Договором о Евразийском экономическом союзе от 29 мая 2014 года учрежден Евразийский экономический союз. Поскольку Союз – молодое интеграционное объединение, которое находится в процессе своего становления и развития, вопросы, освещенные в статье, являются актуальными и востребованными. Предмет настоящего исследования – Суд Союза, один из постоянно действующих органов Союза, его компетенция, а также субъекты обращения по вопросам договорных отношений, в частности, потребительского кредитования. Автор описывает порядок назначения судей, субъекты обращения и компетенцию Суда, приводит примеры рассмотренных Судом дел по обращениям уполномоченных органов и хозяйствующих субъектов Республики Казахстан. Новизна публикации заключается в том, что существующие в настоящее время исследования в этой области в основном фрагментарны и затрагивают только отдельные аспекты деятельности Суда и его компетенции, в то время как архиважным представляется комплексное изучение норм права Союза, в том числе защиты экономических правоотношений. Только сделав общий анализ статуса Суда Евразийского экономического союза можно понять специфику и возможность защиты прав сторон кредитных отношений. Проблема потребительского кредитования обычно рассматривается только в рамках одного государства, тогда как в данной статье автор считает ее актуальной для всего Союза. Особо выделяются экономические и юридические проблемы потребительского кредитования физических лиц – граждан Союза, судебная практика Казахстана по данной категории дел. В завершение исследования автор приходит к выводам о том, что в Казахстане необходимо принять отдельный закон о потребительском кредитовании, в целях обеспечения полноценной защиты интересов заемщиков, как изначально «слабой» стороны в договоре потребительского кредита, а также законодательно урегулировать вопрос о договорной подсудности в договорах потребительского кредитования. Ключевые слова: Евразийский экономический союз, Суд ЕАЭС, компетенция Суда ЕАЭС, субъекты обращения в Суд ЕАЭС, хозяйствующий субъект, кредитный договор, кабальный договор, судебная практика Суда ЕАЭС, микрокредитная организация, защита прав заемщиков.
Баишев Р.Ж. Еуразиялық экономикалық одақ Сотына жүгінетін субъектілер, соның ішінде тұтынушылық несие мəселелері бойынша // Құқық және мемлекет 2020. № 1-2 (86-87). Б. 106-129. Еуразиялық экономикалық одақ 2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартпен құрылды. Одақ қалыптасу мен даму үрдісіндегі жас интеграциялық құрылым болғандықтан, мақалада қарастырылған мәселелер өзекті және сұранысқа ие болып табылады. Осы зерттеудің пәні – Одақтың тұрақты қызмет атқаратын органдарының бірі – Одақ Соты, оның құзыреті, сонымен қатар Сотқа келісімшарттық қатынастар мәселелері бойынша, атап айтқанда тұтынушылық несие бойынша жүгіну құқығы бар субъектілер. Автор судьяларды тағайындау тәртібін, Сотқа жүгіну құқығы бар субъектлерді және Сот құзыретін сипаттайды, Қазақстан Республикасының құзыретті органдары мен заңды тұлғаларының өтініштері бойынша қаралған Сот істерінен мысалдар келтіреді. Жарияланымның жаңашылдығы бүгінгі таңда осы салада жүргізілген зерттеулердің толымсыздығымен және Сот пен оның құзыретінің жекелеген қырларын ғана қамтитындығымен айқындалады, алайда Одақ құқығын, соның ішінде экономикалық құқықтық қатынастардың қорғалуын кешенді зерттеу аса маңызды болып табылады. Еуразиялық экономикалық одақ Сотының мәртебесіне жалпы талдау жасай отырып қана несиелік қатынастар тараптарының құқықтарын қорғаудың ерекшелігі мен мүмкіндігін түсінуге болады. Әдетте тұтынушылық несиелендіру мәселесі бір мемлекет шеңберінде ғана қарастырылса, мақала авторы бұл сұрақтың бүкіл Одақ үшін өзекті екендігін тілге тиек етеді. Одақ азаматтары – жеке тұлғаларға тұтынушылық несие берудің экономикалық және құқықтық мәселелеріне, аталған санаттағы істер бойынша Қазақстанның сот тәжірибесіне ерекше тоқталады. Зерттеуді қорытындылай келе автор тұтынушылық несие шартының әуел бастан «әлсіз» тарапы ретінде қарыз алушының мүдделерін толықтай қорғау мақсатында, әрі тұтынушылық несие шарттарында шарттық соттылық туралы сұрақты заңнамалық реттеу үшін Қазақстанда тұтынушылық несие туралы жеке заңның қабылдануында қажеттілік бар екендігін тұжырымдайды. Тірек сөздер: Еуразиялық экономикалық одақ, ЕАЭО Соты, ЕАЭО Сотының құзыреті, ЕАЭО Сотына жүгіну субъектілері, шаруашылық жүргізетін субъект, несие шарты, кіріптарлық шарт, ЕАЭО Сотының сот тəжірибесі, микрокредиттік ұйым, қарыз алушылардың құқықтарын қорғау.
Baishev R.Zh. Entities that has standing at the Court of the Eurasian economic union including issues on customer credit // Law and state 2020. № 1-2 (86-87). P. 106-129.  Treaty on the Eurasian Economic Union dated May 29, 2014 has constituted the Eurasian Economic Union. The Union is a new integration association which is in a process of establishment and development problems raised in this article are of immediate interest and strongly sought-for. The topic being analyzed in this article is a Court of the Union, one of permanently functioning bodies of the Union, its jurisdiction, and entities that have a right to bring the action before the Court on protection of contractual arrange-ments, including, in particular, customer credits. The author describes the order of judges' appointment, entities that have a right to bring the action before the Court and jurisdiction of the Court, provides examples of cases considered by the Court on requests of govern-ment authorities and economic entities of the Republic of Kazakhstan. The novelty of the publication is that existing researches in mentioned area mainly fragmentary and cover only separate aspects of Court's activities and its jurisdiction, whereas in contrast compre-hensive study of EAEU law norms is of paramount importance, including protection of economic relations. Only after general analysis of the status of the Court of the Eurasian Economic Union, it is possible to understand the specifics and the possibility of protecting the rights of the parties to credit relations. Consumer loans' problem usually considered within one state, whereas in this article the author claims that it has an importance for whole Union. Economic and legal problems of consumer loans of individuals who are the citizens of the Union are particularly distinguished, and the judicial practice of Kazakhstan on mentioned categories of cases is described. Summarizing the study, the author con-cludes that in Kazakhstan it is necessary to adopt a separate law on consumer loans to provide full protection of debtors' interests as initially “weak” party of consumer loan agreement, and to provide legislative arrangement of contractual jurisdiction in consumer loan agreements. Keywords: Eurasian Economic Union, the Court of the EAEU, jurisdiction of the Court of the EAEU, entities that have a right to bring the action before the Court of the EAEU, economic entity, loan agreement, one-sided contract, judicial practice of the Court of the EAEU, microcredit organization, protection of debtors' rights.
Читать статью