В современном мире изучение института объявления умершим особенно актуально, так как всегда существовала проблема исчезновения огромного количества граждан, и настала необходимость обеспечить полноценное правовое регулирование в данной сфере. Предметом исследования являются нормы права, образующие институт объявления умершим по законодательству Российской Федерации и Республики Казахстан. Целью исследования является сравнительно-правовой анализ института объявления умершим по законодательству Российской Федерации и Республики Казахстан и ряда других стран (Франции, Великобритании, Соединенных Штатов Америки), а также выявление проблем в данной области в Российской Федерации. Рассмотрен вопрос в отношении срока при объявлении лица умершим, установленного в законодательстве Российской Федерации. Предложен способ решения рассмотренных проблем путем внесения изменений в законодательство Российской Федерации. Методы научного исследования: анализ, синтез, индукция, дедукция, исторический, сравнительно-правовой, описательный, формально-юридический. Научная новизна статьи определяется тем, что в данном сравнительно-правовом анализе выявляются теоретические и практические пробелы института объявления умершим на современном этапе в Российской Федерации, а также анализ законодательства Российской Федерации и Республики Казахстан по вопросу объявления умершим, который ранее в науке не проводился. Основные выводы:1) В Российской Федерации необходимо установить общий трехлетний срок для объявления лица умершим; 2) закрепить нормы об условиях возврата объявившемуся гражданину, ранее объявленного умершим, суммы от реализации его имущества и перехода этого имущества по праву наследования государству; 4) необходимо прописать исключительный случай, когда брак с лицом, ранее объявленным умершим, может быть восстановлен. Ключевые слова: объявление умершим; признание гражданина безвестно отсутствующим; правоспособность; последствия явки гражданина, объявленного умершим; сроки для объявления умершим; представитель отсутствующего гражданина; процедура объявления умершими граждан; восстановление брака в случае явки супруга, объявленного умершим; признание должника по алиментам безвестно отсутствующим; процессуальная презумпция.
Гаврилов В.Н., Черненко В.П. Ресей Федерациясының жəне Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасы бойынша өлген деп жариялау институты // Құқық және мемлекет 2020. № 1-2 (86-87). Б. 130-140. Қазіргі әлемде өлген деп жариялау институтын зерттеу ерекше өзекті, өйткені көптеген азаматтардың жоғалып кету проблемасы әрқашан болған және осы салада толыққанды құқықтық реттеуді қамтамасыз ету қажет. Зерттеу пәні – Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өлген деп жариялау институтын құрайтын құқық нормалары. Зерттеудің мақсаты Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасының және басқа да бірқатар елдердің (Франция, Ұлыбритания, Америка Құрама Штаттары) заңнамасы бойынша өлген деп жариялау институтын салыстырмалы-құқықтық талдау, сондай-ақ Ресей Федерациясындағы осы саладағы проблемаларды анықтау болып табылады. Адамды өлген деп жариялаудың Ресей Федерациясының заңнамасында белгіленген мерзіміне қатысты  мәселе қаралады. Ресей Федерациясының заңнамасына өзгерістер енгізу арқылы қарастырылған мәселелерді шешу тәсілі ұсынылады. Ғылыми зерттеу әдістері: талдау, синтездеу, индукция, дедукция, тарихи, салыстырмалы-құқықтық, сипаттамалық, формальды-құқықтық. Мақаланың ғылыми жаңалшылдығы осы салыстырмалы-құқықтық талдау Ресей Федерациясында қазіргі кезеңде өлген деп жариялау институтының теориялық және практикалық ақаулықтарын ашатандығымен, сондай-ақ бұрын ғылымда жүргізілмеген өлген деп жариялау мәселесі бойынша Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасының заңнамасын талдаумен айқындалады. Негізгі қорытындылар: 1) Ресей Федерациясында адамды өлген деп жариялау үшін жалпы үш жылдық мерзім белгілеу қажет; 2) бұрын өлген деп жарияланып, кейіннен тірі екендігі анықталған азаматқа оның мүлкін сатудан және мұрагерлік құқығымен мемлекетке өткізуден түскен соманы қайтару шарттары туралы ережелерді бекіту; 3) бұрын өлген деп жарияланған адаммен некені қалпына келтіруге болатын ерекше жағдайды бекіту қажет. Тірек сөздер: өлген деп жариялау; азаматты хабар-ошарсыз кетті деп тану; құқық қабілеттілік; өлген деп жарияланған азаматтың тірі оралуының салдары; өлген деп жариялау мерзімдері; жоқ азаматтың өкілі; азаматтарды өлген деп жариялау тəртібі; өлген деп жарияланған жұбайы тірі оралған жағдайда некені қалпына келтіру; алимент бойынша борышкерді жоқ деп тану; процестік презумпция.
Gavrilov V.N., Chernenko V.P. Institute of declaring dead in the civil legislation of the Russian Federation and the Republic of Kazakhstan // Law and state 2020. № 1-2 (86-87). P. 130-140. In the modern world, the study of the institution of declaring the deceased is especially relevant, since there has always been a problem of the disappearance of a huge number of citizens, and it has become necessary to ensure full legal regulation in this area. The subject of the study is the rule of law that forms the institution of declaring the deceased under the laws of the Russian Federation and the Republic of Kazakhstan. The purpose of the study is to conduct a comparative legal analysis of the institution of declaring the deceased according to the legislation of the Russian Federation and the Republic of Kazakhstan and a number of other countries (France, Great Britain, the United States of America), as well as to identify problems in this area in the Russian Federation. The issue of the time for declaring a person deceased as established in the legislation of the Russian Federation is considered. A method is proposed for solving the problems considered by amending the legislation of the Russian Federation. The methods of scientific research applied in the study are analysis, synthesis, induction, deduction, historical, comparative legal, descriptive, and formal legal one. The scientific novelty of the article is determined by the fact that this comparative legal analysis identifies the theoretical and practical gaps of the institution of declaring the deceased at the present stage in the Russian Federation, as well as an analysis of the legislation of the Russian Federation and the Republic of Kazakhstan on the issue of declaring deceased, which was not previously carried out in legal sscience. Key findings: 1) In the Russian Federation, it is necessary to establish a general three-year period for declaring a person dead; 2) to fix the rules on the conditions for the return to the declared citizen, previously declared dead, of the amount from the sale of his property and the transfer of this property by right of inheritance to the state; 4) it is necessary to register an exceptional case when a marriage with a person previously declared dead can be restored. Keywords: declaration of death; recognition of a citizen as missing; legal capacity; the consequences of the appearance of a citizen declared dead; deadlines for declaring dead; representative of an absent citizen; procedure for declaring deceased citizens; restoration of marriage in the event of the appearance of the spouse, declared dead; recognition of the alimony debtor missing; presumption of procedure.
Читать статью