшеліктері мен жалпы үрдістері. Мақалада консерватизм, құқықтардың көпшілік және жеке болып бөлінбеуі, құқықтың жеке салаларға бөлінбеуі, процессуалдық құқықтың айтарлықтай рөлі, кодификацияланбаған құқық сияқты ағылшын құқықтарының айрықша ерекшеліктері атап көрсетіледі. Заңдардың (статуттардың), қоғамдық қатынастарды реттейтін өкілетті заңнама актілерінің рөлінің айтарлықтай күшеюуіне қарамастан, ағылшын құқығы – бұл, ең алдымен, прецеденттер құқығы болып табылады. Керісінше, континенттік Еуропада сот тәжірибесінің айтарлықтай дамуы мен қолданылуы орын алса да, құқықтың негізгі қайнар көзі – нормативті акт болып табылады. Автор назар аударуға тұратын және белгілі бір жағдайда континенттік құқықтық жүйеде, соның ішінде Ресей мен Қазақстанда пайдаланылуы мүмкін ағылшын келісімшарт құқығының жекелеген ережелерін бөліп көрсетеді. Кез-келген жағдайда англо-саксондық құқықты қолдануда нұқсан келмеу үшін алдын ала ойластырылуы қажет. Түйінді сөздер: құқықтық жүйе, құқық жүйесі, құқық саласы, англосаксондық құқықтық жанұя, континенттік Еуропаның құқықтық жүйесі, екі құқықтық жүйені дамытудың ортақ үрдістері, даму ерекшеліктері, нормативті құқықтық акт, сот прецеденті, көпшілік және жеке құқық.
Belyh V.  Specific Features and General Trends in the Development of Anglo-Saxon and Civil Law Systems. The article examines general trends in the development of Anglo-Saxon and Civil law systems. The author notes the distinctive features of English law: its conservatism, no division of law into public and private as well as into separate branches of law, the significant role of procedural law, and non-codified law. Despite the noticeable growing role of laws (statutes), the acts of delegated legislation in regulation of social relations, English law is, first of all, a precedent law. On the contrary, a normative act is the basic source of law in the continental Europe though there is a significant promotion and application of judicial procedure. Then, the author of the article names particular provisions of English contract law that deserve more attention and in certain circumstances can be used in civil law system including Russia and Kazakhstan. In any case, the question about the implementation of Anglo-Saxon law should be balanced not to have a negative impact. Keywords: legal system, system of law, branch of law, Anglo-Saxon legal family, legal family of civil law Europe, general trends in the development of two legal systems, specific features of the development, normativelegal act, judicial precedent, public and private law.
Читать статью