Despite the fact that the Constitutions and relevant laws of all the states in Central Asia include guarantees of judicial independence, the World Economic Forum placed some of the region's states in the second half of its judicial independence ranking for 2017 – 2018. The article considers some obstacles to the exercise of judicial independence in the region such as corruption, structural links between the judiciary and law enforcement organs, the duration of judicial appointments, and the influence of the executive branch with the further suggestions on the possible ways to overcome such obstacles. The analysis is based on the factual data, legislative acts, according recommendations from international organisations, and the expert opinions. Particular attention is paid to the academic qualifications of candidates for judicial offices, and to the role of international and comparative law in judges' professional purview. It is suggested that the quality of the administration of justice matters not only for the resolution of specific disputes among individuals and legal entities but, more generally, for improving social welfare, and for states' social and economic development. Accordingly, increasing the judicial independence should be among the most urgent priorities in Central Asian states. This goal can be reached by effectuating long-term judicial appointments of candidates from among the most qualified and experienced lawyers in civil, family and criminal matters, as well as by considerably improving judges' financial provision. Keywords: Central Asia, corruption, courts, independence, judges, judicial reform, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan, Uzbekistan.
Саяпин С.В. «Сыни талдау, қатаң тəртіп жəне дербес жауапкершілік»: Орталық Азияда сот билігінің тəуелсіздігін күшейту туралы ойлар. Орталық Азия мемлекеттерінің барлығының Конституциялары мен сəйкес заңдары сот билігінің тəуелсіздігі кепілдіктерін бекітетініне қарамастан, аймақтың кейбір мемлекеттері Дүниежүзілік Экономикалық Форум жариялаған 2017–2018 жылдардағы сот билігінің тəуелсіздігі рейтингінің екінші жартысынан орын тепті. Мақалада аймақтағы сот билігінің тəуелсіздігіне кедергілердің кейбіреуі қарастырылады – атап айтқанда, сыбайлас жемқорлық, сот жүйесі мен құқыққорғау органдарының арасындағы құрылымдық байланыстар, судьялардың өкілеттік мерзімдері жəне биліктің атқарушы тармағының ықпалы – жəне осындай кедергілерді жеңудің ықтимал жолдары ұсынылады. Талдауға негіз болған: фактілік мəліметтер, заңнамалық актілер, халықаралық ұйымдардың тиісті ұсынымдары, сондай-ақ мамандардың пікірі. Судьялыққа үміткерлердің академиялық біліктілігіне жəне судьялардың кəсіби ойөрісіндегі халықаралық құқық пен салыстырмалы құқықтанудың рөліне рекше көңіл аударылады. Сот төрелігін атқарудың сапасы жеке жəне заңды тұлғалардың арасындағы нақты дауларды шешу үшін ғана маңызды емес, оның əлдеқайда кең ауқымды маңызы бар – əлеуметтік əл-ауқатты жақсарту, мемлекеттердің əлеуметтік жəне экономикалық дамуына септігін тигізу. Тиісінше, сот билігінің тəуелсіздігін арттыру Орталық Азия мемлекеттерінің маңызды басымдықтарының бірі болуы керек. Осы мақсатқа үміткерлер ішінен азаматтық, отбасылық жəне қылмыстық істер бойынша ең білікті жəне тəжірибелі адвокаттарды судья лауазымдарына ұзақ уақытқа тағайындау, сондай-ақ судьяларды материалдық қамтамасыз етуді айтарлықтай жақсарту арқылы қол жеткізуге болады. Тірек сөздер: Қазақстан, сыбайлас жемқорлық, Қырғызстан, тəуелсіздік, сот жүйесін реформалау, судьялар, соттар, Тəжікстан, Түрікменстан, Өзбекстан,Орталық Азия.
Саяпин С.В. «Критический анализ, строгая дисциплина и персональная ответственность»: размышления об усилении независимости судебной власти в Центральной Азии. Несмотря на то, что Конституции и соответствующие законы всех государств Центральной Азии содержат гарантии независимости судебной власти, некоторые государства региона разместились во второй половине рейтинга независимости судебной власти за 2017 – 2018 годы, опубликованного Всемирным Экономическим Форумом. В статье рассматриваются некоторые препятствия независимости судебной власти в регионе – в частности, коррупция, структурные связи между судебной системой и правоохранительными органами, срок полномочий судей и влияние исполнительной ветви власти, – и предлагаются возможные пути преодоления таких препятствий. Основой для анализа являются фактические данные, акты законодательства, соответствующие рекомендации международных организаций, а также мнения специалистов. Особо подчеркивается академическая квалификация кандидатов в судьи и роли международного права и сравнительного правоведения в профессиональном кругозоре судей. Качество осуществления правосудия имеет значение не только для разрешения конкретных споров между физическими и юридическими лицами, но и в более общем смысле – для улучшения социального благополучия, социального и экономического развития государств. Соответственно, повышение независимости судебной власти должно быть одним из важнейших приоритетов государств Центральной Азии. Эта цель может быть достигнута путем долгосрочного назначения на судейские должности кандидатов из числа наиболее квалифицированных и опытных адвокатов по гражданским, семейным и уголовным делам, а также существенного улучшения материального обеспечения судей. Ключевые слова: Казахстан, коррупция, Кыргызстан, независимость, реформа судебной системы, судьи, суды, Таджикистан, Туркменистан, Узбекистан, Центральная Азия.
Читать статью