(hamitovbaur@mail.ru)
Принимаемые со стороны государства меры по противодействию рейдерству не приносят должных результатов. Одна из причин этих тенденций кроется в неоднозначном понимании термина рейдерство. В статье отражено историческое развитие рейдерства, прослежена его трансформация на различных временных этапах, охарактеризованы современные тенденции. Исследуется правовое содержание понятий недружественное/враждебное поглощение предприятий, корпоративный захват, гринмейл и рейдерство, анализируются их определения, признаки, научные подходы и взгляды. Одновременно проведен сравнительный анализ законодательства и опыта других стран по этому вопросу. Недостаточная исследованность в этом направлении в Казахстане обосновывает актуальность темы статьи. Цель исследования: анализ сущности и характеристики гринмейла, рейдерства, вопросов поглощения предприятий. Научная новизна статьи обусловлена проведением анализа термина рейдерство, разграничение его от смежных понятий и изучение опыта других стран в целях формирования единого мнения относительно понятия и признаков рейдерства, а также выделения отличий признаков уголовного правонарушения от вопросов гражданского права. Дано авторское определение. При написании статьи использовались методы: диалектический, исторический и метод сравнения. Объектом исследования являются понятие рейдерства и смежных с ним терминов. Предметом исследования – выступают общетеоретические аспекты определения рейдерства и других, связанных с ним терминов, их признаки и отличия с учетом мнений ученых. Основные выводы статьи: Разграничены схожие между собой понятия, дано авторское определение рейдерству, предложено использование опыта зарубежных стран. Практическая значимость: основные положения и выводы статьи могут быть использованы в научной и практической деятельности при рассмотрении вопросов о сущности исследованных терминов и их значении в обеспечении экономической безопасности компаний. Ключевые слова: рейдерство, дружественные поглощения, враждебные/недружественные поглощения, корпоративный захват, гринмейл, слияние, реорганизация юридического лица, рейдерский захват, передел собственности, безопасность.
Для цитирования и библиографии: Хамитов Б.Н. К вопросу о понятии и основных признаках рейдерства // Право и государство. 2021. № 1 (90). – С. 40-53. DOI: 10.51634/2307-5201_2021_1_40
Хамитов Б.Н. Рейдерліктің түсінігі мен негізгі белгілері туралы. Рейдерлікке қарсы іс-қимыл жөніндегі мемлекет тарапынан қолға алынып жатқан шаралар тиісті нəтиже бермей келеді. Бұл үрдістердің себептерінің бірі – рейдерлік терминін түсінудегі екіұштылық. Мақалада рейдерліктің тарихи дамуы көрсетілген, оның əртүрлі уақыт кезеңдеріндегі өзгеруіне көз жүгіртіліп, заманауи тенденциялары сипатталады. Кəсіпорындарды мейірбандықсыз/дұшпандық басып алу, корпоративтік басып алу, гринмейл жəне рейдерлік ұғымдарының құқықтық мазмұны зерттеледі, олардың анықтамалары, белгілері, ғылыми ұстанымдар мен көзқарастар талданады. Сонымен бірге осы мəселе бойынша басқа елдердің заңнамасына жəне тəжірибесіне салыстырмалы талдау жүргізіледі. Қазақстанда бұл бағыттағы зерттеулердің жеткіліксіздігі мақала тақырыбының өзектілігін негіздейді. Зерттеудің мақсаты: гринмейлдің, рейдерліктің, кəсіпорындарды сіңіру мəселелерінің мəні мен сипаттамаларын талдау. Мақаланың ғылыми жаңалығы рейдерлік терминіне талдау жүргізумен, оны шектес ұғымдардан ажыратумен жəне рейдерлік ұғымы мен белгілеріне қатысты бірыңғай пікір қалыптастыру, сондай-ақ қылмыстық құқық бұзушылық белгілерінің азаматтық құқық мəселелерінен айырмашылықтарын бөліп көрсету мақсатында басқа елдердің тəжірибесін зерделеумен негізделген. Авторлық анықтама тұжырымдалған. Мақала жазу кезінде қолданылған əдістер: диалектикалық, тарихи жəне салыстыру əдісі. Зерттеу объектісі – рейдерлік ұғымы жəне онымен байланысты терминдер. Зерттеу пəні – рейдерлік жəне онымен байланысты өзге де терминдерді анықтаудың жалпы теориялық аспектілері, ғалымдардың пікірлерін ескере отырып, олардың белгілері мен айырмашылықтары. Мақаланың негізгі қорытындылары: өзара ұқсас ұғымдар ажыратылған, рейдерлікке авторлық анықтама берілген, шет елдердің тəжірибесін пайдалану ұсынылған. Практикалық маңыздылығы: мақаланың негізгі ережелері мен тұжырымдары ғылыми жəне практикалық қызметте зерттелген терминдердің мəні мен олардың компаниялардың экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі маңызы туралы мəселелерді қарастыруда қолданыла алады. Тірек сөздер: рейдерлік, мейірбандық сіңіріп алу, дұшпандық/мейірбандықсыз сіңіріп алу, корпоративтік басып алу, гринмэйл, бірігу, заңды тұлғаны қайта құру, рейдерлік басып алу, меншікті қайта бөлу, қауіпсіздік.
Khamitov B.N. On the Question of the Concept and Main Features of Raidership. Measures taken by the state to combat raidership do not bring proper results. One of the reasons for these trends lies in the ambiguous understanding of the term raidership. The article is devoted to considering the historical development of raidership, tracing its transformation at various stages, and describing current trends. It deals with examining the legal content of the concepts of unfriendly / hostile takeover of enterprises, corporate takeover, greenmail and raiding, and analyzing their definitions, features, scientific approaches and views. At the same time, a comparative analysis of the legislation and experience of other countries on this issue was carried out. Insufficient research in this area in Kazakhstan justifies the relevance of the topic of the article. The study is aimed to analyze the nature and characteristics of greenmail, raiding, and issues of enterprise takeover. The scientific novelty of the article is determined by the analysis of the term raidership, its differentiation from related concepts and the study of the experience of other countries in order to arrive at general consensus on the concept and features of raiding, as well as to highlight the differences between the features of a criminal offense and civil law issues. The author's definition is given. When writing the article, the author applied the following methods: dialectical, historical, and comparative ones. The object of research is the concept of raidership and related terms. The subject of the research is formed by general theoretical aspects of the definition of raidership and other related terms, their features and differences, taking into account the opinions of scientists. Main conclusions of the article are: Similar concepts are distinguished, the author's definition of raidership is given, and the use of best practices of foreign countries is suggested. Practical relevance is: the main provisions and conclusions of the article can be used in scientific and practical activities when considering the essence of the terms studied and their significance in ensuring the economic security of companies. Key words: raidership, friendly takeovers, hostile/unfriendly takeovers, corporate takeover, greenmail, merger, reorganization of a legal entity, raider takeover, property redistribution, security.
Читать статью