Танымал мақалалар

ҚҰҚЫҚ және МЕМЛЕКЕТ
ПРАВО и ГОСУДАРСТВО
Law and State

Журналдың соңғы нөмірлері

№1(66), 2015

Из истории правовой науки и юридического образования

Ударцев С.Ф. Видный государственный и общественный деятель (К 75-летию М. С. Нарикбаева) // Право и государство. № 1(66) 2015. – С. 6-20.

Статья посвящена государственной и общественной деятельности д.ю.н., профессора М.С. Нарикбаева. Особое внимание уделено его работе в период становления независимого Казахстана Генеральным Прокурором РК, Председателем Верховного Суда РК, лидером общественного движения «За правовой Казахстан» и Демократической партии «Әдiлет», ректором и президентом «Университета КАЗГЮУ», участию в консультативно-совещательных советах и комиссиях при высших государственных органах. Ключевые слова: Нарикбаев М.С., независимый Казахстан, прокуратура, Генеральный Прокурор РК, судебная система, Председатель Верховного Суда РК, высшее юридическое образование, Университет КАЗГЮУ, суд биев, уголовное право, преступность несовершеннолетних, конституционное право.
Ударцев С. Ф. Көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері (М.С. Нәрікбаевтың 75 жылдығына). Мақала з.ғ.д., профессор М. С. Нәрікбаевтың мемлекеттік және қоғамдық қызметіне арналған. Айрықша көңіл оның тәуелсіз Қазақстан болып қалыптасу кезеңiндегі ҚР Бас Прокурор, ҚР Жоғарғы Сот төрағасы, «Құқықтық Қазақстан үшін» қоғамдық қозғалыстың және «Әдiлет» Демократиялық партиясының көшбасшысы, «КАЗГЮУ Университетінің» ректоры және президенті, жоғарғы мемлекеттік органдар жанындағы консультативтiк-мәжіліс кеңестер және комиссияларындағы жұмысына бөлінген. Түйінді сөздер: М. С Нәрікбаев, тәуелсіз Қазақстан, прокуратура, ҚР Бас Прокурор, сот жүйесі, ҚР Жоғарғы Сот төрағасы, жоғары құқықтық білім, КАЗГЮУ Университеті, билер соты, қылмыстық құқық, кәмелетке толмағандардың қылмыстылығы, конституциялық құқық.
Udartsev S.F. An outstanding official and social leader (on the 75th anniversary of M. S. Narikbayev). Article devoted to state and public activity of Doctor of Law, Professor M.S. Narikbaev. Particular attention was paid to his work during the formation of independent Kazakhstan as а General Prosecutor of the Republic of Kazakhstan, as а Chairman of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan, as а leader of public movement «For the legal Kazakhstan» and Democratic Party «Adilet», as а rector and а president of «KAZGUU University», also to his participation in consultative and advisory boards and commissions at the highest state authorities. Keywords: M. S. Narikbaev, independent Kazakhstan, prosecutor's office, General Prosecutor of the Republic of Kazakhstan, judicial system, Chairman of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan, higher juridical education, KAZGUU University, biy’s court, criminal law, juvenile crime, constitutional law.
Читать статью

Биебаева А.А., Возняк О.А., Серікбаев А. М. М.С. Нарикбаев – исследователь уголовного права и криминологии // Право и государство. № 1(66) 2015. – С. 21-24.

Статья посвящена краткой характеристике наиболее значимых научных трудов доктора юридических наук, профессора М.С. Нарикбаева. Авторы подробно анализируют вклад ученого в разработку теории уголовно-правовой и криминологической охраны детства и организацию системы правовой охраны подрастающего поколения. Ключевые слова: М. С. Нарикбаев, юридическая наука, уголовное право, правовая охрана детства; уголовная ответственность несовершеннолетних; преступность несовершеннолетних; личность несовершеннолетнего преступника; совершенствование уголовного законодательства, ювенальная юстиция.
Биебаева А.Ә., Возняк О.А., Серікбаев А. М. М.С. Нәрікбаев – қылмыстық құқық пен криминологияны зерттеушісі. Мақала заң ғылымдарының докторы, профессор М.С. Нәрікбаевтың неғұрлым маңызды ғылыми еңбектерінің қысқаша сипаттамасына арналған. Авторлар ғалымның балалықты қылмыстық-құқықтық және криминологиялық қорғау теориясын құрастыруына және өскелең ұрпақты құқықтық қорғау жүйесін ұйымдастыруына қосқан үлесін толық талдайды. Түйінді сөздер: М.С. Нәрікбаев, заң ғылымы, қылмыстық құқық, балалықты құқықтық қорғау, кәмелетке толмағандардың қылмыстық жауаптылығы, кәмелетке толмағандардың қылмыстылығы, кәмелетке толмаған қылмыскердің тұлғасы, қылмыстық заңнаманы жетілдіру, ювенальды әділет жүйесі.
Biebaeva A., Voznyak O., Serikbayev A. M. Narikbayev as a researcher of criminal law and criminology. Article is devoted to the summaries of the most significant researches of the Doctor of Law, Professor M.S. Narikbayev. Authors analyze in details his contribution to development of the theory of criminal-legal and criminological childhood care and to the organization of system of legal protection of younger generation. Keywords: M. S. Narikbayev, jurisprudence, criminal law, legal protection of the childhood, criminal liability of minors, crime of minors, identity of the criminal minor, improvement of the criminal legislation, juvenile justice.
Читать статью

Абдрасулова Г. Э., Зинченко В. В. У истоков патентного права Казахстана // Право и государство. № 1(66) 2015. – С. 25-28.

В статье отражены биографические данные, научная и педагогическая деятельность, а также вклад в развитие юридической науки Республики Казахстан доктора юридических наук, профессора Т. Е. Каудырова. Ключевые слова: юриспруденция, наука, Т. Е. Каудыров, КазГЮУ, гражданское право, право интеллектуальной собственности, патентное законодательство, законопроект, ученый.
Абдрасулова Г. Э., Зинченко В. В. Қазақстандағы патенттік құқық бастауында. Мақалада заң ғылымдарының докторы, профессор Т. Е. Қаудыровтың өмірбаяндық деректер, ғылыми және оқытушылық қызметі, сонымен қатар Қазақстан Республикасы заң ғылымының дамуына қосқан үлесі көрсетілген. Түйінді сөздер: құқықтану, ғылым, Т. Е. Қаудыров, КАЗГЮУ Университеті, азаматтық құқық, интеллектуалдық меншік құқығы, патенттік заңнама, заң жобасы, ғалым. 
Abdrasulova G., Zinchenko V.  On foundation of Patent Law in Kazakhstan. The article describes the biographical data, scientific and educational
work, as well as the contribution to the development of legal science of the Republic of Kazakhstan of doctor of legal sciences, professor T. Y. Kaudyrov. Keywords: jurisprudence, science, T.Y.Kaudyrov, KAZGUU University, civil law, intellectual property law, patent legislation, draft law, scientist.
Читать статью

Пен С.Г., Саду Д. Известный профессор-криминалист // Право и государство. № 1(66) 2015. – С. 29-35.

В статье излагаются вехи биографии, становления как практика, ученого и педагога, кандидата юридических наук, профессора К.В. Ким. Раскрывается ее вклад в формирование собственной научной школы в отечественной криминалистике и воспитание целого поколения молодых ученых Казахстана. Ключевые слова: Ким, криминалистика, криминалистическая тактика, криминалистическая методика, уголовно-процессуальное право, уголовно-процессуальный кодекс, уголовный процесс, учитель, педагог, патриот, наставник.
Пен С.Г., Саду Д. Таңымал профессор-криминалист. Мақалада заң ғылымдарының кандидаты, профессор К.В. Ким өмірбаянының негізі, практик, ғалым және оқытушы ретінде қалыптасуы айтылады. Отандық криминалистикадағы өзіндік ғылыми мектебінің құрылуына және Қазақстанның толық жас буын ғалымдарды тәрбиелуіне қосқан үлесі ашылады. Түйінді сөздер: Ким, криминалистика, криминалистикалық тактика, криминалистикалық әдістеме, қылмыстық іс жүргізу құқығы, қылмыстық іс жүргізу кодексі, қылмыстық іс жүргізу, оқытушы, педагог, патриот, тәлімгер.
Pen S., Sadu D. Famous Professor in criminalistics. The article describes the biography of Professor Kim, her formation as a practice, scientist and educator, reveals the contribution to the formation of her own scientific school in the national forensic science and education of a whole generation of young scientists of Kazakhstan. Keywords: Kim, criminalistics, forensic tactics, criminal procedure, criminal procedure code, a teacher, an educator, a patriot, a mentor.
Читать статью

Тлепина Ш. В. Высшее юридическое образование в Казахстане в годы второй мировой войны (1941 – 1943) // Право и государство. № 1(66) 2015. – С. 36-45.

Статья посвящена развитию высшего юридического образования в Казахстане в годы Второй мировой войны. Объединение Алма-Атинского юридического института, Московского юридического института, а также других юридических институтов Москвы, Ленинграда, Минска, Харькова обусловило образование Первого государственного юридического института Народного Комиссариата юстиции СССР. Образование Первого ГЮИ НКЮ СССР оказало большое влияние на развитие высшего юридического образования и в дальнейшем юридической науки в Казахстане; на дальнейшее определение научных интересов ученых-юристов – С.Л. Фукса, М.А. Нуделя, др. Автор рассматривает деятельность Первого ГЮИ НКЮ СССР в учебном процессе, написании и обсуждении учебников, учебных пособий; подготовке кадров ученыхюристов; повышении квалификации практических работников; общественной и воспитательной работе со студентами. Ключевые слова: Вторая мировая война, Алма-Атинский юридический институт, Московский юридический институт, Ленинградский юридический институт, Юридический институт Прокуратуры СССР, Харьковский юридический институт, Минский юридический институт, Первый государственный юридический институт Народного комиссариата юстиции СССР, Фрунзенская юридическая школа, Казахстан, Алма-Ата, высшее юридическое образование, юридическая наука.
Тлепина Ш. В. Қазақстандағы Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында (1941 – 1943 жж.) жоғары заң білімі. Мақала Қазақстандағы Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында жоғары заң білімінің дамуына арналған. Алма-Ата заң институтының, Мәскеу заң институтының, сонымен қатар басқа Мәскеу, Ленинград, Минск, Харьковтың заң институттарының бірлесуі КСРО Әділет Халық Комиссариатының Тұңғыш мемлекеттік заң институтының құрылуына себепші болды. Тұңғыш КСРО ӘХК МЗИ құрылуы Қазақстандағы жоғары заң білімінің және де одан әрі заң ғылымының дамуына; С.Л. Фукс, М.А. Нудель және басқа заңгер-ғалымдардың ғылыми қызығушылықтарын анықтауына ерекше әсер етті. Автор Тұңғыш КСРО ӘХК МЗИ оқу үдерісінде, оқулықтарды, оқу құралдарды жазылуы мен талқылауында; заңгер-ғалым кадрларын даярлуда; тәжірибедегі қызметкерлердің біліктілігін арттыруындағы; студенттермен қоғамдық және тәрбие жұмысындағы қызметін қарастырады. Түйінді сөздер: Екінші дүниежүзілік соғыс, Алма-Ата заң институты, Мәскеу заң институты, Ленинград заң институты, КСРО Прокуратура Заң институты, Харьков заң институты, Минск заң институты, КСРО-ның Әділет Халық Комиссариатының Тұңғыш мемлекеттік заң институты, Фрунзе заң мектебі, Казақстан, Алма-Ата, жоғары заң білімі, заң ғылымы. 
Tlepina Sh. Higher legal education in Kazakhstan during theWorld War II (1941 – 1943). The formation and development of higher legal education in Kazakhstan during the years of the World War II is analyzed in the article. The integration of Alma-Ata law institute, Moscow law institute, as well as other law institutes of Moscow, Leningrad, Minsk, Kharkov had stipulated the formation of The First state law institute of People's Commissariat of Justice of the USSR. The formation of The First SLI PCJ USSR had influenced greatly on the development of higher legal education and, fatherly, on legal science in Kazakhstan; further defining of scientific interests of lawyers-scientists – S.L.Fuks, M.A.Nudel and others. The author considers the activity of The First SLI PCJ USSR in study process, in writing and discussing textbooks and manuals; preparation lawyers-scientists human resources; advanced training of practical workers; social and nurturing work with students. Keywords: the World War II, Alma-Ata law institute, Moscow law institute, Leningrad law institute, USSR Prosecutor's office Law institute, Kharkov law institute, Minsk law institute, The First state law institute of People's Commissariat of Justice of the USSR, Frunze law school, Kazakhstan, Alma-Ata, higher legal education, legal science.
Читать статью

История государства и права

Алимжан К.А. Т. М. Культелеев – член Верховного суда Казахской ССР (по архиву Верховного суда) // Право и государство. № 1(66) 2015. – С. 46-50.

В статье рассматривается деятельность известного казахского ученого-юриста Таира Мулдагалиевича Культелеева (1911-1953) в качестве члена Верховного суда Казахской ССР, состоявшего в судебной коллегии по уголовным делам, по архивным документам Верховного суда, хранящимся в Центральном государственном архиве Республики Казахстан. В связи с этим автор также касается проблем Верховного суда Казахской ССР и судебной системы того времени (1947-1949 гг.). Ключевые слова: суд, Верховный суд, член Верховного суда, судья, Казахская ССР, совещание, юридическое образование, архивный документ, доклад, уголовное дело.
Әлімжан Қ. Ә. Т. М. Культелеев – Қазақ КСР Жоғарғы сот мүшесі (Қазақ КСР Жоғарғы соты мұрағаттық құжаттар бойынша). Мақалада атақты қазақтың заңгер ғалымы Тайыр Молдағалиұлы Культелеевтің (1911-1953 жж.) Қазақ КСР Жоғарғы сот мүшесі, қылмыстық істер жөніндегі сот алқасының құрамында болған қызметі Қазақстан Республикасы Орталық мемлекеттік мұрағатында сақтаулы Жоғарғы сот мұрағаттық құжаттары негізінде қарастырылады. Осыған байланысты автор сол кездегі (1947-1948 жж.) Қазақ КСР Жоғарғы сотының және сот жүйесінің мәселелері туралы айтады. Түйінді сөздер: сот, Жоғарғы сот, Жоғарғы сот мүшесі, судья, Қазақ КСР, мәжіліс, құқықтық білім, мұрағаттық құжат, баяндама, қылмыстық іс. 
Alimzhan K. T. Kulteleev – a member of the Supreme Court of the Kazakh Soviet Socialist Republic (according to archive documents of the Supreme Court of the Kazakh Soviet Socialist Republic). The Article is dedicated to a well-known Kazakh scholar Tayir Kulteleev (1911-1953) and gives light to his activity and work as a member of the Supreme Court of the Kazakh Soviet Socialist Republic in 1947-1948. The narrative is based on archival documents of the Supreme Court kept in the Central State Archive of the Republic of Kazakhstan in Almaty city. The author scrutinizes some judicial as well as regular problems of the Supreme Court of the KSSR and the judicial system of Kazakhstan at that time (1947-1948). Keywords: the court, the Supreme Court, a member of the Supreme Court, a judge, the Kazakh Soviet Socialist Republic, meeting, legal education, an archival document, a report, a criminal case.
Читать статью

Философия права

Темирбеков Ж. Р. Некоторые особенности понимания верховенства права в конституционной теории США // Право и государство. № 1(66) 2015. – С. 51-56.

Особенностью концепции верховенство права в рамках конституционной теории США, по мнению автора, является ограничение на осуществление государственной власти посредством Конституции, института разделения властей и основных прав. Особое место в американской концепции верховенства права занимают Пятая и Четырнадцатая поправки в Конституцию США, призванные обеспечить лицу «справедливую юридическую процедуру» и «равную защиту закона». Автор отмечает, что понимание и применение концепции верховенства права в США несколько отличается от «классической» модели верховенства права, изначально принятой в Великобритании. Английскую версию, подчеркивающую «исторический» характер «основ права» американские юристы дополнили признанием письменного характера этих «основ», закрепленных в федеральной Конституции и в конституциях штатов. Ключевые слова: Конституция, верховенство права, американский конституционализм, власть под руководством права, основополагающий закон, разделение властей, суд, основные права, справедливая юридическая процедура, равная защита закона.
Темірбеков Ж. Р. АҚШ конституциялық теориясында құқық үстемдігін түсінудің кейбір ерекшеліктері. Автордың пікірі бойынша АҚШ конституциялық теориясы шегінде құқық үстемдігі тұжырымдаманың ерекшелігі болып Конституция, билікті бөлу институты және негізгі құқықтар арқылы мемлекеттік билікті іске асыруына шектеулер табылады. Американдық құқық үстемдігі тұжырымдамасында ерекше орынды тұлғаға «әділетті құқықтық рәсімді» және «заңның тең қорғауын» қамтамасыз етуінқаратылған АҚШ Конституциясына Бесінші және Он  төртінші түзетулер алады. АҚШ-та құқық үстемдігі тұжырымдамасын түсінуі және қолдануы бастапқыда Ұлыбританияда қабылданған құқық үстемдігі «классикалық» моделінен бірқатар ерекшеленетіндігі туралы автор атап айтады. «Құқық негіздерінің» «тарихи» сипатын атап көрсететін ағылшын нұсқасын американдық заңгерлер  федералдық Конституцияда және штаттар конституцияларында бекітілген осы «негіздердің» жазбаша сипаттамасын тануымен толықтырды. Түйінді сөздер: Конституция, құқық үстемдігі, американдық конституционализм, құқық жетекшілігіндегі өкімет, негізін қалаушы заң, билік бөлінісі, сот, негізгі құқықтар, әділетті құқықтық рәсім, заңның тең қорғауы.
Temirbekov Zh. Some features of understanding the rule of law in US constitutional theory. The essence of the concept of the rule of law within the constitutional theory of the United States, according to the author, is a restriction on the exercise of state power by means of the Constitution, institutes of the separation of powers and the fundamental rights. The special place in the American concept of the rule of law takes the Fifth and Fourteenth amendments to the Constitution of the USA that should ensure the person «due process of law» and «equal protection of the laws». The author notes that the understanding and application of the concept of the rule of law in the USA differs from the «classical» model of the rule of law accepted in Great Britain. English version, which emphasizes the «historic» nature of «basis of law» American lawyers supplemented by written acknowledgment of the nature of this «basis» enshrined in the federal Constitution and the constitutions of the states. Keywords: Constitution, the rule of law, American constitutionalism, government under law, fundamental law, separation of powers, court, basic rights, due process of law, equal protection of the laws.
Читать статью

Проблемы теории государства и права

Беляев В.П. Стадии контрольного процесса: теоретический аспект // Право и государство. № 1(66) 2015. – С. 57-61.

Обосновывается понятие стадии контрольного процесса с учетом высказанных в науке подходов к определению стадий юридического процесса. Отмечается специфика процедуры разрешения контрольных дел. Подчеркивается важность координации деятельности контролирующих органов. Предлагается авторская система стадий контрольного процесса, характеризуется их содержание. Ключевые слова: стадия, процессуальная стадия, юридический процесс, контрольный процесс, контрольное дело, координация, эффективность, процессуальная форма, процессуальное производство, процессуальный режим.
Беляев В. П.  Бақылау іс жүргізудің кезеңдері: теориялық аспект. Бақылау іс жүргізудің кезеңі ұғымы ғылымда айтылғын құқықтық іс жүргізу кезеңдерін анықтауға подходтарын ескере отырып негізделеді. Бақылау істерді шешу рәсімінің ерекшеліктері атап айтылады. Бақылаушы органдарының қызметінің үйлестірудің маңыздылығы көрсетіледі. Авторлық бақылау іс жүргізудің кезеңдер жүйесі ұсынылады, олардың мазмұны сипатталады. Түйінді сөздер: кезең, іс жүргізушілік кезең, құқықтық іс жүргізу, бақылау іс жүргізу, бақылау ісі, үйлестіру, тиімділік, іс жүргізушілік нысан, іс жүргізушілік өндіріс, іс жүргізушілік режим. 
Belyaev V. Stages of control process: theoretical aspect. The concept of a stage of control process taking into account the approaches to definition of stages of legal process stated in science locates. Author notes specifics of procedure of permission of control affairs and emphasizes importance of coordination of activity of supervisory authorities. As well he offers his system of stages of control process and characterizes their contents. Keywords: stage, procedural stage, legal process, control process, control business, coordination, efficiency, procedural form, procedural production, procedural mode.
Читать статью

Защита прав и свобод человека

Чиркин В.Е.. Глобальные системы прав человека // Право и государство. № 1(66) 2015. – С. 62-68.

Рассматриваются права человека в соответствии с тремя глобальными системами, представляющими собой глобальные модели правового регулирования: мусульманской системы (прежде всего, в варианте ее фундаменталистской (радикалистской) семьи, либерально-полусоциальной капиталистической и тоталитарно-социалистической систем. Отмечены разные подходы к закреплению основных прав человека в международных документах и в некоторых названных выше глобальных правовых системах и их семьях, к возможности их гармонизации, происходящее сближение правового регулирования положения человека и вместе с тем сохраняющиеся элементы антагонизма. Ключевые слова: модель прав человека, мусульманская, либерально-полусоциальная капиталистическая и тоталитарно-социалистическая модели, сближение и элементы антагонизма.
Чиркин В. Е. Адам құқықтырының жаһандық жүйелер. Адам құқықтары үш жаһандық жүйелер бойынша қарастырылады, өзіммен құқықтық реттеудің жаһандық моделдері көрсетеді: мұсылмандық жүйе (ең басында оның іргетасты (радикалдық) отбасы нұсқасында, либералды – жартылай социалдық капиталистік және тоталитарлы-социалистік жұйелер. Халықаралық құжаттарда және кейбір жоғарыда айтылған жаһандық құқықтық жүйелерде және олардың отбасыларында негізгі адам құқықтарының бекітілуіне, оларды үйлестіруі мүмкіндігіне әр түрлі подходтар, адам құқықтарын құқықтық реттеуінің болып жатқан жақындауы және осымен қатар антагонизм элеметтерінің сақталуы атап айтылған. Түйінді сөздер: адам құқықтарының моделі, мұсылмандық, либералды – жартылай социалдық капиталистік және тоталитарлы-социалистік моделдер, жақындауы және антагонизм элеметтері.
Chirkin V. Global systems of human rights. Human rights are considered in accordance with the three global models of legal regulation, which are global models of legal regulation: Muslim (above all, in its variant of fundamentalist (radicalist)) family), liberal semisocial capitalist and totalitarian-socialist systems. Highlighted different approaches to securing basic human rights in international instruments, and in some of the above mentioned global legal systems and those families , to the possibility of their harmonization, the convergence taking place of legal regulation human condition and, at the same time, the remaining elements of the antagonism. Keywords: мodel of human rights. мuslim, liberal semi-social capitalist and totalitarian-socialist models, convergence and antagonism.
Читать статью

Бусурманов Ж.Д. Евразийская Декларация прав человека и народов как ответ на новые вызовы современности // Право и государство. № 1(66) 2015. – С. 69-73.

В условиях проявляющегося кризиса в области демократии и прав человека на планетарном уровне, Евразийская концепция и Евразийская декларация прав человека и народов, по мнению автора, как особое видение, взгляд на эти проблемы, может внести свою лепту в разрешении назревающих конфликтов посредством продвижения к всеобщему, универсальному через признание и уважение многообразия, уникальности, идентичности народов и их государственности. Теоретико-идеологической основой Евразийской Декларации, считает автор, является Евразийская концепция прав человека, утверждающая, что соблюдение основных прав и свобод человека предполагает помимо прав и свобод, обязательность взаимных обязанностей и ответственности между людьми, обществом и государством. Только наличие баланса интересов между этими субъектами способствует реальному осуществлению как индивидуальных, так и коллективных прав и свобод. Ключевые слова: демократия, права человека, кризис демократии, евразийская концепция, евразийская декларация, евразийский суд по правам человека, цивилизация, евразийский континент, всеобщие, универсальные, идентичность, уникальность, суверенитет.
Бұсырманов Ж. Д. Бүгінгі күнгі жаңа тегеурінді талаптарына жауап ретінде Адам және халықтардың құқықтарының Еуразиялық Декларациясы. Демократия және адам құқықтары аясында планеталық деңгейде шығып жатқан дағдарыс жағдайында осы мәселелеріне ерекше көрініс, көзқарас ретінде Еуразиялық тұжырымдама және Адам және халықтардың құқықтарының Еуразиялық Декларация халықтардың және олардың мемлекеттілігі көптігін, ерекшелілігін, сәйкестілігін тану және қадірлеу арқылы жалпыламалықты, әмбебаптылықты жылжыту арқылы пайда болайын деп тұрған жанжалдарды шешуіне өзіннің септігін тигізуі мүмкін. Еуразиялық Декларацияның теориялық-идеологиялық негізін Адам құқықтарының Еуразиялық Декларация құрайды, негізгі адам құқықтары мен бостандықтарын сақтау құқықтар мен бостандықтарынан бөлек адамдар, қоғам және мемлекет арасындағы өзара міндеттер және жауапкершіліктерін міндеттілігін қарастыруын бекітеді. Осы субъектілер арасындағы мүдделердің теңгерімі болуы жеке де, ұжымдық та құқықтыр мен бостандықтар шынайы түрде іске асыруына ықпал етеді. Түйінді сөздер: Демократия, адам құқықтары, демократияның дағдарысы, еуразиялық тұжырымдама, еуразиялық декларация, адам құқықтары жөнінде еуразиялық сот, өркениет, евразиялық континент, жалпы, әмбебап, сәйкестік, ерекшелік, тәуелсіздік.
Busurmanov J. Eurasian Declaration on human and peoples rights as a response to the new challenges of the time. In the context of the current crisis itself in the field of democracy and human rights on a planetary level, the Eurasian concept and Eurasian Declaration on Human and Peoples as special vision to these problems can bring its contribution to the resolution of emerging conflicts. This can be done by moving towards universal recognition and respect through diversity, uniqueness, identity of the peoples and their state. Theoretical and ideological basis of the Declaration is a Eurasian concept on human rights, stating that respect for fundamental human rights and freedoms in addition assumes the rights and freedoms necessarily mutually duties and responsibilities between people, society and the state. Only the presence of a balance of interests between these actors contribute to real implementation of both individual and collective rights and freedoms. Keywords: Democracy, human rights, democracy crisis, the Eurasian concept, Eurasian declaration, Eurasian Court of Human Rights, the civilization, the Eurasian continent, universal, universal, identity, uniqueness and sovereignty.
Читать статью

Гражданское право

Синельникова В.Н. Государственная регистрация прав на недвижимое имущество – существенный элемент охраны прав субъектов гражданского оборота РФ // Право и государство. № 1(66) 2015. – С. 74-80.

В статье анализируются актуальные правовые вопросы российской системы государственной регистрации прав на недвижимое имущество с точки зрения охраны и защиты прав субъектов гражданского оборота; представлены мнения ученых и судов по данной проблеме; аргументирована авторская позиция. Ключевые слова: недвижимое имущество, регистрация прав, охрана и защита прав на имущество, единый недвижимый комплекс, предприятие как имущественный комплекс, сложная недвижимость, ЕГРП, государственный регистратор, объект гражданского оборота, объект гражданских прав.
Синельникова В. Н. Жылжымайтын мүлікке құқықты мемлекеттік тіркеу – РФ азаматтық айналым субъектілердің құқықтарын қорғаудың елеулі элементі. Мақалада азаматтық айналым субъектілердің құқықтарын күзету және қорғау көз қарасында жылжымайтын мүлікке құқықты мемлекеттік тіркеу ресейлік жүйесінің маңызды құқықтық сұрақтар талданылады; аталған мәселе бойынша ғалымдардың және соттардың ойлары берілген; авторлық ұстаным дәлелденген. Түйінді сөздер: жылжымайтын мүлік, құқықтарды тіркеу, мүлікке құқықты күзету және қорғау, біріңғай жылжымайтын кешен, кәсіпорын мүліктік кешен ретінде, қыйын жылжымайтын мүлік,  БМҚР, мемлекеттік тіркеуші, азаматтық айналым объектісі, азаматтық құқық объектісі. 
Sinelnikova V.  The state registration of the rights for real estate – an essential element of protection of the rights of subjects of a civil turn of Russian Federation. The article analyzes topical legal issues of the Russian system of the state registration of the rights for real estate from the point of view of protection and protection of the rights of subjects of a civil turn. The author presents opinions of scientists and courts on this problem and reasons his position. Keywords: real estate, registration of the rights, protection and protection of the rights for property, uniform immovable complex, enterprise as property complex, difficult real estate, EGRP, state registrar, object of a civil turn, object of the civil rights.
Читать статью

Идрышева С.К. Направление повесток и иных извещений в деятельности международных арбитражей // Право и государство. № 1(66) 2015. – С. 81-84.

В статье рассматриваются теоретические и практические вопросы действия ратифицированной государствами международной конвенции по субъектам на примере Конвенции «О правовой помощи и правовых отношениях по гражданским, семейным и уголовным делам», заключенной 22 января 1993 г. в Минске, относительно деятельности Международного Коммерческого Арбитражного суда при Торгово-Промышленной палате Российской Федерации. Ключевые слова: суд, международный арбитраж, имущественный спор, конвенция, ЮНСИТРАЛ, Типовой закон, повестки, вызовы, извещения, международный договор.
Идрышева С. Қ. Халықаралық арбитраждардың қызметінде шақыру қағаздарын және өзге де хабарламаларды жіберу. Мақалада Ресей Федерациясының Сауда-өнеркәсіптік Палатасының қасындағы Халықаралық коммерциялық арбитраждық соттың қызметіне қатысты 1993 ж. 22 қаңтарда Минск қаласында жасалған «Азаматтық, отбасылық және қылмыстық істер бойынша құқықтық көмек пен құқықтық қатынастар туралы» конвенцияның мысалында мемлекеттермен ратификацияланған халықаралық конвенцияның субъектілер бойынша әрекет етуінің теориялық және тәжірибелік мәселелері қарастырылған. Түйінді сөздер: сот, халықаралық арбитраж, мүліктік дау, конвенция, ЮНСИТРАЛ, Үлгілік заң, шақыру қағаздары, шақыру, хабарламалар, халықаралық келісім шарт.
Idrysheva S. Sending subpoenas and other notices in activities of international arbitration. The author examines theoretical and practical issues of actions of the international convention which was ratified by the states on the example of Convention “On legal aid and legal relations on civil, family and criminal cases”. This Convention was adopted on 22 January 1993 in Minsk, concerning activity of the International Commercial Arbitration Court under the Chamber of Commerce and Industry of the Russian Federation. Keywords: court, international arbitration, property dispute, UNCITRAL convention, Model law, subpoenas, calls, notifications, international treaty.
Читать статью

Куницкая О.М. Правовые формы государственно-частного партнерства в Республике Беларусь и иных странах // Право и государство. № 1(66) 2015. – С. 85-89.

Статья посвящена исследованию правовых форм и средств государственно-частного партнерства и проблемы валификации инвестиционного договора с участием государства в качестве правового средства сложных моделей договорного государственно-частного партнерства с позиции их содержания. Для формирования правовых основ осуществления государственно-частного партнерства необходимо включение некоторых положений в инвестиционное и иное законодательство. После этого инвестиционные договоры с участием государства, опосредующие государственно-частное партнерство в инфраструктурной сфере, смогут регламентировать порядок создания (строительства) объекта недвижимого имущества, его эксплуатацию, в том числе с целью оказания публичных (общественно значимых) услуг для удовлетворения общественных потребностей, что соответствует моделям государственно-частного партнерства, успешно используемым в мировой практике. Ключевые слова: государственно-частное партнерство, правовые формы государственно-частного партнерства, правовые средства государственно-частного партнерства, модели государственно-частного партнерства, способы осуществления инвестиций, инвестиционный договор с участием государства, концессионный договор, инвестиционный договор с Республикой Беларусь, договор о государственно-частном партнерстве, объекты государственной собственности.
Куницкая О. М. Беларусь Республикасында және басқа да мемлекеттерде мемлекеттік-жеке меншік  ріптестіктіктің құқықтық нысандары. Мақала мемлекеттік-жеке меншік әріптестіктіктің құқықтық нысандары және тәсілдерін және оның мазмұны жағынан шарттық мемлекеттік-жеке меншік әріптестіктік қиын моделдерінің құқықтық тәсілдері ретінде мемлекетің қатысуымен инвестициялық келісім-шарттарды санаттау мәселелірн зерттеуге арналған. Мемлекеттік-жеке меншік әріптестіктікті іске асырудың құқықтық негіздерін құру үшін инвестициялық және басқа да заңнамаға кейбір ережелерді қосу қажет. Осыдан кейін, инфрақұрылым аясында мемлекеттік-жеке меншік әріптестіктікті шығаратын, мемлекетің қатысуымен инвестициялық келісім-шарттар жылжымайтын мүлік объектісін (құрылыс) тұрғызу тәртібін, оны пайдалануын реттеуі мүмкін, сонымен қатар қоғамдық қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жалпы (қоғамға маңызды) қызмет ету мақсатында, осы әлемдік тәжірибиеде үздік пайдаланатын мемлекеттік-жеке меншік әріптестіктіктіктің моделдеріне сәйкес келеді. Түйінді сөздер: мемлекеттік-жеке меншік әріптестіктік, мемлекеттік-жеке меншік әріптестіктіктің құқықтық нысандары, мемлекеттік-жеке меншік әріптестіктіктің құқықтық тәсілдері, мемлекеттік-жеке меншік әріптестіктіктің моделдері, инвестицияларды іске асыру тәсілдері, мемлекетің қатысуымен инвестициялық келісім-шарт, концессиялық шарт, Беларусь Республикасынмен инвестициялық келісім, мемлекеттік-жеке меншік әріптестіктік туралы келісім, мемлекеттік меншік объектілері.
Kunitskaya O.  Legal forms of public-private partnership in Republic of Belarus and other countries. Article is devoted to research of legal forms and means of publicprivate partnership and a problem of qualification of the investment contract with participation of the state as legal means of difficult models of contractual public-private partnership from a position of their contents. Formation of legal bases of implementation of ublicprivate partnership requires inclusion of some provisions in investment and other legislation. Then the investment contracts with participation of the state mediating stateprivate partnership in the infrastructure sphere will be able to regulate an order of creation (construction) of object of real estate, its operation, including for the purpose of rendering public (socially significant) services for satisfaction of public requirements that corresponds to the public-private partnership models which are successfully used in world practice. Keywords: public-private partnership, legal forms of public-private partnership, legal means of public-private partnership, public-private partnership model, ways of implementation of investments, investment contract with participation of the state, concession contract, investment contract with Republic of Belarus, contract on public-private partnership, objects of state ownership.
Читать статью

Уголовно-процессуальное право

Зұлпыхap Ж. Д. Қaзaқcтaндaғы мeдиaция инcтитутының тиiмдi тұcтapы мeн oғaн тapaптapдың қoлжeтiм дiлiгiн apттыpудaғы мәceлeлep // Право и государство. № 1(66) 2015. – С. 90-93.

Бұл мaқaлaдa дaмығaн eлдepдiң тәжipибeлepiндeгi «Мeдиaция» инcтитутының aлaтын opны aйқындaлып, oның Қaзaқcтaн үшiн пaйдaлы жaқтapы қapacтыpылғaн. Coнымeн қoca, мeдиaциядa бacшылыққa aлынaтын нeгiзгi бec қaғидaның opындaлу дeңгeйiмeн мeдиaцияғa тapaптapдың қoлжeтiмдiлiгi туpaлы мәceлeлep қoзғaлғaн. Coның iшiндe, aдвoкaттық қызмeт пeн мeдиaтopлap қызмeтiнe құқығы бұзылғaн тapaптың жүгiну epeкшeлiктepi aйқындaлып, тәжipибeдeгi aдвoкaттық қызмeт пeн мeдиaтopлapдың aлaтын opны ecкepiлгeн. Мeдиaтopлapды oқу куpcтapынaн өткiзу қaжeттiлiгi жәнe жepгiлiктi жepлepдe мeдиaтopлapдың тaпшылығы caлдapын жoю жoлдapы қapacтыpылғaн. Қaзaқcтaндaғы мeдиaтopдың coт iciн жүpгiзудeгi жәнe дaулacушы тapaптap үшiн тиiмдi тұcтapы зepттeлгeн, мeдиaция инcтитутының дaмуы жәнe oны жeтiлдipудiң жoлдapы ұcынылғaн. Түйiндi cөздep: қылмыcтық пpoцecc, мeдиaция, мeдиaтop, инcтитут, coт, cудья, coтқa дeйiнгi тepгeп-тeкcepу, тapaптap, бiтiмгepлiк, дeлдaл.
Зұлпыхap Ж. Д. Эффeктивныe cтopoны инcтитутa мeдиaции в Кaзaхcтaнe и пpoблeмы пoвышeния дocтупнocти инcтитутa cтopoнaм. В cтaтьe oпpeдeляeтcя poль инcтитутa «Мeдиaции» в пpaктикe paзвитых cтpaн, a тaк жe, paccмaтpивaютcя eгo пpeимущecтвa в Кaзaхcтaнe. Кpoмe тoгo, автор затрагивает вопросы об уpoвне иcпoлнитeльнocти пяти pукoвoдящих пpинципoв в пocpeдничecтвe и дocтупе cтopoны к пocpeдничecтву. Отмечаются ocoбeннocти oбpaщeния к aдвoкaтcкoй и мeдиaтopcкoй уcлугe co cтopoн гpaждaн, пpaвa кoтopых были нapушeны. Обращено внимание на нeoбхoдимocть пpoвeдeния учeбных куpcoв для мeдиaтopoв и на peшeние пpoблeмы oтcутcтвия мeдиaтopoв в oблacтях. Отмечена эффeктивность мeдиaции и для примирения cпopящих cтopoн, пpeдлoжeны пути paзвития и улучшeния мeдиaции в Кaзaхcтaнe. Ключeвыe cлoвa: угoлoвный пpoцecc, мeдиaция, мeдиaтop, инcтитут, cуд, cудья, дocудeбнoe пpoизвoдcтвo, cтopoны, миpoтвopчecтвo, пocpeдник.
Zulpikhar Zh. The effective sides of mediation institution in Kazakhstan and the issues of improving of accessibility of the institute for parties. The article clarifies the role of institute “Mediation” in practice of developed countries, and its advantages in Kazakhstan are considered. It also covers such issues as a level of performance of five guiding principles of mediation and access of the parties to mediation. Inparticular, features of turning to advocacy and mediation services from citizens, whose rights have been violated, are clarified. Author reviewed necessity of passing of preparatory courses for mediators and ways of solving problem of mediators’ absence in local areas. Effectiveness of mediation in reconciliation of contending parties, ways of solving and improving of mediation in dispute are noted. Keywords: criminal trial, mediation, mediator, institution, court, judge pretrial proceedings, parties, peacemaking, mediator.
Читать статью

Уголовно-исполнительное право

Чукмаитов Д.С. Новая редакция Уголовно-исполнительного Кодекса: позитивные изменения с учетом современных реалий // Право и государство. № 1(66) 2015. – С. 94-97.

Статья посвящена новеллам уголовно-исполнительного закодательства, которые имеют принципиальный характер. Автор поддерживает позицию законодателя, связанную с усилением общественного контроля во время исполнения уголовного наказания, разграничения понятий поддержания необходимого правопорядка во время исполнения наказания (режима) с проводимой воспитательной работой среди сужденных. По мнению автора, процесс исправления человека не может опираться на применение мер взыскания, наказания которые являются средством обеспечения правопорядка, а не средством исправления человека. Ключевые слова: уголовно-исполнительное законодательство, новеллы, наказание, общественный контроль, исправление осужденных, режим, воспитательная работа, исправительное воздействие, правопорядок, борьба  с преступностью.
Чукмаитов Д. С. Қылмыстық-атқару Кодексінің жаңа редакциясы: бүгінгі таңдағы шыңайлығын ескере отырған оң өзгерістер. Мақала қылмыстық-атқару заңнамасының қағидалық сипатына ие новеллаларға арналған. Автор қылмыстық жазаны атқару кезінде қоғамдық бақылауды күшеуімен байланысты, сотталғандар арасында өткізілетін тәрбиелік жұмыстармен жаза (режим) атқару кезінде қажетті құқықтық тәртіпті ұстаудың түсініктерін ажыратуымен байланысты заңберуішінің көзқарасын ұстанады. Автордың пікі бойынша адамның түзелу процессі өндіріп алу шараларын қолдануына негізделіне алмайды, бұл жаза құқықтық тәртіпті орнату тәсілі болып табылады, адамның түзелу тәсілі болып табылмайды. Түйінді сөздер: қылмыстық - атқару заңнамасы, новеллалар, жаза, қоғамдық бақылау, сотталғандарды тузеу, тәртіп, тәрбие жумысы, тузету әсері, қуқықтық тәртіп, қылмыскерлікпен курес.
Chukmaitov D. New edition of Criminal Executive Code: positive changes in frame of reality. The article is dedicated to amendments of criminal executive law, which has fundamental character. Author supports legislator’s position, about increasing public order during execution of penalty; distinguish between required order during execution of penalty and conducted educational activities among prisoners. According to author’s opinion, humans’ correction process cannot be based on use of sanctions; penalties are means of providing order, but not as humans’ correction process. Keywords: criminal executive law, amendments, penalty, public order, correction of convicted, mode, educational activities, corrective influence, order, the fight against crime.
Читать статью

Международное право и международные организации

Kembayev Zh. . The Silk Road economic belt and the shanghai cooperation organization // Law and State. № 1(66) 2015. – P. 98-103.

This article deals with the concept of a Silk Road Economic Belt put forward by Chinese President Xi Jinpingin September 2013. It argues that this concept has two major dimensions: “the Road” and “the Belt”. Accordingly, the concept pursues the following two main objectives. First, it aims to revive the ancient Silk Road that led to the exchange of knowledge, goods and technology between the East and West. Second, it aspires to create an “Economic Belt”, i.e. an economic alliance of countries along the Silk Road in order to forge closer economic ties, facilitate trade and investment, improve transportation networks, enhance monetary circulation and promote people-to-people exchanges. Also, the article argues that the realization of the Silk Road Economic Belt requires strengthening the role of the Shanghai Cooperation Organization (SCO) and the transformation of this organization from primarily security-oriented coalition to an alliance that also pursues deep economic cooperation. Furthermore, the article provides a comprehensive examination of the background, the legal nature and major areas of cooperation of the SCO. Having analyzed the activities of the SCO the article concludes that “the Road” can be built when and if the SCO will transform into “the Belt”, i.e. its member states will be able to reinforce pragmatic cooperation in various areas, promote mutual trust and expand its agenda from primarily security-oriented to one encompassing deep economic cooperation. Furthermore, the transformation of the SCO into the “Belt” will require making the SCO and the emerging Eurasian Economic Union to be complementary and mutually reinforcing in building the Silk Road of the XXI century. As a result, the Silk Road Economic Belt will effectively connect the Asian and European markets and significantly facilitate the idea of common development and prosperity of all people living along the belt. Keywords: China, Xi Jinping, Silk Road Economic Belt, Shanghai Cooperation Organization, Eurasian Economic Union, Silk Road, regional integration, international organizations, regional security, economic cooperation.
Кембаев Ж. М. Жібек Жолының Экономикалық Белдеуі және Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы. Мақалада 2013 жылы қыркүйек айында ҚХР-ның төрағасы Си Цзиньпин ұсынылған «Жібек Жолының Экономикалық Белдеуі» тұжырымдама ашылады. Аталған тұжырымдама екі құрылым бөлігі: «Жол» және «Белбеу» қосатының көрсетеді. Сондықтан, «Жібек Жолының Экономикалық Белбеуі» келесі мақсаттарды көздейді: біріншіден, ежелгі заманнан бері Ежелгі Қытай мен Батыс әлеммен мәдени, экономикалық және ғылыми әрекеттестікті қамтамасыз еткен ежелгі Жібек Жолын жаңғырту; екіншіден, «Экономикалық белдеуді» құрастыру, яғни ең жақын экономикалық ынтымақтастықты орнату, сауда, көлік, және инвестицияны, сонымен қатар халықтар арасындағы достық қарым-қатынастың дамыту мақсатымен Жібек Жолы бойындағы мемлекеттердің одағы. Мақалада Жібек Жолының Экономикалық Белбеуі құрылысы барысында ШЫҰ-ны басымдырақ қауіпсіздік мәселелерге бағдарланған ұйымнан, оның мүшелерінің арасындағы жақын экономикалық бірлесуге де ұмтылатын ұйымға айналуы мақсатында Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының (ШЫҰ) құзыретін күшеюі қажеттілігі атап айтылады. Сонымен қатар, осы мақалада ШЫҰ-мен байланысты оның тарихының бастауы, құқықтық мәртебе және бірлесудің негізгі аялары қарастырылады. ШЫҰ-ның қызметін талдаған кезде, автор, «Жолды» ұйымдастырылуы тек қана ШЫҰ «Белбеуге» айналған кезде ғана мүмкін деген тұжырымға келеді, яғни, ШЫҰ мүше-мемлекеттердің өзара сенімшіліктің негізінде толық әрі тегіс қамтиалатын экономикалық еңбектестікке жеткен кезде ғана мүмкін. Мақалада сонымен қатар Жібек Жолының Экономикалық Белбеуін орнату тек қана ШЫҰ-ның Евразиялық Экономикалық Одақпен ынтымақтастық және олардың ХХI ғасырындағы Жібек Жолының ұйымдастыру жұмысындағы әрекеттестік бар жасайды. Түйінді сөздер: Қытай, Си Цзиньпин, Жібек Жолының Экономикалық Белбеуі, Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы, Евразиялық Экономикалық Одағы, Жібек Жолы, аймақтық интеграция, халықаралық ұйымдар, аймақтық қауіпсіздік, экономикалық ынтымақтастық.
Кембаев Ж. М. Экономический Пояс Шелкового Пути и Шанхайская Организация Сотрудничества. В статье раскрывается концепция «Экономического Пояса Шелкового Пути», которая была предложена председателем КНР Си Цзиньпином в сентябре 2013 г. Показано, что эта концепция включает в себя две составные части: «Путь» и «Пояс». Поэтому «Экономический Пояс Шелкового Пути» преследует следующие цели: во-первых, возродить древний Шелковый путь, который испокон веков обеспечивал культурное, экономическое и научное взаимодействие между Древним Китаем и Западным миром; вовторых, построить «экономический пояс», т.е. альянс государств вдоль Шелкового пути, в целях налаживания более тесного экономического сотрудничества, развития торговли, транспорта и инвестиций, а также дружеских отношений между народами. В статье отмечается, что в процессе строительства Экономического Пояса Шелкового Пути необходимо усилить компетенции Шанхайской Организации Сотрудничества (ШОС) в целях трансформации ШОС из организации, ориентированной преимущественно на вопросы безопасности, в организацию, которая также стремится к глубокому экономическому сотрудничеству между ее членами. Кроме того, в данной статье освещаются предыстория, правовой статус, а также ключевые сферы сотрудничества в рамках ШОС. Анализируя деятельность ШОС, автор приходит к выводу, что «Путь» можно построить только тогда, когда ШОС превратится в «Пояс», т.е., когда государства-члены ШОС на основе взаимного доверия смогут наладить полномасштабное и всеобъемлющее экономическое сотрудничество. В статье также утверждается, что строительство «Экономического Пояса Шелкового Пути» возможно лишь при условии сотрудничества ШОС с Евразийским Экономическим Союзом и их взаимодействия в деле строительства Шелкового пути XXI века. В таком случае, «Экономический Пояс Шелкового Пути» эффективно соединит рынки Азии и Европы, способствуя развитию и процветанию всех стран вдоль Шелкового пути. Ключевые слова: Китай, Си Цзиньпин, Экономический Пояс Шелкового Пути, Шанхайская организация сотрудничества, Евразийский Экономический Союз, Шелковый путь, региональная интеграция, международные организации, региональная безопасность, экономическое сотрудничество.
Читать статью

Танымал мақалалар

© КАЗГЮУ Университетi, 2024
© "Құқық және мемлекет" журналы, 2024
Материалдарды қолдану кезінде «Құқық және мемлекет» журналына сілтеме жасалу міндетті.
Журналдың материалдарында білдірілген пікірлер редакцияның көзқарасымен сәйкес келе бермейді.
Яндекс.Метрика