Экстремизм в современном мире вышел за пределы отдельных государств и представляет глобальную угрозу безопасности всего мирового сообщества. Для снижения темпов радикализации общества и эффективной профилактики экстремизма необходимо объединить не только усилия правоохранительных органов и органов системы профилактики, но и научных школ различных стран. В статье на основе анализа законодательства, научной литературы и исследований ученых Соединенных Штатов Америки, Европейского Союза и Российской Федерации выявляются общие для всех стран причины роста правонарушений экстремистской направленности. Устанавливаются криминологические особенности личности экстремистов и факторы уязвимости для вербовки и радикализации. В исследовании обосновывается необходимость усиления роли образовательных учреждений всех стран в ранней профилактике экстремизма и формулируются предложения по совершенствованию механизмов выявления потенциальных экстремистов и радикально настроенных граждан. Предмет исследования составляют правовые нормы, регулирующие противодействие экстремистской деятельности, а также теоретические, практические и организационно-правовые основы профилактики экстремизма в молодежной среде. Целью исследования является выявление проблем правового регулирования в области противодействия экстремизму, а также разработка практических рекомендаций, направленных на совершенствование действующего законодательства в исследуемой области. Методологическую основу составляют диалектико-материалистический метод научного познания объективной действительности, а также базирующиеся на нем общенаучные и частные методы: сравнительно-правовой, формально-юридический, системно-структурный, исторический метод, проблемно-хронологический. Научная новизна статьи определяется тем, что авторы обосновывают необходимость внедрения механизмов раннего выявления правонарушений экстремистской направленности и формулируют предложения по их внедрению. Эффективного механизма раннего выявления потенциальных экстремистов в мировой законодательной практике пока нет, хотя имеются разнообразные механизмы для профилактического воздействия. Ключевые слова: профилактика экстремизма, радикализация, мировой опыт, противодействие экстремизму, образовательные учреждения, несовершеннолетние, вербовка, особенности личности, молодежная среда, правонарушения.
Абдрасулов Е.Б., Винниченко Э.О. Ехтримместің үндеулерінің халықаралық тəжірибесі: тиімді алдын алу алдыңыз? Қазіргі əлемдегі экстремизм жекелеген мемлекеттерден шықты жəне бүкіл дүниежүзілік қоғамдастықтың қауіпсіздігіне жаһандық қатер болып табылады. Қоғамды радикалдандыру жылдамдығын төмендету жəне экстремизмнің тиімді алдын алу үшін құқық қорғау органдарының күш-жігерін жəне алдын алу жүйесін, сондай-ақ əр түрлі елдердің ғылыми мектептерін біріктіру қажет. Мақалада Америка Құрама Штаттарының, Еуропалық Одақтың жəне Ресей Федерациясының ғалымдары заңнаманы, ғылыми əдебиетті жəне зерттеулерді талдау негізінде барлық елдер үшін экстремистік сипаттағы құқық бұзушылықтардың көбеюінің жалпы себептері анықталды. Əлемде экстремистердің жеке басының криминологиялық ерекшеліктері жəне жалдау жəне радикализация үшін осалдықтар орнатылуда. Зерттеу барлық елдердің білім беру мекемелерінің экстремизмнің алдын-алуының алдыналудағы ролін күшейту қажеттігін негіздейді жəне экстремистік жəне радикалды экзогенді азаматтарды анықтау тетіктерін жетілдіру бойынша ұсыныстар əзірлейді. Зерттеудің тақырыбы жастар арасында экстремизмнің алдын-алу үшін теориялық, практикалық, ұйымдастырушылық жəне құқықтық негіздер болып табылатын экстремистік əрекеттерге қарсы тұруды реттейтін құқықтық нормалар болып табылады. Зерттеудің мақсаты экстремизмге қарсы тұру саласындағы құқықтық реттеу проблемаларын анықтау, сондай-ақ зерделенетін саладағы қолданыстағы заңнаманы жетілдіруге бағытталған практикалық ұсыныстарды əзірлеу болып табылады. Зерттеудің əдіснамалық негізі объективті шындықтың ғылыми білімдерінің диалектикалық материалистік əдісінен, сондай-ақ оған негізделген жалпы ғылыми жəне нақты əдістерден тұрады: салыстырмалы құқықтық, формальды құқықтық, жүйелік-құрылымдық, тарихи əдіс, проблемалық-хронологиялық. Зерттеудің ғылыми жаңалығы авторлар экстремистік бағыттағы құқық бұзушылықтарды ерте анықтау механизмдерін енгізу қажеттілігін негіздейді жəне оларды жүзеге асыру бойынша ұсыныстар тұжырымдайды. Əлеуетті экстремистердің басым бөлігі белгілі болғанына қарамастан, олардың басым бөлігі білім беру мекемелерінде жəне алдын-алудың барлық механизмдері бар, мұндай адамдарды əлемдік заң шығару тəжірибесінде ерте анықтаудың тиімді механизмі жоқ. Түйін сөздер: экстремизмнің алдын алу, радикалдандыру, əлемдік тəжірибе, экстремизмге қарсы тұру, білім беру мекемелері, кəмелетке толмағандар, жұмысқа қабылдау, жеке қасиеттер, жастар ортасы, құқық бұзушылық.
Abdrasulov E.B., Vinnichenko E.O. International Practices Of Combating Extremism: Is Effective Extremism Prevention Possible? Extremism in the modern world has gone beyond individual states and represents a global threat to the security of the entire world community. To reduce the rate of radicalization of the society and the effective prevention of extremism, it is necessary to combine not only the efforts of law enforcement agencies and the prevention system but also the scientific schools of various countries. On the basis of the analysis of legislation, scientific literature and researches by scientists from the United States of America, the European Union, and the Russian Federation, common causes for all countries' increase in extremist offenses are identified. Criminological features of a personality of an extremist across the world, radicalization, and vulnerabilities of those frequently subject to be recruited are being established. The study substantiates the need to strengthen the role of educational institutions of all countries in the early prevention of extremism and formulates proposals for improving the mechanisms for identifying potential extremists and radical citizens. The subject of the study is the legal norms governing countering extremist activities, as well as the theoretical, practical, organizational and legal foundations for the prevention of extremism among young people. The purpose of the study is to identify the problems of legal regulation in the field of countering extremism, as well as the development of practical recommendations aimed at improving the current legislation in the area under study. The methodological basis of the study consists of the dialectical materialist method of scientific knowledge of objective reality, as well as general scientific and particular methods based on it: comparative legal, formal legal, system-structural, historical method, problem-chronological. The scientific novelty of the study is determined by the fact that the authors substantiate the need for introducing mechanisms for the early detection of offenses of an extremist orientation and formulate proposals for their implementation. Despite the fact that the age of a significant part of potential extremists is known, most of which are in educational institutions, and there are all mechanisms for preventive influence, there is no effective mechanism for early detection of such persons in the world legislative practice. Keywords: prevention of extremism, radicalization, world experience, countering extremism, educational institutions, minors, recruitment, personality traits, youth environment, offenses.
Читать статью